Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, milliyetçilik ve popülizmin hızla arttığı bir çağda, uluslararası güvenlik, istikrar, refah gibi konulara odaklanarak çok taraflılığın dönüştürücü değerini ortaya koyuyor.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) dayanıklı ve sürdürülebilir barışın temellerini atacak kapsayıcı ve duvarları ortadan kaldıran bir gündemi savunuyor.
Milliyetçilik ve popülizmin hızla arttığı bir çağda, uluslararası güvenlik, istikrar, refah gibi temel dış politika hedeflerini kapsayan SKA’lar, çok taraflılığın dönüştürücü değerini ortaya koyuyor.
SKA’ların jeopolitika üzerinde de önemli bir etkisi var. Örneğin; enerji ile ilgili SKA 7’nin, ekonomilerin karbonsuz ekonomiye geçişini savunuyor olması, petrol üreticisi ve petrol ithalatçısı ekonomiler arasındaki dinamikleri yakından ilgilendiriyor. Ya da, bugün Afrika’da yaşanan iç çatışmaların yüzde 40’ı doğal kaynakların paylaşılamaması ile ilgili. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.
Aslında SKA’lar ve dış politika arasında karşılıklı bir ilişki olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bugün, çatışmalara sahne olan ülkelerde istikrar ve barışı sağlamanın yolu geçim güvenliği ve güçlü bir yönetimden geçiyor.. Öte yandan, sürdürülebilir kalkınma amaçlarının hayata geçirilmesini etkileyen temel unsurların başında da, kırılgan ortamlar, gelir eşitsizlikleri, kalkınma aktörlerinin kötü yönetimleri geliyor. Dış politika bu dönüşüm sürecinin barış içinde yönetilmesi açısından temel bir rol üstleniyor. Düşünce Kuruluşu Adelphi tarafından yayınlanan “SKA’lar Üzerine Dış Politika Perspektifi” isimli çalışma sürdürülebilir bir dış politika için önceliklendirilmesi gereken 6 alanı ortaya koyuyor.
1. Zorunlu göçü engellemek
Göçü, çok sayıda siyasi, sosyal ve ekonomik faktör belirlerken; yerinden etmenin temel nedenleri çatışmalar, doğal afetler, insan hakları ihlalleri olarak ön plana çıkıyor. İnsan güvenliğini tehdit eden unsurların belirlenmesi ve bu konulara sürdürülebilir çözümler üretilmesi acil önem taşıyor.
2. İstikrar politikaları geliştirmek
Ülkelerde istikrarın sağlanması genel olarak ordu merkezli bir yaklaşımla çözülüyor. Oysa, öncelikle istikrarsızlığa, çatışmalara yol açan nedenlerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Geçim güvenliği, refah düzeyinin artırılması, gençlerin istihdama katılması alınması gereken önlemlerin başında geliyor.
3. İnsani yardım ihtiyacını azalmak
Küresel insani yardımlar 30 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu tarih boyunca ulaşılan en yüksek düzey. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana, insanı yardım bir çok hükümetin en etkili dış politika enstrümanına dönüşmüş durumda. Fakat faturaların sürekli yükselmesi, bu yardımların sürdürülebilir olamayacağının kanıtı. Dolayısıyla, yardıma ihtiyaç duyan bölgelerin kendi kendine kalkınmasını sağlayacak politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor.
4. Terörizm ve aşırıcılıkla mücadele
Dünya genelinde 40’tan fazla ülke en az bir tane terör saldırısına maruz kalmış durumda. Hükümetler terörler mücadeleye inanılmaz boyutlarda kaynak ayırmaya devam ediyorlar. Bu da ihtiyaç duyulan kalkınma alanlarına yatırımları engelliyor. Bu noktada gelir eşitsizliğinin azaltılması, sosyo-ekonomik entegrasyonun güçlendirilmesi öncelikli.
5. Dış ticaret ve yatırımları desteklemek
Uluslararası ticaret sadece ekonominin gelişmesi için değil, ülkeler arasındaki ilişkilerin güçlenmesi açısından da büyük önem taşıyor. SKA’ların her biri dış ticaret ve yatırımların desteklenmesi ile yakından ilgili. Sürdürülebilir kaynak tedariği, sürdürülebilir tüketim, enerji verimliliği, güvenli şehirler, kamu-özel sektör işbirliklerinin desteklenmesi bunların başında geliyor.
6. Jeopolitik istikrarı korumak
Uluslararası arenada, ülkeler arasındaki güç ilişkileri ve rekabet, büyük ölçüde toprak, coğrafya ve doğal kaynaklar tarafından şekilleniyor. Dolayısıyla su, enerji gibi doğal kaynakların doğru yönetimi sınırlar arası gerginliklerin önlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
Dış ilişkilerde belirleyici olan 6 SKA
- SKA6 TEMİZ SU VE SANİTASYON: Herkes için erişilebilir su ve atık su hizmetlerini ve sürdürülebilir su yönetimini güvence altına almak
- SDG 7 ERİŞİLEBİLİR VE TEMİZ ENERJİ: Herkes için karşılanabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi sağlamak
- SDG 11 SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER VE TOPLULUKLAR: Şehirleri ve insan yerleşimlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak
- SDG 12 SORUMLU ÜRETİM VE TÜKETİM: Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını sağlamak
- SDG 15 KARASAL YAŞAM: Karasal ekosistemleri korumak, iyileştirmek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek; sürdürülebilir orman yönetimini sağlamak; çölleşme ile mücadele etmek; arazi bozunumunu durdurmak ve tersine çevirmek; biyolojik çeşitlilik kaybını engellemek.
- SDG 17 AMAÇLAR İÇİN ORTAKLIKLAR: Uygulama araçlarını güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için küresel ortaklığı canlandırmak.