Uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs’ın New York’taki merkezi, 19 Eylül 2023… Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) çatısı altındaki Türkiye-Amerika İş Konseyi’nin (TAİK) düzenlediği “Türkiye Yatırım Konferansı” var.
Dönemin TAİK Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ’ın davetiyle 4 meslektaşımla birlikte toplantıyı izliyoruz. Toplantının başlamasına dakikalar kala Yalçındağ’dan mesaj geldi:
- Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek, sunumunda ve soru-yanıt bölümünde “Chatham House” kuralının uygulanmasını talep etti. Yani, doğrudan kendisinin cümlelerini yazmamanızı rica ediyoruz.
Toplantı başlamadan önce bazı göstergelere baktım:
Moody’s: Türkiye’nin kredi notu 12 Ağustos 2022’den beri B3, görünümümüz durağan.
Standart & Poors (S & P): Türkiye’nin kredi notu Mart 2023’ten itibaren B idi, görünümü negatifti.
Fitch: Türkiye’nin kredi notunu 9 Eylül 2023’te B olarak teyit etti. Görünümü negatiften durağana çevirdi.
Bu kredi notlarının anlamı şuydu:
Verileri gözden geçirdikten sonra 2022 yılı Ekim ayı sonlarında Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı’nın Eş Başkanlığını yürüttüğü American Turkish Society’nin (ATS) Goldman Sachs’la ortaklaşa düzenlediği “Türkiye’de Girişimcilik” toplantısı sonrası yazdığım yazıyı açtım.
Goldman Sachs’ın gelişmekte olan piyasalara yönelik 20 milyar dolarlık fonunu yöneten Başak Yavuz’la sohbetimizden şu bölümü yeniden okudum:
- Geçmişte Türkiye piyasasında önemli yatırımcılar arasındaydık. Bir yıldır Türkiye piyasalarında yokuz. Portföyümüzü yavaş yavaş boşalttık. Çünkü, Türkiye piyasası döviz bazında çok sığlaştı, marjlar düştü. Fonlara kazandıramayacağımız piyasalara girmeyiz.
Toplantıda Şimşek’ten önce kürsüye Ticaret Bakanı Ömer Bolat çıktı, şu mesajı verdi:
- Türkiye ile ABD arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefini gerçekleştirmeye ve ekonomik ilişkileri geliştirmeye kararlıyız. Orta Vadeli Programımız (OVP), potansiyel yatırımcılara Türkiye’ye açık bir davet niteliği taşıyor.
Mehmet Şimşek, hem Goldman Sachs’ta, hem de o seyahat boyunca katıldığı diğer toplantılarda, Haziran 2023’te görevi devralırken verdiği şu mesajı sıklıkla yineledi:
- Ekonomide rasyonele dönüyoruz…
OVP’yi temel alan sunum yapıp, enflasyonla mücadelede kararlılık mesajının altını çizdi. 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri sonrasında görevden ayrılıp ayrılmayacağına dönük soruları şu yanıtla karşıladı:
- Sayın Cumhurbaşkanımız uyguladığımız ekonomik programın arkasındadır. Zaten OVP’yi sayın Cumhurbaşkanımız açıklamıştı. OVP’ye de desteği tamdır.
Şimşek, konuşmalarında şu noktanın da altını özellikle çizdi:
- Daha öngörülebilir bir ortam olacak. Başta vergiler olmak üzere geriye dönük uygulanacak herhangi bir karar alınmayacak.
TAİK Başkanı Murat Özyeğin’in davetiyle 23 Eylül 2024 akşamı Türkevi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşacağı, 24 Eylül 2024 sabahı Goldman Sachs’ın merkezinde gerçekleşecek “15. Türkiye Yatırım Konferansı”nı izlemek üzere New York’a giderken uçakta son verileri gözden geçirdim:
Moody’s: 12 Ocak 2024’te notu B3’te tuttu, görünümü durağandan pozitife çevirdi. 19 Temmuz 2024’te kredi notumuzu B1’e yükseltti, görünümü pozitifte tuttu. Moody’s, tarihinde ilk kez Türkiye’nin kredi notunu bir yılda iki kez artırmış oldu.
Standart & Poors (S & P): 3 Mayıs 2024’te notumuzu B’den B+’ya yükseltti, görünümü de pozitife çevirdi.
Fitch: 9 Mart 2024’te notumuzu B’den B+’ya yükseltti, görünümü pozitife çevirdi. 7 Eylül 2024’te notumuzu B+’dan BB-‘ye yükseltti, görünümü durağana çevirdi.
Uluslararası kredi notlarımızın mevcut düzeyinin anlamı da şöyle:
- Türkiye hâlâ yatırım yapılabilir seviyenin 2 kademe altında. Ancak artık “çok spekülatif, çok riskli”den yavaş yavaş “spekülatif”e doğru yol alıyor.
Mehmet Şimşek, başta Goldman Sachs’taki toplantı olmak üzere New York’ta ABD’li yatırımcıların karşısına bir yıl sonra uluslararası kredi notları nispeten yükselmiş, risk primleri düşmeye başlamış, “ekonomide rasyonel politikalar”a önemli ölçüde dönmüş Türkiye’yi anlatmak üzere çıkıyor.
New York yolundayken Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Genel Sekreter Yardımcısı, Türkiye-Amerika İş Konseyi’ne (TAİK) uzun süre emek vermiş Merih Kepez’den iki ülke arasındaki dış ticaret ile karşılıklı yatırım verilerini aldım.
Türkiye-ABD Dış Ticaret Hacmi:
ABD’nin Türkiye’deki Yatırımları:
Merih Kepez, 2023 yılına ilişkin şu verinin de altını çizdi:
Kepez, bir de şu veri üzerinde durdu:
- ABD’nin 2023 yılı sonu itibariyle Avrupa ülkelerinde toplam 4 trilyon dolar yatırım stoku bulunuyor.
TAİK’in ABD’de düzenlediği “Türkiye Yatırım Konferansı”na dikkat çekti:
- Başta yatırım konferansı olmak üzere ABD’den ülkemize daha fazla yatırım çekebilmeye dönük çalışmalarımıza devam ediyoruz.