2003 yılında Türk markalarının uluslararası alanda desteklemek için çıkarılan Turquality Türk Markası, bugün birçok firmanın sürdürülebilir ihracatını ve marka olma yolunda rekabet gücünü artırmaktadır. Turquality Türk Markası, markalaşma ve kaliteli üretim, standartlarını belirlemek için zamanın Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in girişimleri sonucu çıkarılmıştı, şimdide Ticaret Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat 2024 yılında bu rekabet gücünü daha da artırmak için yeni bir marka daha çıkardı. Responsible® Bu bağlamda, Türkiye'deki ihracatçı şirketlerin Yeşil Mutabakata uyum sağlamaları, hem ekonomik hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik rekabet gücü oluşturmaktadır. Bu amaçla Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan 'Yeşil Mutabakata Uyum Projesi Desteğine İlişkin Genelge (Dayanak: Bu Genelge, 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2019/7 sayılı Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemine İlişkin Uygulama Tebliği hükümlerine istianeden hazırlanmıştır.) Türk ihracatçılarına bu süreçte rehberlik etmeyi ve gerekli destekleri sunmayı hedeflemektedir.
Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa Birliği'nin 2050 yılına kadar karbon nötr bir kıta olma hedefini gerçekleştirmek için ortaya koyduğu kapsamlı bir stratejidir. Bu strateji, yalnızca çevresel koruma değil, aynı zamanda ekonomik dönüşüm ve sosyal adaleti de içermektedir. Türk ihracatçıları için bu mutabakata uyum sağlamak, Avrupa pazarında rekabet edebilirliği sürdürmek ve yeni iş fırsatları yaratmak açısından hayati bir önem taşımaktadır. Genelge, Yeşil Mutabakata Uyum Projesi kapsamında ihracatçı şirketlere sağlanacak desteklerin uygulanmasına yönelik usul ve esasları belirlemektedir. Bu kapsamda amaçlanan başlıca hedefler şunlardır:
1. Sürdürülebilirlik ve çevresel uyumun sağlanması
Genelge, şirketlerin çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerini ve sürdürülebilirlik stratejileri geliştirmelerini teşvik etmektedir. Şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını artırmak amacıyla mevcut durum analizleri, sürdürülebilirlik yol haritalarının oluşturulması ve bu süreçlerin izlenmesi gibi adımlar desteklenmektedir.
2. Dijital dönüşüm ve rekabet gücünün artırılması
Dijitalleşme, günümüz iş dünyasında rekabet gücünü artırmanın en önemli unsurlarından biridir. Bu genelge, şirketlerin dijital dönüşüm süreçlerini destekleyerek, kaynak ve enerji verimliliği, süreç optimizasyonu gibi alanlarda gelişmelerini teşvik etmektedir. Bu sayede, şirketlerin hem çevresel etkilerini azaltmaları hem de operasyonel verimliliklerini artırmaları hedeflenmektedir.
3. Responsible® markası ile sürdürülebilirlik sertifikasyonu
Genelge, Yeşil Mutabakata uyum sürecinde başarı gösteren şirketlere Responsible® markası altında bir sertifikasyon sunmaktadır. Bu marka, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine uyum sağlama düzeylerini göstermekte ve bu alanlardaki başarılarını tescil etmektedir. Responsible® markasını taşıyan şirketler, sürdürülebilirlik alanındaki yetkinliklerini uluslararası pazarlarda vurgulayarak rekabet avantajı elde edebileceklerdir.
Genelge kapsamında sağlanan destekler, şirketlerin Yeşil Mutabakata uyum sağlamalarına yönelik olarak üç temel aşamadan oluşmaktadır:
1. Mevcut durum analizi ve sürdürülebilirlik yol haritasının oluşturulması (Faz 1)
Bu aşamada, şirketlerin mevcut çevresel ve sosyal performansları analiz edilerek, geliştirilmesi gereken alanlar belirlenir. Bu analiz sonucunda, şirketlerin sürdürülebilirlik yol haritaları oluşturularak, hangi adımların atılması gerektiği planlanır. Bu süreçte, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş danışmanlık firmaları şirketlere rehberlik etmektedir.
2. Uygulama danışmanlığı (Faz 2)
Sürdürülebilirlik yol haritasının hayata geçirilmesi aşamasında, şirketlerin ihtiyaç duydukları teknik ve finansal danışmanlık hizmetleri desteklenmektedir. Bu aşama, şirketlerin sürdürülebilirlik projelerini uygulamaya koymalarına ve bu süreçte karşılaşabilecekleri zorlukları aşmalarına yardımcı olur.
3. İzleme ve doğrulama danışmanlığı (Faz 3)
Uygulama sürecinin tamamlanmasının ardından, şirketlerin sürdürülebilirlik performansları izlenir ve doğrulanır. Bu aşamada, proje çıktılarının beklenen sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı değerlendirilir ve gerekli görülen düzeltici önlemler alınır.
Genelge, Yeşil Mutabakata uyum sürecinde kritik bir rol oynayan danışmanlık firmalarının yetkilendirilmesi için belirli kriterler ortaya koymaktadır. Bu firmaların, sürdürülebilirlik ve dijital dönüşüm konularında tecrübeli, referans sahibi ve AB ülkelerindeki en iyi uygulamalara hakim olmaları gerekmektedir. Ayrıca, danışmanlık firmalarının yetkilendirilmesinde, çevre, sosyal ve yönetişim alanlarında uzmanlık sahibi bir ekip bulundurmaları önemli bir şart olarak belirlenmiştir.
Turquality® ve Responsible® Türkiye'deki ihracatçı şirketlerin rekabet güçlerini artırmalarına yönelik önemli bir adımlardır. Turquality ve Responsible alanlarında sağlanacak destekler, şirketlerin çevresel sorumluluklarını yerine getirirken, aynı zamanda uluslararası pazarlarda rekabet avantajı elde etmelerini sağlayacaktır. Turquality® ve Responsible® markası gibi prestijli sertifikasyonlarla şirketlerin bu alandaki başarıları tescil edilerek, hem ekonomik hem de çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlanacaktır.