Türkiye’nin ilk nükleer güç santralı Akkuyu’nun inşaatını başarıyla sürdüren IC İçtaş İnşaat, yurt dışındaki benzer projelerin ihalelerine hazırlanıyor. Akkuyu’da, her biri 1.200 MW kapasiteli 4 güç ünitesine sahip nükleer santral inşa eden firma, daha önce Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Antalya Havalimanı, Ordu Giresun Havalimanı, New York Türkevi, Varna, Burgaz havalimanları, St. Petersburg Yüksek Hızlı Batı Çevreyolu gibi çok sayıda büyük projeye imza atmıştı. Firma, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki King Khalid Uluslararası Havalimanı ile Vietnam Long Thanh Uluslararası Havalimanı gibi dev projelerin inşaatlarını da sürdürüyor.
IC İçtaş İnşaat İcra Kurulu Üyesi İlker Öksüz ile Riyad’da buluştuk. Önce inşaatı son aşamaya gelmiş havalimanı şantiyesini ziyaret ettik. Ardından ihalesini yakın zamanda kazandıkları Wadi Laban Köprüsü’nü genişletilmesi projesinin detaylarını konuştuk ve 30 yıl önce açılmış mevcut köprünün iki yanına birer köprü daha yapmak için proje sahasında sürdürülen çalışmaları yakından gördük. Bu projelerin toplam değerinin 2 milyar dolar civarında olduğunu söyleyen İlker Öksüz’e önce King Khalid Uluslararası Havalimanı projesinin detaylarını soruyoruz. Öksüz, “Dünyanın en büyük alana sahip havalimanlarından birindeyiz. Genişleme alanı sonsuz gibi. Biz burada önce mevcut 3 ve 4’üncü terminallerin mühendislik ve yapım işlerini tamamlayarak teslim ettik. Sonra da 1 ve 2’nci uluslararası terminaller ile bağlantı binalarının inşaatına başladık. Projeyi yerel ortağımız Al Rashid Trading and Contracting Company ile yapıyoruz. 1’inci terminal binasını 11 ayda bitiriyoruz ve Aralık ayı başında açmayı planlıyoruz. Ocak 2025'de de 2’nci terminal binasının inşasına başlayacağız. Yıllık yolcu kapasitesi bu genişleme ile ilk başta 24 milyon kişi planlanmıştı. Sonra 35 milyona yükselttiler. Nihai hedef, 120 milyon yolcuya ulaştırmak. Bu süreçte 6 ihale olabilir. En az bir tanesini daha alabiliriz. Önümüzdeki yıllarda bu projede yapılacak çok iş var” diyor.
Aralık ayında teslim edilecek 1’inci terminal binasını ziyaretimizde işçilerin ‘bavul sistemlerini test ettiklerine’ şahit olduk. İlker Öksüz havalimanı yenileme projesinde 17 ülkeden 3 bin 500 kişinin çalıştığını ve 170 bin metrekarelik genişletme ile 14 milyon yolcu kapasitesi eklediklerini anlattı. Malzeme rakamları da çok ilgi çekiciydi; terminaller için 17 bin ton çelik imalatı, 61 bin metrekare metal tavan, 65 bin metrekare traverten yer ve duvar kaplama, 400 metrekare videowall sistemi, 117 adet asansör ve yürüyen merdiven üretildi ve 42 adet E-Gate ile 5 kilometre bagaj taşıma sistemi yer alacak.
Yaklaşık 500 milyon dolarlık ‘Wadi Laban Köprüsü genişletme işi’ ise 36 ayda tamamlanacak ve eski köprüye iki yeni köprü ile bağlantı yolları eklenecek. Her biri 763 metre uzunluğunda, 167 metre yüksekliğinde ve 36 metre genişliğindeki köprüler, geliş-gidiş 6 şeritli olacak.
Suudi Arabistan, 4 nükleer tesis kuracak
Son dönemde bütün dünyada ‘yenilenebilir enerjiye’ yönelik yatırımların öne çıktığını ve bunun da ‘nükleer enerji ile desteklenmesi’ gerektiğini söyleyen İlker Öksüz, şu bilgileri aktarıyor: “Ülkemizde de bu nedenle 4 nükleer tesis planlandı. İnşaatını sürdürdüğümüz Akkuyu, 2025 sonunda tamamlanacak ve ardından test süreci başlayacak, bu da 6 ay sürebilir. Proje geç kalmadı, çünkü bir nükleer santral ortalama 10 yılda tamamlanır. Suudi Arabistan da 4 adet nükleer tesis yapılacağını açıkladı. 2 tanesinin sahaları seçildi, teknolojileri de yakında seçilecek. Her lokasyonda 2 ünite olacak ve toplamda 4 lokasyonda 8 ünite inşa edilecek. Bizim Akkuyu tecrübemiz, hem burada hem de başka ülkelerde nükleer tesis ihalelerine girmemizin önünü açtı. Suudi Arabistan’daki nükleer ihalelerle ilgileniyoruz. Bir tesisin ihale bedeli günümüz koşullarında ortalama 8 ila 12 milyar dolar olabiliyor.”
Almanların kazandığı ihale nasıl bize döndü?
IC İçtaş İnşaat İcra Kurulu Üyesi İlker Öksüz, pandemiden önce gerçekleşen King Khalid Uluslararası Havalimanı ihalesinin hikâyesini de şöyle anlattı: Bizim Suudi Arabistan’a gelişimiz ve bu ihaleye girişimiz Antalya Havalimanı için ortaklık kurduğumuz Fraport sayesinde olmuştu, onlarla Varna ve Burgaz havalimanı projelerinde de beraberdik. Onlar buraya (Riyad) danışmanlık veriyormuş. ‘Siz de gelin; yenileme, genişletme ihaleleri olacak’ dediler. Biz de inceledik, sonra ihaleye çağrıldık ve girdik. Nasıl olduysa Almanlar ihaleye bizden daha düşük teklif verdiler ve kazandılar. Meğerse Hintlilerle ortak girmişler ve o nedenle bizden daha düşük teklif verebilmişler. Neyse ihaleyi aldılar ve inşaata başladılar. Ancak, bir süre sonra Riyad bizi aradı ve ‘inşaat yürümediği için sözleşmeden de doğan hakları gereği ihalelerde ikinci olana (bize) teklifte bulundular, kabul ettik. 2022’de 3 ve 4’üncü terminalleri teslim ettik. Sonra 1 ve 2’nci terminalleri de bize verdiler. İlk kontratımız 780 milyon dolarlıktı, ikincisi de 638 milyon dolarlık oldu.”