Gelir İdaresi’nce verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum.
Bugün, 2023 tarihli sekiz özelge seçtim. Özelgelerin tam metinlerine Gelir İdaresi başkanlığının internet sitesinden ulaşmak mümkün.
- Banka kredisinin an parasından doğan temerrüt faizi gider kaydedilebilir mi?
(01.03.2023 tarih ve 263920 sayılı özelge)
Kullanılan ticari krediye ilişkin ödenen temerrüt faizinin mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem itibarıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine istinaden kurum kazancının tespitinde gider dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.
- Faktoring şirketinin kurucuları tarafından ödenen "sisteme giriş payı” gider olarak dikkate alınabilir mi?
(29.03.2023 tarih ve 4509 sayılı özelge)
Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca ödenen sisteme giriş payının, şirketin faaliyetini devam ettirebilmesi amacıyla yapılan harcama kapsamında değerlendirilmesi ve kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.
Bununla birlikte, ilk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi ihtiyari olup, ödenen sisteme giriş payının bu kapsamda aktifleştirmenin tercih edilmesi halinde, aktifleştirme tarihinden sonraki ilk değerleme gününden başlayarak söz konusu tutarın beş yıl içinde eşit yüzdeler halinde itfa edilmesi gerekmektedir.
- Geçici ilmühaberlerle temsil edilen ortaklık payının satışından elde edilen gelir vergiye tabi midir? Satış işlemi katma değer vergisinin konusuna girer mi?
(28.03.2023 tarih ve 7794 sayılı özelge)
Tek ortağı olunan şirketin ortaklık payını temsilen 01.11.2019 iktisap tarihli geçici ilmühaberin iktisap tarihinden itibaren iki yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılması durumunda Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre değer artışı kazancı oluşmayacaktır.
Diğer taraftan söz konusu ilmühaberin iktisap tarihinden itibaren iki yıl geçmeden satılması durumunda elde edilen kazanç değer artışı kazancı olarak vergilendirilecektir.
Öte yandan, ortaklık payını temsilen elde bulundurulan geçici ilmühaberlerin satışı işlemi ticari kazanç olarak değerlendirilemeyeceğinden KDV'nin konusuna girmemektedir.
Eşe ait aracın ticari faaliyette kullanılması halinde giderleri indirim konusu yapılabilir mi?
(12.04.2023 tarih ve 174584 sayılı özelge)
Bir taşıta ait giderlerin, kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilmesi için taşıtın kiralanması veya envantere dahil edilmesi ve işte kullanılması gerekmektedir.
Buna göre, kiralama yoluyla edinilmeyen veya işletmeye dahil olmayan, eş adına kayıtlı kamyonet tipi panelvan taşıt için yapılan giderlerin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, eş adına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıta ilişkin giderlerin kazanç tespitinde indirimi Gelir Vergisi Kanunu’na göre kabul edilmediğinden, KDV Kanunu’nun 30/d maddesi uyarınca bu giderlere ilişkin KDV'nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.
- Alım satıma konu edilen ve stoklarda bulunan traktörlerin lastik değişimleri için yapılan harcamalar doğrudan gider kaydedilebilir mi?
(27.02.2023 tarih ve 12338 sayılı özelge)
Sıfır ve ikinci el traktör alım satımı faaliyeti kapsamında, alım-satıma konu edilmek üzere iktisap edilen traktörlerin emtia olarak maliyet bedeli ile kayıtlara intikal ettirilmesi ve emtia olarak kayıtlı olan traktörlerin eskiyen lastiklerinin değiştirilmesine ilişkin olarak yapılan harcamaların da ilgili traktörün maliyetine eklenmesi gerekmektedir.
- Yıl içerisinde işveren değiştiren personelin ücret geliri nasıl vergilendirilir?
(05.04.2023 tarih ve 401679 sayılı özelge)
Yıl içerisinde işveren değiştirerek işe yeni başlayacak hizmet erbabının, önceki işvereninden elde ettiği ücret gelirine ilişkin gelir vergisi matrahını bildirerek ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak vergilendirilmesini talep etmesi halinde, söz konusu hizmet erbabının elde edeceği ücret gelirlerinin, ilgili takvim yılında eski işverenden elde edilen ücret matrahıyla ilişkilendirilmek suretiyle kümülatif matrah dikkate alınarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94 ve 103. maddeleri uyarınca vergilendirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, ücret gelirleri bu şekilde vergilenen hizmet erbabının bu gelirlerini, yıllık beyannameyle beyan etme yükümlülüğü bulunması durumunda, yıllık beyannamede bildirilen matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisinden kümülatif matrah dikkate alınmak suretiyle tevkif suretiyle ödenen vergilerin mahsup edilmesi gerekmektedir.
- Kayda alınmayan faturalarda yer alan mallara ait tutarlar, sonraki yılda kayda alınarak maliyet unsuru olarak dikkate alınabilir mi?
(14.06.2023 tarih ve 42302 sayılı özelge)
2021 hesap dönemine ait olup kayıt altına alınmayan faturada yer alan mal tutarlarının, satın alındığı 2021 hesap döneminde stok kayıtlarına alınması ve söz konusu malların satıldığı veya faaliyetlerde kullanıldığı döneme ilişkin kurum kazancının tespitinde, maliyet veya gider olarak dikkate alınabilir.
- Aktifte kayıtlı taşınmazın satışından doğan alacağın başka bir işletmeye olan borca mahsuben ödenmesi istisnaya engel midir?
(14.06.2023 tarih ve 42302 sayılı özelge)
Aktifte kayıtlı olan ve şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş olan taşınmazın, merkezi yurt dışında bulunan bir firmaya satışından elde edilen satış bedelinin, yurt dışındaki başka bir firmaya olan borçlarınıza mahsuben ödenmesi, söz konusu satıştan elde edilen kazanç için, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisna hükmünden yararlanmaya engel değildir.