Yapay zekâ günümüzde birçok alanda olduğu gibi sağlık sektöründe de yaygın olarak kullanılmakta ve yaygınlaşmaktadır. Yapay zekânın sağlık sektöründe kullanılmasıyla sektörün ve insanların yaşamında getireceği çok yönlü kolaylıkları ve yararlarına ilişkin açık kaynaklardan derlediğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ, karmaşık tıbbi ve sağlık hizmetleri verilerinin analizinde, insan bilişini taklit etmek için makine öğrenimi algoritmalarını, yazılımlarını veya yapay zekâyı (Artificial İntelligence: AI) tanımlamak için kullanılan kapsamlı bir terimdir.
Özellikle, AI, bilgisayar algoritmalarının sonuçları yalnızca giriş verilerine göre yaklaşık olarak tahmin etme yeteneğidir. Yapay zekâ teknolojisini sağlık hizmetlerinin geleneksel teknolojilerinden ayıran şey, veri toplama, işleme ve son kullanıcıya iyi tanımlanmış bir çıktı verme yeteneğidir.
AI, bunu makine öğrenimi algoritmaları ve derin öğrenme yolu ile yapmaktadır.
Sağlıkla ilgili AI uygulamalarının ilk amacı, önleme veya tedavi teknikleri ile hasta sonuçları arasındaki ilişkileri analiz etmektir.
Tanı süreçleri, tedavi protokolü ve ilaç geliştirme, kişiye özel tıp, hasta izleme ve bakım gibi uygulamalar için yapay zekâ programları uygulanmaktadır.
AI algoritmaları, hastalığın önlenmesi ve teşhisi için elektronik sağlık kayıtları aracılığıyla büyük miktarda veriyi analiz etmek için de kullanılabilir.
Yapay zekânın en sık kullanıldığı alanlar arasında sağlık sektörü de bulunuyor.
Hastalıkların teşhisinden tedavi planlamaya, günlük operasyonlardan sağlık hakkında bilgi sunmaya kadar pek çok noktada yapay zekâ desteğinden yararlanılıyor.
Geleneksel yöntemlere göre birçok avantajı beraberinde getiren yapay zekâ, sağlık hizmetlerinde kritik faydalar sunuyor.
- Yapay zekâ sağlık sektöründe nasıl kullanılır?
Tanı süreçleri, tedavi protokolü ve ilaç geliştirme, kişiye özel tıp, hasta izleme ve bakım gibi uygulamalar için yapay zekâ programları uygulanmaktadır.
AI algoritmaları, hastalığın önlenmesi ve teşhisi için elektronik sağlık kayıtları aracılığıyla büyük miktarda veriyi analiz etmek için de kullanılabilir.
Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ neler kazandırabilir?
- İnsan hatalarını azaltmak
Her zaman son derece dikkatli olmaları ve hasta verilerini yakından takip etmeleri gereken sağlık personeli bu zorlu işi uzun saatler yapmak zorunda oldukları için zaman zaman hata yapabiliyor. Bu nedenle yapay zekâdan destek almak, veri düzenleme ve kontrol/denetleme gibi kritik görevlerin bazılarının kolayca yapılmasını sağlayabiliyor.
- Bilinçli karar vermeyi kolaylaştırmak
Acil müdahale gerektiren durumlarda yapay zekâ teknolojisinden yararlanmak hayat kurtarıcı bir rol üstlenebilir. Doktorların hastanın geçmiş verilerini incelemesini gerektiren durumlarda yapay zekâ, kayıtları hızlı bir şekilde değerlendirebilir ve anında eylem önerilerinde bulunabilir. Böylece kararlar daha hızlı alınabilir ve çözüm yollarının etkinliği artabilir.
- Sanal sağlık asistanlığı yapmak
Yapay zekâ tabanlı sanal sağlık asistanları, doktorlar için verileri analiz edebilir ve tedavi için önerilerde bulunabilir. Ek olarak kullanıcının sağlık verilerini doktorlarına ileterek hastalara beslenme tavsiyeleri verebilir ve ilaçlarını almalarını hatırlatabilir.
- Zaman kazandırmak
Yapay zekâ günümüzde doktorların yapmak zorunda olduğu pek çok görevi yerine getirebiliyor. Bu sayede zamandan tasarruf etmeye de yardımcı oluyor. Manyetik rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi, ultrason vb. uygulamaların sonuçları artık yapay zeka tarafından incelenebiliyor. Böylece test sonuçlarının alınması için haftalarca beklemeye gerek kalmıyor ve tedavi süreleri kısalıyor.
- Hastalıkları önlemeye yardımcı olmak
Yapay zeka otomatik teşhisin yanı sıra hastalıkların önlenmesine de yardımcı olabilir. Hastalıkların yayılma bölgesini ve hızını makro düzeyde değerlendirebilir ve salgın olasılığını belirleyebilir.
Böylece sağlık uzmanlarına planlama ve lojistik gibi kritik görevlerde destek sağlıyor.
-Maliyet tasarrufu sağlamak
Yapay zeka sayesinde hastaların tıbbi kayıtlarını doktorlara göstermek için fiziksel olarak sağlık kuruluşlarına gitme gerekliliği ortadan kalkabilir.
Yapay zeka tarafından desteklenen kişisel asistanlar, tıbbi bilgileri doktorlarla paylaşabilir ve hastalara tavsiyelerde bulunabilir.
Bu sayede bir kliniğe veya hastaneye gitmekten kaynaklanan potansiyel masraflardan tasarruf edilir.
- Giyilebilir sağlık teknolojisi
Giyilebilir cihazlar insanların sağlığıyla ilgili çeşitli verileri anlık olarak takip edebiliyor. Bu sayede hasta bakımında önemli iyileşmeler yaşanması bekleniyor. Yapay zeka destekli yazılımlar, verileri analiz ederek doktorları olası riskler konusunda detaylıca bilgilendirebilir.
Teknolojinin sağladığı sağlık değerlendirmesi sayesinde hastanelerin ve doktorların yükü azaltılabilir.
Sağlık sektöründe yapay zekanın geleceği
Yapay zekâ, operasyonel süreçleri hızlandırmasının yanında henüz tedavisi bulunamamış hastalıklara yönelik tedavilerin geliştirilmesinde de kritik bir rol üstleniyor. Yakın gelecekte doktorların, yapay zekâ destekli hibrit sistemlerden faydalanması bekleniyor. Bu modellerin yardımıyla hastalıkların teşhisinin daha hızlı ve yüksek doğruluk oranıyla konulabilmesi hedefleniyor. Doktorlar sadece en kritik süreçlerde yer alırken kritik riskin bulunmadığı uygulamalarda yapay zekâdan faydalanılmasının sağlık personelinin iş yükünü de azaltacağı öngörülüyor.
Bir insana göre çok daha fazla veriyi anlık olarak işleyebilen yapay zekânın, karar alma süreçlerinde doktorlara giderek daha fazla destek olması bekleniyor.
Yapay zekânın sağlık hizmetlerinin artan maliyetini de aşağıya çekeceği tahmin ediliyor.
Sonuç olarak hem sağlık personelinin hem de hastaların yapay zekâdan farklı biçimlerde faydalanacağı ve yapay zekâ teknolojisinin sağlık endüstrisinde büyük bir değişime neden olacağı neredeyse tüm uzmanlar tarafından kabul ediliyor.