Seçim sandığı ufukta gözüktü… Erken veya geç; giderek yaklaştığımız bir seçim var. Bu süreçte hükümetin belirginleşen iki davranışı söz konusu; 1-Enflasyonla mücadeleyi olabildiğince erteleyip büyümeye ağırlık vermek, 2-Seçim ekonomisi için kaynak biriktirmek…
Orta Vadeli Program (OVP) bütçe faslında açık miktarı; 461 milyar lira öngörülmesine rağmen, Ağustos’ta fazla vermeye başladı. Ne oldu da böylesi dev açık öngörülürken Bütçe fazla verebiliyor? Şüphesiz iyi bir şeyden söz ediyoruz ve fazla veriyoruz diye şikâyetçi filan asla değilim.
SANDIK İÇİN AKÇE BİRİKTİRME
Olan şudur; seçim ekonomisinin finansmanı için gerekecek milyarlarca lirayı, sadece Merkez Bankası’nın Banknot Matbaası baskı kapasitesine bağlanamazdı. Bunun için gerek sosyal konut peşinatları, gerek vergiler ve benzeri gelirleri biriktirip bütçe kabiliyetlerini genişletmek gerekiyordu.
Yılbaşına dek bu süreç devam edecek ve seçim tarihinin kesinleşmesiyle beraber, OVP’de öngörülen açıkları kat be kat aşabilecek rakamlara ulaşılacak. Nereden mi biliyorum? Kayıp yıllar 90’larda tıpkı böyle davranmış ve o zamanki sıfırlarla katrilyonlarca açıklara imza atmıştık.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Sandığın yolunda hükümet nereye ne kadar para aktaracak?
Öncelikle ücretler tırmandırılacak. Asgari ücret için zaten yeni yılda yüksek zam sözü verilmişti. Halen bütçenin dörtte biri personel giderlerine harcanırken bu oran, seçim müjdeleriyle toplam bütçenin üçte birine çıkarılacak. Taban fiyatları ve teşviklerle tarıma; GSMH’nin %1’i, esnafa hibe ve kredi borcu aflarıyla 150 milyar lira, öğrenci kredi afları gibi konularda toplam 200 milyar lira, yeni nesil KGF’lerle 250 milyar lira bütçeden gidecek.
Peki, bu harcamalar ekonomiyi canlandıracak mı?
Elbette… Zaten amaç da bu… Seçime doğru tüketime imkân hazırlayıp büyüme rakamını zıplatmak ve sahte dahi olsa bir refah yaratmak… Sandığa ne kadarı yansıyacak bilinmez ama seçim ekonomisinin tüm imkanları, daha da yaratıcı müjdeler üzerinden kullanılacak. Ekonomideki canlanma geçici olacak ve seçimden sonra kim gelirse gelsin; kaşıkla verilenleri kepçe ile geri almak zorunda kalacak.
NOT
YOLLARINA GÜL DÖKTÜM GELİR GEÇERSİN DİYE
Şarkıda olduğu gibi… Sosyal konut projesinden yeni tür kredi garanti fonuna, çiftçiye hibeden emekli maaşlarına ilave ikramiyeye, öğrenci-genç programlarına kaynak aktarmaya ve oy kullanma imkânı bulunan herkese, bir yolunu bulup para aktarılacak…
Muhalefet de “sosyal devlet” vaadiyle CHP örneğindeki gibi Aile Destekleri Sigortası türü projelerle geliyor. İyi Parti ve DEVA, henüz benzer sosyal harcama projelerini tanıtmasa bile, hazırlık içindeler. Kısaca hükümetin gerçekleştirmese bile başlatacağı ve muhalefetin de vaat yağmuru halinde sunacağı harcamalar, Bütçe’yi doğduğuna pişman edecek.
Neticesi; seçimden sonra bütçe açığı üzerinden kusursuz fırtınaya dönüşecek bir enflasyon tsunamisi bizleri bekliyor olacak. Peki ya yüksek büyüme? İşte tam da bu noktada en büyük tehlike; slumpflasyon dediğimiz hiper enflasyon ortamında küçülme dönemine girme riskimiz var.