Perşembe günü Merkez Bankası Başkan Şahap Kavcıoğlu ilk Para Politikası Kurulu toplantısını yapacak ve ilk faiz kararını alacak. Kavcıoğlu, selefi Naci Ağbal’ın faiz artış kararlarını köşe yazarı olarak eleştirmişti.
Yeni Başkan, köşe yazarı Kavcıoğlu gibi mi karar alacak, yoksa farklı bir karar mı alacak? Bunu Perşembe günü göreceğiz. Bu karar, aynı zamanda yeni dönemin faiz duruşu konusundaki ilk somut işaret olarak değerlendirilecek.
Merkez Bankası’nın faiz kararı, genelde enflasyonla mücadele bağlamında bir karar gibi sunulur. Ancak Türkiye’de asıl olarak, başta sıcak para olmak üzere yabancı kaynak girişinin yönetilmesine ilişkin bir karardır. Bu nedenle Merkez Bankası’nın faiz kararlarına ödemeler dengesi penceresinden de bakmak gerekiyor.
Kasım 2020-Mart 2021 arasındaki 4 aylık Ağbal döneminde, sermaye hareketlerinde meydana gelen değişiklikleri bu açıdan değerlendirmek bir fikir verebilir. Sayfadaki tablonun ilk iki sütununda Ağbal göreve gelmeden önceki 12 aylık sermaye hareketleri toplamı ile son ayı olan Şubat 2021’deki 12 aylık toplamı görüyoruz. Sonraki üç sütunda ise sermaye hareketlerinin Ağbal dönemindeki 4 aylık toplamı ile hemen öncesindeki 4 ayın ve bir yıl önceki aynı döneme ait 4 ayın toplamı yer alıyor.
Ağbal’ın faiz artışı öncesinde yabancıların getirdiği 12 aylık toplam kaynak miktarı 17.1 milyar dolarken 4 ayda 25.55 milyar dolara, yabancı sıcak para ise 9.76 milyar dolardan 17.8 milyar dolara çıkmış. Ekim 2020 itibarıyla 12 aylık toplam 5.61 milyar döviz çıkışı varken, 4 ayda resim 10.35 milyar dolar girişe dönmüş. Döviz rezervlerindeki 12 aylık erime 38.25 milyar dolardan 27.43 milyar dolara inmiş.
Sermaye girişi açısından benzer durum 4 aylık dönem karşılaştırmaları için de geçerli. Ağbal öncesi 4 ayda döviz rezervlerinde 8.33 milyar dolarlık erime yaşanırken, Ağbal döneminde 10.08 milyar dolar rezerv artışı gerçekleşmiş.
Ekim 2020’de Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 42.26 milyar dolar düzeyindeydi. Şubat 2021’e kadar bu miktar 54.49 milyar dolara kadar çıktı. Ağbal sonrası dönemde rezerv kaybı tekrar başladı ve Merkez Bankası brüt döviz rezervi iki ayda 6.41 milyar dolar ve yüzde 11.76 azalarak 48.09 milyar dolara indi.
Manzara böyle iken Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun köşe yazarı Kavcıoğlu defterini kapatmaktan başka çaresi yok.
Kaldı ki bu çaresizliğin ana sorumlusu da ne Kavcıoğlu, ne de kendinden önceki Merkez Bankası başkanları.