TZOB Başkanı Bayraktar’ın, ramazanda marketlerdeki 39 üründen 30’unun fiyatının arttığını açıklaması ne anlama geliyor?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar ramazanda vatandaşın temel gıdası konumunda olan market ürünlerin fiyatlarını araştırıyor ve 39 üründen 30’unda artış olduğu sonucuna varılıyor. Kimseyi şaşırtacağını zannetmiyorum, en yüksek fiyat artışı olan ürün % 45 ile soğan.
Bayraktar, ”Kuru soğandaki yüksek artışı, yüzde 28.4 ile sivri biber, yüzde 27.2 ile kuzu eti, yüzde 26.4 ile kuru fasulye, yüzde 24.7 ile dana eti, yüzde 22.4 ile havuç izledi. Markette en çok fiyatı düşen ürün yüzde 24 ile kabak olurken, onu yüzde 17.6 ile beyaz lahana, yüzde 12,2 ile yeşil soğan, yüzde 7.7 ile domates, yüzde 4.2 ile tavuk eti ve yüzde 3.3 ile marul izledi ” değerlendirmesini yapıyor.
Şemsi Bayraktar, kırmızı et fiyatlarında üretici ile market fiyatları arasındaki büyük farklılığı gözleyerek, bunun damızlık hayvan kesimine yol açabileceğini düşünüyor. Zira süt üreticilerinin hayvanlarını beslemek yerine, ”fazla para kazanırım” düşüncesiyle hayvanlarını kesebileceğini öngörüyor. Bayraktar’ın ‘’alarm zili’’ olarak kabul ettiği bu konuda önlem olarak, süt üreticilerinin desteklenmesine odaklanmasını öneriyor. Hayvancılıkta temel yaklaşımın ithalat değil, iç üretimi artırmak olması gerektiğinin altını da çiziyor. Fiyatı artan ürünlerde 3 temel olgu ortaya çıkıyor:
1- Çiftçi, geçmiş yıl fiyatını baz alıyor, geçimini sağlayamamışsa ekimden vazgeçiyor. (Örnek: Soğan)
2- İklimsel ısınma ülkemizde etkisini fazlasıyla hissettiriyor. Kuraklığın etkisi kadar mevsim içi etkiler de önemli rol oynuyor. (Örnek: Patates).
3- Ekim yapan ve ÇKS belgesi olan aktif çiftçi sayısı süratle düşünce, hem ekim alanları azalıyor, hem de ürün miktarı azalıyor (Örnek: Havuç ).
TZOB Başkanı, yıllardır gıda ürünlerini yakından izleyen bir kişi olarak yaptığı açıklamanın süreklilik taşımasının gerekli olduğuna inanıyorum. Mutfak enfl asyonu denilen büyük yangının anlaşılması ancak en etkin meslek örgütünün saptamasıyla ortaya çıkar. Bayraktar’ın son açıklaması, büyük yangının ramazan ayında da ara vermek yerine, dört koldan tırmanışa geçtiğini gösteriyor.
GÜNÜN NOTU:
Savaş halindeki Ukranya ve Rusya dahil, Türkiye’nin yakın ve uzak çevresindeki hiçbir ülkede mutfak enflasyonu görülmüyor.