Rusya-Ukrayna gerginliği; “3’ncü dünya savaşı” lafına kadar abartıldı. Piyasalar, en kötüsüne hazır hale getirilirken, küresel satranç tüm hamleleriyle devam ediyor. Sonuçta Atlantik’ten Pasifik’e doğru kayan dünya güç dengesi, çatışmasız, stratejisiz, taktik ataksız olamaz.
Satranca hayatın oyunu derler. Her taşın kabiliyeti bellidir ve şah mat için sonsuz sayıda gidilecek yol vardır. Bu oyunda ne kadar çok oyun biliyorsan ve ne kadar ileri hamleleri görebiliyorsan kazanma şansın artar. Aslolan şahtır ve onun dışında her şey feda edilebilir.
SATRANÇ BAKIŞ AÇISIYLA
Ancak satranç tahtasında olan biteni dama bilgisiyle yorumlayamaz, hele ki zarın da devrede olduğu tavla kültürüyle bakınca neler döndüğünü kavrayamazsın. Tavlacı şu andaki sorunu; “Rusya, Ukrayna’ya dalmak istiyor, ABD ve AB izliyor” diye okuyabilir.
Fakat satrancın uzun dönem stratejileriyle yürüyen bu oyunda, ABD’nin elinden kayıp giden dünya liderliğinin Çin’e mümkün olduğunca geç varabilmesi için Rusya’yı çevreleme olduğu görülebilir. Zaten bizzat Amerika, en geç 2035’te Çin’in kendisini geçeceğini hesaplıyor ve bunu geciktirmek istiyor.
TAVLA BAKIŞ AÇISIYLA
Petrolün varilindeki 1 dolarlık artış, Putin’in cebine fazladan 3,4 milyar $ koyuyor. Varildeki 30 dolarlık artışla zaten 100 milyar $ Rusya’ya gitti bile. Doğalgazın 100 $’dan 1000 $’a tırmanmasını saymıyorum bile. Putin’in jokeri Medvedev; “kafamızı bozdurmayın, gaza 2000 $ ödetiriz” tehdidinde…
Putin’in, ikinci Büyük Petro olma rüyası; 30 yıl önce dağılan SSCB’yi (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği) yeniden toparlamak… NATO’nun kendi üyelerine çengel atmasını engellemek… Bunun için Ukrayna’dan uygun fırsat olamaz ki… Nitekim Kiev, Rusya’nın eski başkenti değil miydi?
İKİ SORU İKİ CEVAP
Rusya ile Ukrayna kapışırsa bize etkisi ne olur?
En az 7 milyon turistten ve gıda ticaretinden mahrum oluruz. Kabaca bize faturası; 22 milyar $’lık kayıp. Artan bölgesel jeopolitik risklerin dolaylı faturası da cabası…
Hangi tarafı tutmalıyız?
Bu, cevaplandırması en zor soru… Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık… Hele ki taraf tutulacaksa dert sadece Ukrayna-Rusya olmaz, AB, ABD ve Orta-Doğu dengelerimiz de bozulur.
NOT
Kaostan beslenen liderler karmaşada yol alan yöneticiler
Dünya her geçen gün küresel barıştan uzaklaşıyor. Kimi Büyük Savaş öncesi (ikincisi çıkana dek birincisine Büyük Savaş deniliyordu) gelişmelere benzetiyor, kimi de abartıp 3’üncü dünya savaşı kaygısını dillendiriyor.
Ancak şurası muhakkak ki küresel kaos, liderlerin beslenme kaynağı oluyor. Biden, gerginlik siyaseti üzerinden gençlik aşısı peşinde, Putin, Büyük Petro olma hayalinde, Çin ise karşı kıyıda yanan ateşi seyredip olası büyük kapışmaya hazırlanıyor.
Olan, yöneticilere oluyor ve bu karmaşada şirketini, kurumunu yönetmeye, yol almaya çalışıyor.