Koronavirüs pandemisi hayatımızda derin etkiler bıraktı, bırakmaya da devam ediyor. Salgının etkisinin azalmasıyla birlikte, yeni bir normal tanımında gündelik rutinlerimize dönmeye başladık. Ancak bazı sektörlerde hayatın normalleştiğini söylemek zor. Bu sektörlerden birisi de turizm sektörüdür. Bacasız sanayi olarak adlandırılan ve ülkemize ciddi bir döviz girişi sağlayan bu sektör, maalesef pandemiden en fazla etkilenen sektörlerin başında gelmektedir. Uluslararası uçuşlar başlamış olsa da bu sene yoğun bir yabancı turist ziyaretini beklemek hayalcilik olur kanaatindeyim. Bu nedenle, sektördeki birçok otel ya sezonu açmayacak veya düşük kapasiteyle hizmet verecek gibi durmaktadır. Bu kapasiteyle maliyetlerini karşılayıp karşılamayacakları da şüphelidir. Bu nedenle turizm sektörü için mücbir sebep halinin uzatılması ve sektörün kamusal yükümlülüklerinin terkini veya faizsiz ertelenmesi mutlaka dikkate alınmalıdır.
İbresini yurt içi turistlere çeviren sektörü bekleyen diğer bir tehlike (challenge) vatandaşların pandemi nedeniyle tatil tercihlerini değiştirmiş olmalarıdır. Yaz tatilini otellerde geçiren tüketici grubu, artık daha güvenli olduğu düşüncesiyle sezonluk/aylık/günlük ev veya villa kiralamayı tercih etmektedir. Bu tercih değişikliği, otellerin iş potansiyelini azaltırken yeni bir ekonominin de gelişmesine yol açmaktadır. Önceden münferit rastlanan ev kiralama işi en çok tercih edilen tatil modeli halini almaktadır. Genellikle de internetteki aracı platformlar veya emlakçılar vasıtasıyla bu kiralamalar yapılmaktadır.
Tatil için ev kiralama, bünyesinde önemli bir kayıt dışılığı da barındırmaktadır. Öncelikle bu kiralamaları yapanların büyük çoğunluğu vergi mükellefiyeti olmayan gerçek kişilerdir. Yani Ahmet Amca, Ayşe Teyze, yazlık evini gelir elde etmek için kiralamaktadır ama bu kiralama sonunda bir vergi ödemesi gerektiğinin çoğunlukla farkında değildir.
Sezonluk/aylık/günlük ev kiralamasında, elde edilen gelirin vergilendirilmesinde iki alternatif söz konusu olabilir. Kiralama işi ticari faaliyet kapsamında yapılmıyorsa elde edilen gelir, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi uyarınca gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilir. Eğer kiralama ticari bir faaliyet kapsamında yapılıyorsa elde edilen gelir, Gelir Vergisi Kanunu’nun 37. maddesi uyarınca ticari kazanç olarak vergilendirilir. Ticari kazancın söz konusu olması halinde, kira tutarı üzerinden %18 oranında KDV hesaplanması, ayrıca Vergi Usul Kanunu’ndaki defter tutma, fatura kesme, beyanname verme gibi bir çok vergisel yükümlülüğün yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, tatil için yapılan kısa süreli kiralamaların ticari bir faaliyet olup olmadığı sorusu gündeme gelmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığı verdiği 24.09.2018 tarih ve 49327596-120 [GVK.ÖZ.2017.68]–165652 sayılı Özelgede “gayrimenkullerin uzun süreli kiralanması suretiyle elde edilecek gelirden daha fazla gelir elde edilmesi amacıyla, günlük veya aylık olarak, süreklilik arz eden bir şekilde farklı kişilerin kullanımına hazır halde bulundurulması, kalacak kişilere konutun teslimi ve kalma sürelerinin sonunda konutun teslim alınması ve yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi bir organizasyonu gerektirmektedir. Söz konusu gayrimenkulleri kira kontratı düzenleyerek verseniz bile aylık olarak devamlılık arz edecek şekilde kiralama işlemi organizasyon gerektirdiğinden ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu hüküm ve açıklamalara göre, mülkiyeti size ait gayrimenkullerin bir organizasyon içerisinde devamlı olarak kısa sürelerle (günlük, aylık) başkalarının istifadesine sunulan konuttan elde ettiğiniz gelirin ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.” şeklinde görüş bildirmiştir.
Yukarıdaki Özelgeden çıkan sonuç, yıl içerisinde birden fazla kişiye kısa dönemli kiralama yapanların ticari kazanç sahibi olarak mükellefiyet tesis ettirmesi, defter tutması, fatura kesmesi, KDV hesaplaması ve elde ettiği kira gelirini ticari kazanç olarak beyan etmesidir. Bunların yerine getirilmemesi halinde ciddi vergi cezalarıyla karşılaşılacaktır.
Sözün özü: Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olma.