Serbest bölgeler gümrük mevzuatı açısından yurtdışı sayılıyor. O nedenle buradaki firmaların bazı sorunları oluşuyor. Şimdi bu firmalara bir kolaylık getirildi. Firmaların demirbaşına kayıtlı eşyanın tamir ve bakımın ülkemizde yapılması bakımından Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında geçici ithali ve yeniden ihracına ilişkin beyanın Gümrük Yönetmeliği’nin 171’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının (ç) bendi kapsamında sözlü beyan ile yapılması serbestiyeti bir genelge ile detaylandırılmış bulunuyor.
Genelgeye göre;
Serbest bölgelerde yerleşik firmaların serbest bölge işlem formunda demirbaş olarak kayıtlı eşyasının tamir ve bakım amacıyla Dahilde İşleme Rejimi kapsamında sözlü beyan ile geçici ithal edilmek istenilmesi halinde, yükümlüden ayrıca dahilde işleme izni talep edilmez, izne ilişkin tüm işlemler elektronik ortamda düzenlenen sözlü beyan formu üzerinden gerçekleştirilir. Bu kapsamda yapılacak tamir ve bakım işlemine ilişkin izin, işleme faaliyetini yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik firmalara verilebileceği gibi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu`nun 110’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca serbest bölgede yerleşik olan firmanın talebi üzerine kendisine de verilebilir. İznin serbest bölgede yerleşik firma tarafından alındığı durumlarda, sözlü beyanın “açıklamalar” hanesine Türkiye gümrük bölgesinde tamir ve bakım işlemini yapacak firmaya ait bilgilerin kaydedilmesi gerekiyor.
Tamir ve bakım işlemi yapılacak eşyanın serbest bölgeden ithali ve serbest bölgeye yeniden ihracına ilişkin elektronik ortamda düzenlenecek sözlü beyan işlemleri aşağıda belirtilen şekilde yürütülmesi isteniyor.
Tamir ve bakım işlemi yapılacak eşyanın sözlü beyan işlemlerinde yükümlü tarafından BİLGE Sisteminde BS-22 basitleştirilmiş usul kodu seçilerek, eşyanın serbest bölgeden ithalinde 5100 rejim kodu ile ülkemizden serbest bölgeye yeniden ihracında ise 3151 rejim kodu ile beyanda bulunulması gerekiyor.
Serbest bölgeye yeniden ihracı yapılacak eşyaya ait 3151 rejim kodlu beyannamenin “TCGB Açmalar” kısmında, eşyanın serbest bölgeden ithaline ilişkin 5100 rejim kodlunun kullanılması gerekiyor.
3151 rejim kodlu sözlü beyan/beyanlar ile 5100 kodlu sözlü beyana konu eşyanın tamamının serbest bölgeye yeniden ihracı yapıldığında 5100 rejim kodlu sözlü beyan başka bir işleme gerek kalmadan otomatik olarak kapatılacağı belirtiliyor.
Kamu alacağının güvence altına alınmasını teminen Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yapılacak işlemlere ilişkin teminat, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 202’nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilebileceği gibi, aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca serbest bölge işleticisi tarafından toplu teminat olarak da verilebiliyor.
Teminatın ilgili serbest bölge işleticisi tarafından verilecek toplu teminat kapsamında gerçekleştirilmesi halinde, serbest bölge işleticisinin vereceği teminattan yararlanacak firma/firmalar, işletici tarafından ilgili Gümrük Müdürlüğü’ne bildirilir. Bu şekilde ilgili Gümrük Müdürlüğü’ne bildirilmiş olan firmalardan, işleticinin vereceği teminat dışında ayrıca bir teminat aranmıyor.
Gümrük idarelerince yapılması gereken beyanın kontrolü, ayniyet işlemleri, rejim bitiş tarihinin belirlenmesi gibi diğer hususlar, Dahilde İşleme Rejimi’nin işleyişine ilişkin genel esaslar çerçevesinde aynen yürütülmeye devam edilmesi gerekiyor.