Kemal Oktar
VERGİ PORTALI
kemal.oktar@pwc.com
KDV Kanunu’nun 29/1. maddesine 7491 sayılı Kanun’la eklenen (ç) bendiyle, sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin ödenmesi şartıyla indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştı. Bu hükümle ilgili olarak KDV Genel Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair 50 Seri No.lu Tebliğ’de konu örneklerle açıklanmıştır. Tebliğdeki açıklamalar bir bütünlük arzetmediği için konunun, örneklerden çıkarılacak yorumlara göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
50 Seri No.lu Tebliğ’deki örneklerden çıkardığımız sonuçlara göre, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği döneme (örneğin Ocak 2024 dönemi) ilişkin olarak düzenlenecek 2 no.lu beyannamenin, süresinde (164 Sıra No.lu VUK Sirkülerine göre 25 Şubat 2024’e kadar) verilmesi ve hesaplanan verginin de aynı tarihe kadar nakden veya mahsuben (aranılan belgelerin eksiksiz olarak vergi dairesine verilerek) ödenmesi halinde, sorumlu sıfatıyla ödenen vergi, aynı vergilendirme dönemi (Ocak 2024) için 28 Şubat 2024 tarihine kadar verilecek olan 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ancak 2 no.lu beyannamenin süresinde verilmemesi veya süresinde verilse dahi hesaplanan verginin süresinde ödenmemesi halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergi, ödemenin yapıldığı döneme ilişkin verilecek 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Örneğimizde Ocak 2024 dönemine ilişkin 2 no.lu beyanname 25 Şubat 2024 tarihine kadar verilmez ise veya bu tarihe kadar verilmekle birlikle hesaplanan KDV bu tarihe kadar ödenmez ise (örneğin 26 Şubat 2024 tarihinde ödenirse), bu şekilde Ocak 2024 dönemine ilişkin sorumlu sıfatıyla ödenen KDV, Şubat 2024 dönemine ait olup 28 Mart 2024 tarihine kadar verilecek olan 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılabilecektir.
Değişiklikten önce, sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergiye ilişkin 2 no.lu beyannamenin verilmesi, bu beyannamede gösterilen verginin aynı döneme ilişkin 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılması için yeterliydi. Böylece 2 no.lu beyannamede beyan edilen vergi, aynı döneme ilişkin olarak 1 no.lu beyannamede çıkan iade edilecek KDV ile ödenebiliyordu.
Yapılan değişiklik sonrası, 2 no.lu beyannamede tahakkuk eden KDV’nin, aynı döneme ilişkin 1 no.lu beyannamede beyan edilen iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan KDV alacağına mahsubu mümkün bulunmakla birlikte, aynı döneme ait 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılması mümkün olmayacaktır.
Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine konulan tebliğ taslağında yer alan “2 No.lu KDV Beyannamesi’nde tahakkuk eden KDV borcuna, aynı döneme ilişkin 1 No.lu KDV Beyannamesi’nde beyan edilen iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan KDV alacağının mahsubu mümkün değildir.” cümlesi, Resmi Gazete’de yayımlanan 50 Seri No.lu Tebliğ’de kaldırılmıştır. Bu cümlenin çıkarılması, bir vergilendirme dönemine ilişkin sorumlu sıfatıyla beyan edilen verginin, aynı döneme ilişkin 1 no.lu beyannamedeki iade edilecek vergi ile ödenebileceği, dolayısıyla aynı dönemde indirim konusu da yapılabileceği yönünde beklenti oluşturmuştur.
Ancak yürürlüğe giren 50 Seri No.lu Tebliğ’deki örnekler incelendiğinde, tebliğ taslağında yer alan cümlenin kaldırılmasının mahsubu mümkün hale getirdiği, ancak indirimi kapsamadığı, dolayısıyla bir vergilendirme dönemi itibariyle verilen 2 no.lu beyannameden doğan verginin, aynı döneme ait 1 no.lu beyannameden doğan KDV alacağına mahsup edilse dahi, bu beyannamede indirim konusu yapılamayacağı, mahsubun gerçekleştiği dönem için sonraki ay verilecek 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabileceği sonucu çıkmaktadır.
Nitekim beyanname düzenleme programı da 2 no.lu beyanname ile beyan edilen ve 1 no.lu beyannameden doğan iadeden mahsubu suretiyle ödenen KDV’nin, aynı döneme ait 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılmasına izin vermemektedir. Bu durumun, iade alacağı bulunan mükelleflerin sorumlu sıfatıyla ödediği KDV’yi aynı dönemde indirim konusu yapamaması dolayısıyla finansman yüküne neden olduğu gerekçesiyle ilgili meslek kuruluşlarının Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan çözüm talepleri bulunmaktadır.