Reel kesim güven endeksinde aralık ayının sonuçları belli oldu ve endeksin yılın ikinci en yüksek düzeyine ulaştığı görüldü.
Merkez Bankası verilerine göre reel kesim güven endeksi aralık ayında 103.6 olarak gerçekleşti. Endeks yıl içinde en yüksek düzeye 105.5 ile nisan ayında çıkmıştı.
Reel kesimin ekonomiye duyduğu güveni gösteren endeks yılın ilk yedi ayında geçen yılın altında seyrettikten sonra ağustosla birlikte 2018 düzeyinin üstüne çıktı. Endeks, beş aydır 2018’in üstünde bulunuyor.
Reel kesim güven endeksi yılın son beş ayında 2018’den daha yüksek oluşmakla birlikte yıl ortalaması bazında yine de 2018’in altında kaldı. Endeks 2018 yılında ortalama 101.4 olmuştu. Bu yılın ortalaması ise 100.4 olarak gerçekleşti.
Çok önemli bir fark yok elbette. Geçen yılı, ilk yedi aydaki görece yüksek gerçekleşme 101.4 ortalamaya getirdi. Endeks geçen yılın ilk yedi ayında 100'ün üstünde oluştu, son beş ayda ise hep 100'ün altında kaldı.
Bu yıl ise nisana kadar yükselen, sonrasındaki beş ayda zikzak çizen, son üç ayda ise yavaş yavaş da olsa toparlanarak yükselen bir endeks görüyoruz.
Son aydaki durum
Merkez Bankası’nın açıklamasında aralık ayında reel kesim güven endeksinin kasım ayına göre 1.6 puan arttığı hatırlatıldıktan sonra bu artışın hangi kalemlerin etkisiyle oluştuğuna değinildi. Açıklamada bu konuda şöyle denildi:
“Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, mevcut toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı, genel gidişat ve gelecek üç aydaki üretim hacmine ilişkin değerlendirmelerin endeksi artış yönünde etkilediği görülmüştür.
Son üç aydaki toplam sipariş miktarı ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler ise endeksi azalış yönünde etkilemiştir.”
Merkez Bankası’nın açıklamasında imalat sanayinde faaliyet gösteren 1794 işyerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıp toplulaştırılmasıyla elde edilen aralık ayı sonuçları şöyle özetlendi:
- Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bildirenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği gözlenmektedir. İç piyasa sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyrin artış bildirenler lehine döndüğü, ihracat sipariş miktarında artış bildirenler lehine olan seyrin ise zayıfladığı görülmektedir.
- Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmelerin zayıflayarak, mevcut mamul mal stoklarının seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmelerin ise güçlenerek devam ettiği gözlenmektedir.
- Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmine ilişkin artış yönlü beklentilerin bir önceki ay seviyelerinde devam ettiği, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarına ilişkin artış yönlü beklentilerin ise güçlendiği görülmektedir. Gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcaması ile gelecek üç aydaki istihdamda artış bekleyenler lehine olan seyrin de güçlenerek devam ettiği gözlenmektedir.
- Ortalama birim maliyetlerde, son üç ayda artış olduğunu bildirenler ile gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği gözlenmektedir. Gelecek üç aydaki satış fiyatı artış beklentilerinin de güçlenerek devam ettiği görülmektedir. Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 1.1 puan azalarak yüzde 14.0 seviyesinde gerçekleşmiştir.