Bakteriler…
Zararlısı/faydalısı/etkisizi ile vücudumuzda dengedeler…
***
Denge bozuk, zararlı etkinse:
Hasta ederler…
Faydalı etkinse:
Diğer faydalıları da, “sağlıklılığı” da artırır; zararlıyı çökertirler…
***
Örneğin süt…
Faydalı bakterileri ve sentezlemeleriyle peyniri, yoğurdu, kefiri de faydalı hale getirir… Ama… Yüksek sıcaklık, içindeki zararlı bakterileri harekete geçirir… Ve sütü bozabilir, faydasını bitirir…
***
Sütü soğuk tutmanın maliyeti yerine, bir damla kimyasalla da bozulması engellenebilir… O kimyasalla sadece zararlı bakterilerin yok edildiği zannedilir… Ama faydalıya da zarar verilir…
***
Kolaycı yöntemlerle zarar verilen sadece sütün faydası değil; insanlardır, sağlığıdır, verimliliğidir…
VELHASIL
Ekonominin aktörleri…
Mal-hizmet-fikir geliştiricisi/üreticisi… Eğitimcisi/mühendisi/hukukçusu/siyasetçisi/çiftçisi…
Zararlısı/faydalısı/etkisizi…
Faydalıyı öne çıkarmak önemli/öncelikli…
***
Zararlının oluşmasını engellemek (eğitim) ve/veya zararlıyı yok etmek maliyetli olabilir, ama faydalıya da zarar veren kolaycı, bilim dışı yollar uzun vadede çok çok daha maliyetli… Denendi, sonuçları ortada; başka bir amaç yoksa, artık dikkat edilmeli…