Ruhsatı 45 yıllık aldık ama vergi istisnası kalkınca ‘haksızlığa’ uğratıldık

Türkiye’deki serbest bölgelerden birinde kimya sektöründe faaliyet gösteren iş insanı 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe giren “vergi istinasını kaldırmaya yönelik karar” konusunda görüşlerini ortaya koymak üzere birkaç kez bilgisayar başına geçti, yazma konusunda emin olamadı.

Kararın yürürlüğe girmesinden 3 ay sonra daha fazla dayanamadı, içini dökmek üzere bilgisayar başına oturdu:

- Serbest bölgelerin yurt içine satışlarından vergi istisnasının kaldırılmasına ilişkin düzenleme 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girdi.

Yeni düzenlemenin ne anlama geldiğini irdeledi:

- Bu değişiklik ile 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren serbest bölgelerden yurt içine yapılan satışlarda ve serbest bölgeler arası ve içi yapılan satışlarda Kurumlar Vergisi istisnası sona erdi.

Konuyu biraz daha açtı:

- Serbest bölge firmaları artık serbest bölgeden Türkiye yönüne yaptığı satışlarına ilişkin kazançlarından Kurumlar Vergisi ödeyecek. Artık bu açıdan Türkiye yönlü satış yapan şirketlerin yurt içinde faaliyet göstermesi arasında herhangi bir fark kalmıyor.

Çifte vergilendirmenin gündeme geldiğini savundu:

- Hatta bu şirketler Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlere göre hem “özel ücret fonu” hem de bölge muafiyetleri nedenleriyle “çifte vergilendirme” söz konusu olacak. Maliyet açısından dezavantajlı bir duruma düşecek.

Bu noktada şu mesajı verdi:

- Serbest bölgelerde halen faaliyet gösteren şirketlerin ruhsatların??? bu bakış açısıyla tekrar değerlendirilmesi gerekiyor.

1 Ocak 2025’te yürürlüğe giren kararla ortaya çıkan sorunları sıraladı:

• Vergi istisnası avantajıyla 45 yıllığına üretim ruhsatı alan, tüm orta ve uzun vadeli yatırımlarını bu kapsamda yapan firmalar çok ciddi dezavantaj yaratıldı.
• Serbest bölgedeki üreticiler, ruhsat aldıkları sırada kendilerine tanınan, taahhüt edilen 45 yıllık kurumlar ve gelir vergisi muafiyetinin kısıtlanmasıyla “kazanılmış hakkın geri alınması” gibi bir durumla karşı karşıya kaldı.
• Serbest bölge yatırımcıları mevcut uygulamada yurt dışından bölgeye getirilen malların CIF değerin üzerinden binde 1,  bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB değeri üzerinden ise binde 9 oranında fon ödüyor.
• Bu noktada toplamda fatura tutarı üzerinden ödenen yüzde 1’lik vergi, petrokimya sektöründe yüzde???? olan kâr marjı nedeniyle zaten yüzde 20’ye denk geliyor. Şirketler zarar etmiş olsa da verginin fatura tutarı üzerinden alınması nedeniyle yine de o tutarı ödüyor.
• Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketler yeni düzenleme ile aynı satıştan bir de Kurumlar Vergisi ödeyeceği için “çifte vergilendirme” yaşanıyor.

Yaşanan sorunları aktardıktan sonra önerilerini ortaya koydu:

• 1 Ocak 2025 öncesi ruhsat almış firmalar için “kazanılmış hak” değerlendirmesi yapılsın. Muafiyet kapsamında kalsın.
• “Stratejik yatırım” kapsamındaki sektör ve ürünlerin üretimini yapanlar, yatırımı devam edenler yeni düzenlemeden muaf tutulsun.
• 1 Ocak 2025 itibariyle yurt içinde benzer bir üretimi olmayan, rekabet avantajı yaratmayan ruhsatlar bu düzenleme dışında bırakılsın.
• Devam eden yatırımlar ve plan aşamasında olanlar için yeni uygulama 10 yıl ertelensin.

Serbest bölgede kimya tesisi bulunan iş insanı içini döktü, beklentilerini ortaya koydu…

Kararın bir kez daha gözden geçirilmesinde yarar var gibi görünüyor…

Belki yeniden gözden geçirme sırasında terazinin “bu değişiklikle doğru adım atmamış olduk” kefesi ağır basar…

Güvenlik, eğlence ve macera birbirinin zıttı olmak zorunda değil

Albright Stonbridge Group’un Türkiye’den sorumlu yönetici ortağı, ticari diplomasi, kamu ilişkileri, kurumsal değişim yönetimi danışmanı Hakan Akbaş ile birlikte çalıştığı eşi Buse Biçer Akbaş, geçen yıl Ekim ayının ikinci yarısında davet etmiş, dünyada oyun platformu olarak bilinen Roblox’un yönetim ekibiyle meslektaşlarımın sohbet toplantısına katılmıştım.

O buluşma sonrası 23 Ekim 2024 tarihli yazıma şu başlığı atmıştım:

• Erişim yasağı, Roblox’u ofis açıp Türkiye’ye yerleşmeye çekti…

Buluşmaya giderken Bilişim Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla Roblox’a 7 Ağustos 2024’ten beri uyguladığı erişim engeliyle ilgili haberlere bakmıştım. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un Roblox’a erişim engeliyle ilgili şu açıklamasını okumuştum:

• Çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırması sebebiyle Roblox isimli oyun platformuna ve uygulama marketlerindeki linklerine, “Internet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”da belirtilen hususlar çerçevesinde Adana 6. Sulh Ceza Hakimliğince erişim engeli getirilmiştir.

Buluşmaya Roblox Corporation’ın global yönetim ekibinden Başkan Yardımcıları Nicky Jackson Colaco, Tami Bhaumik, Kıdemli Uluslararası İlişkiler Direktörü James Kay, Program Politikaları Direktörü Edward Palmieri, Geliştirme Komitesi Başkanı JP Sousa, Ürün Direktörü Aykud Gönen, Kamu Politikası Direktörleri Tim Scott ve Khalid Hadadi katılmıştı.

James Kay, Roblox’un vizyonu üzerinde durmuştu:

- Güvenli, medeni ve iyimser bir dünyada insanların bir araya gelme şeklini yeniden tasarlamak…

Tami Bhaumik, Roblox’un  190 ülkedeki ortalama günlük aktif kullanıcı sayısının 79.5 milyon olduğunun altını çizip, güvenlik konusuna dikkat çekmişti:

- Güvenlik bizim en güven verdiğimiz yanımız. Odak noktamız güvenlik. Güvenlik konusunda yapay zeka da devrede. “Tutucu” sayılabilecek düzeyde bir kural setimiz var. Filtrelerimiz sürekli güncelleniyor.

Tami Bhaumik, ebeveynlerin çocuklarını takip edebilecekleri kılavuzun olduğunu belirtmişti:

- Anne-babalar çocuklarına Roblox’ta harcama sınırı da koyabiliyor.

Nicky Jackson Colaco, Roblox’a erişimin yeniden sağlanması durumunda Türkiye’de bir ofis açma kararı aldıklarını aktarıp eklemişti:

- Platforma erişimi yeniden sağlamak amacıyla yerel yetkililerle ve yasal süreçlerle aktif olarak işbirliği içindeyiz.

Buse Biçer Akbaş, 2-3 gün önce bir mesaj gönderdi:

- Roblox’tan yeni güvenlik tedbirleri ile ilgili önemli açıklamalar var.

Mesajına Roblox Chief Safety Officer’ı Matt Kaufman’ın açıklamasını ekledi:

• Roblox, ebeveynlerin çocuklarının deneyimini kişiselleştirmesi için 3 yeni ebeveyn kontrol aracı sundu.
• Ebeveynlerin artık çocuklarının en çok oynadığı deneyimleri görebilecek, belirli deneyimleri veya arkadaşları engelleyebilecek ve içerik düzeylerini ayrıntılı şekilde kontrol edebilecek.
• Güncellenen güvenlik merkezi, ebeveynler ve kullanıcılar için rehber, araçlar ve politikalarla dolu kapsamlı bir kaynak merkezi olacak.

Kaufman, ebeveyn kontrollerinin kurulumunu şöyle özetledi:

• Yeni araçları kullanmak isteyen ebeveynler veya bakıcılar, kimlik veya kredi kartı doğrulaması ile kendi Roblox hesaplarını çocuklarının hesaplarına bağlayabilir. Sonra, çocuklarının deneyimlerini ebeveyn kontrolleri üzerinden yönetebilir.

Şu noktaya özellikle dikkat çekti:

- Ebeveynler çocuklarının hesaplarında içerik olgunluk seviyesini belirleyebiliyordu. Bunun ötesine geçerek, belirli deneyimlerin engellenmesini sağlayan bir özelliği devreye alıyoruz. Ebeveynler, içerik kısıtlaması bölümünde “Engellenen deneyimler” sekmesi görecek.

Ardından ekledi:

- Artık ebeveynler, çocuklarının son bir hafta içinde en çok zaman geçirdiği 20 deneyimi süreye göre sıralanmış şekilde görebilecek. İstenmeyen bir deneyim fark edilirse, bu listeden ya da “engellenen deneyimler” bölümünden engellenebilecek.

Roblox’un yeni güvenlik önlemleri, BTK nezdinde beklenen “güven”i sağlamaya yetecek mi?