Bir otomobil şirketinin hedef takviminde turp, roka, brokoli üretimini beş katına çıkarmak olabilir mi? Toyota Otomotiv Türkiye CEO’su ve Genel Müdürü Erdoğan Şahin’in 2023 ajandasında, tarımsal üretimi artırmak var.
Ana iş alanı olan otomobilde yarı iletken sorununun etkilerinin hissedildiği bir yıl geride bırakıldı. Erdoğan Şahin, 2022’ye 244 bin araçlık üretim hedefiyle girdiklerini ama global çapta yarı iletken parça problemlerinden kaynaklanan kesintiler nedeniyle yılı 220 bin araçla kapattıklarını söylüyor. Bunun 180 bini ihraç edilmiş. 2021’deki 3,6 milyar dolarlık ihracat yakalanmış. Erdoğan Şahin, “2023 için de üretim hedefini 220 binde tuttuk. Bunun da yüzde 85’ini ihraç etmeyi planlıyoruz. Kümülatif yatırımlarımız 2,16 milyar Euro’ya ulaştı. Bugüne kadar 3,5 milyon adet araç ürettik. Sakarya’da 5 bin 500 kişiye doğrudan, tedarikçilerimizle birlikte de 11 bin kişiye dolaylı istihdam sağlıyoruz” diyor.
Kadın istihdamına odaklandı
Bu istihdam kapasitesinde ne yazık ki kadınlar şu anda çok küçük bir yer kaplıyor. Toyota’nın globalde cinsiyet eşitliğiyle ilgili aldığı kararlar, Türkiye’de de hızlı sonuçlar doğurmuş. CEO Erdoğan Şahin son bir yılda kadın çalışan oranını yüzde 3’lerden yüzde 11’e çıkardıklarını belirtiyor. “Her yeni iki işe alımdan birinin kadın olması yönünde karar aldık. Bu fabrikada 500 kadın çalışıyor. Hedefimiz 2030’a kadar beyaz yakada yüzde 50, operasyonda yüzde 30 kadın çalışan oranını yakalamak” diyen Şahin, topluma katkı yaratmak ve eşitsizliklerin giderilmesiyle ilgili proje geliştirirken de yine kadınları odağa aldıklarının altını çiziyor.
10 kadın çiftçi seçildi
Küresel faaliyetlerinin tamamının merkezine “Önce İnsan” felsefesini aldıklarının altını çiziyor Erdoğan Şahin. Bir otomotiv şirketi olarak sürdürülebilirlik konusunda hem artan regülasyonlara uyum sağlamak hem de daha BM’nin küresel amaçlarına uyumlu bir şirket olmak öncelikleri. Cinsiyet eşitliği, iklim kriziyle mücadele, nitelikli eğitim, eşitsizliklerin azaltılması maddelerine odaklandıklarını belirten Erdoğan Şahin, “Bu dört maddeyi birden kapsayacak bir proje geliştirdik. Kadınlarla birlikte toplumun kalkındırılması ve gelecek nesillerin güçlendirilmesini destekliyoruz” diyor.
Bu hedefle ortaya çıkan projenin adı “Geleceğe Kadın Eli”. Proje kapsamında Sakarya bölgesinde arazisi olan, tarım yapan, dar gelirli kadınlar belirlenmiş. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, İl Tarım Müdürlüğü, Sodexo işbirliğinde yürütülen projenin pilot çalışmaları tamamlanmış. Kadınların arazilerine 60 metrekarelik seralar kuruluyor. Kadınlar üniversitede zirai eğitim alıyor. Toyota’nın verdiği fidanlar dikiliyor, ziraat uzmanları eşliğinde sürdürülebilir tarım, sağlıklı üretim yapılıyor.
Biz de ilk hasat için Sakarya’nın Arifiye İlçesi’ne bağlı Hoca Köyü’ndeki Mevlüde Yüce’nin serasını ziyaret ettik. Erdoğan Şahin’i bir kral gibi karşılayan Mevlüde Yüce, “Bizim için bu işler çocukluğumuzdan bu yana yaptığımız, bildiğimizi sandığımız işlerdi. Ama birçok şeyi bu projeyle öğrendik” diyor. Daha sonra yanımıza Mevlüde Hanım’ın akrabası olan Ümmiye ve yine projeye katılan Günel İşçan da geldi. Onlar da projenin ilk ayağından çok memnun. “Ürettiğimiz ürünleri Sodexo alıyor. Hem serada tarım yapmayı öğrendik hem de garantili satışla ürünün geleceğini biliyoruz artık” yorumunu yapıyorlar. Seralarda şu anda havuç, roka, turp, brokoli gibi sebzeler var. Pilot çalışma kapsamında yarım tonluk hasat elde edilmiş.
Erdoğan Şahin, projenin 50 kadına ulaşacağını belirtiyor. Hayalleri büyük: “Burada tarıma verdiğimiz destekle hem Toyota çalışanlarına temiz gıda sunuyoruz hem de Sodexo için de bir ekosistem yaratıyoruz. Hayalim yılda üç kez bu fabrikada Pazar yeri açmak. Burada üretilen ürünleri çalışanlara satmak. Çünkü artık temiz gıdaya erişim büyük problem.”
Türkiye genelinde güneş tarlaları kuracağız
Toyota Türkiye’de 25 kişilik bir sürdürülebilirlik odaklı çalışma grubu çalışıyor. Direkt icra kuruluna bağlı olan bu grubun odaklandığı konulardan biri de yenilenebilir enerjiyle üretim. 2022’nin Toyota için Avrupa’da çok başarılı geçtiğini, bunun da arkasında hibrit otomobillerdeki yükseliş bulunduğunu söyleyen Erdoğan Şahin, üretimden tedarik zincirlerine kadar yansıyan bir dönüşüm içinde olduklarını ifade ediyor. Hedef 2035’te sıfır emisyonlu araç kuralına uyumlu bir şirkete dönüşmek.
Üretimde enerjinin tamamını rüzgar ve güneşten elde etme hedefleri var. Şu anda Sakarya’daki fabrikada yüzde 5 güneş enerjisi kullandıklarını anlatan Şahin, planlarını şöyle anlatıyor: “Burada 1 milyon metrekarelik arazi var. Güneş enerjisi yatırımımızın yüzde 20’si bu alan içinde olacak. Geri kalanı için de Türkiye’de neresi uygunsa orada güneş tarlası yatırımı yapmayı planlıyoruz.”