2005’te Düzce ilinde pilot uygulama olarak başlayıp 2006’dan itibaren diğer illeri de kapsayan sağlıkta ‘dönüşüm” iktidarın övündüğü alanlardan birisi olmasına karşın, ortaya çıkardığı sonuç, sorunlu ve sürdürülebilir olmaktan çok uzak. TÜİK’in her yıl yayınladığı sağlık harcamaları istatistikleri bu gerçeği gözler önüne seriyor.
HASTANELER: 13 yıllık uygulama sonunda toplam cari sağlık harcamaları yüzde 368, sadece hastane, ayakta bakım ve ilaç ve medikal gereç harcamalarından oluşan temel cari harcamalar yüzde 365 artarken hastanelerin gelirleri yüzde 538 arttı.
DOKTORLAR, KLİNİKLER: Ayakta bakım hizmeti sunan doktorlar ve kliniklerin gelirlerindeki artış hastanelerin yarısı bile değil. Bu grubun gelirlerindeki artış yüzde 257 düzeyinde kalıyor.
ECZANELER, MEDİKALLER: İlaç ve medikal ürünleri satan perakendecilerin gelirlerindeki artış da yüzde 236 ile hastanelerin yarısından daha aşağıda.
SOSYAL GÜVENLİK: SGK’nın temel cari sağlık giderleri yüzde 518, toplam cari sağlık harcamaları yüzde 529 arttı. SGK’nın hastanelere yaptığı ödemelerdeki artış yüzde 693 gibi bir düzeye çıkmış.
DEVLET: Merkezi devletin toplam cari sağlık harcamalarındaki artış yüzde 288, yerel yönetimlerin harcamalarındaki artış yüzde 303 ile SGK’nın çok gerisinde.
VATANDAŞ: Ailelerin cari sağlık harcamalarındaki artış yüzde 237 ile merkezi devletin biraz gerisinde. Ancak vatandaşın sağlık giderlerinin kompozisyonunda dikkat çekici bir durum var. Vatandaşın hastanelere yaptığı ödemeler yüzde 1009 gibi fahiş bir artış göstermiş.
- Bu rakamlar sağlıkta AKP düzeninin sadece hastanelerin yüzünü güldürdüğünü ortaya koyuyor. SGK ve ailelerin sağlık harcamalarından aslan payını hastanelere akıtan bir düzen var.
- Bu süreç sağlık sistemini iyice ticarileştirerek başka sosyal yaralara da yol açıyor.
- SGK’nın bugün bütçe açısından da dev bir kara delik haline gelmesinde yeni sağlık sisteminin yaratttığı dengelerin belirleyici bir rolü var.
- Verileri enflasyondan ve nüfus artışından arındırdığımızda da manzara değişmiyor. Hastanelerin kişi başına geliri reel olarak yüzde 109 artarken SGK’nın temel cari sağlık harcamaları kişi başına reel olarak yüzde 172 arttı. Vatandaşın kişi başına hastane giderindeki reel artış ise yüzde 263’ü buldu.
- Bu sistemin yeni aşamasında şehir hastanelerinin devreye girmesiyle bu çarpıklıklar ve dengesizlik iyice derinleşecektir.