Av. Zafer İŞERİ
Ülkemizde 2 Ağustos 2024 itibari ile sosyal medya platformlarına erişime bir takım engeller getirildi. BTK’nın erişim engelinin sebebi hususunda yapmış olduğu açıklamaya göre bu karar platformun katalog suçlara ilişkin düzenlemelere uymaması nedeniyle alındı. Katalog suçlar 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100/3 hükmünde; “Soykırım ve insanlığa karşı suçlar, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, kasten öldürme, kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama, işkence, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı, hırsızlık ve yağma, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, düşmanla işbirliği yapmak, devlete karşı savaşa tahrik, düşman devlete maddi ve mali yardım, cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı, silah kaçakçılığı suçları, banka yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları tarafından işlenen zimmet suçu, kasten orman yakma suçu, kültür ve tabiat varlıklarını haksız olarak yurtdışına çıkarma suçu, kaçakçılık suçlarının tamamı, sağlık personeline yönelik işlenen kasten yaralama suçu” şeklinde düzenlenmiştir. Filistin destekçisi içeriklerin kaldırılıp İsrail destekçisi mesajlara dokunulmaması, Haniye suikastı sonrası başsağlığı mesajlarının engellenmesi de Instagram’a erişim engeli getirilmesinde etkili oldu. Türk kullanıcıların yaptıkları bazı paylaşımları kaldıran ya da engelleyen platformun, farklı ülkelerdeki benzer paylaşımlara ses çıkarmaması neticesinde resen harekete geçerek katalog suçlara ilişkin düzenlemelere uymadığı gerekçesiyle erişimi kısıtladı.
Bu kısıtlamayla birlikte e-ticaret satışları da etkilendi. Kullanıcıların büyük çoğunluğu sosyal medya platformları üzerinden reklam ve satış yapmaktaydı. Gelen erişim engeliyle beraber satıcılar yeni kanallara yönelmeye başladılar. Her ne kadar bu zincir tamamen kırılmadıysa da büyük ölçüde zedelendiğini söyleyebiliriz. Türkiye’de toplan e-ticaretin %10’luk kısmı sosyal medya üzerinden gerçekleşmekte. Bu da günde 930 milyon TL’ye denk geliyor. Hal böyleyken gelen erişim engeli ile günlük 1,9 milyar liralık bir e-ticaret hacminin etkilenebileceği söz konusudur. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, bu durumun bu hacmi birebir yok etmese de başka zamana veya başka bir platforma kayabileceğine dikkat çekti. E-ticarette tüm kanalların önemli olduğunun altını çizerek, yılsonu 3,4 trilyon liralık işlem hacmine ulaşma hedeflerinin bulunduğunu belirterek bu hedefe giderken her türlü mecranın kısıtlanmasının sektör açısından faydalı olmayacağını da ekledi. Sonuç itibariyle bu kısıtlamayı değerlendirecek olursak, ülkemizde hem kanuni hukuki kurallar, hem de bazı toplumsal hassasiyetlerimiz dikkate alınmadığı takdirde bizim de gerekli müdahaleleri yapmamız kaçınılmaz hale geliyor. Ancak gelen erişim engelleri koyulan kuralları, değerleri ve hassasiyetleri korumaya yönelik de olsa vermiş olduğu zararı da görmezden gelemeyiz.