Türkiye-Rusya arasında siyasi gerilimin faturasını Türk turizmciler çekiyor. Hatırlayın, 2015 yılında yaşanan uçak düşürme sürecinde, Moskova Yönetimi, ilk olarak turizm silahını çekmiş, 2016 yılı Türk turizmciler için oldukça kötü verilerle kapanmıştı. Benzer silahı Rusya şimdi de Ukrayna Krizi sürecinde çekmiş durumda. Nisan ayında bu konu ile ilgili haberleri hatırlatmakta fayda var.
Dağlık Karabağ’ın yeniden Azerbaycan tarafından kazanılması sürecinde, Libya ve Suriye meseleleri nedeniyle bozuk olan Ankara-Moskova arasındaki ilişkilerde Rusya ve Türkiye bir kez daha karşı karşıya gelmişti. Hemen ardından Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna’daki Donbas ve Kırım’a asker yığması ile başlayan uluslararası gerilimde Türkiye, Kiev Yönetimi’ni desteklemiş, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana tavır koymuştu. Bu hareketinin hemen ardından Rusya’da Türkiye karşıtı haberler gelmeye başladı. Önce Rusya Parlamentosu’nun üst kanadı olan Federasyon Konseyi’nin Başkan Yardımcısı Konstantin Kosaçov açıklamada bulundu. Rus turistlerin Türkiye tatillerinden vazgeçmesini "bir vatanseverlik sınavı" olarak gören Kosaçov, “Böyle durumlarda, tatil planları ne olursa olsun, insanlar vatanseverlik açısından test edilir. Bu, onların sıcak denizlere olan sonsuz sevgilerine güvenerek Rusları dinlenmeye davet eden ülkenin liderinin, sorumsuz beyanlarına toplumumuzun gerçekten güçlü bir cevabı olacaktır’ diye konuşmuştu. Ardından 1 Haziran’a kadar sürecek olan uçuş yasakları alındı.
“TÜRKİYE’YE GİDEREK, EKONOMİSİNİ BESLEMEYİN”
Sonrasında ise bir dönem Rusya Federasyonu Başhekimliği görevini de yürüten Devlet Duması Eğitim ve Bilim Komitesi’nin Birinci Başkan Yardımcılığını yapan Gennady Onishchenko, sürenin yaz sonuna kadar uzatılmasını talep etti. Onishchenko’nun açıklaması, Moskova’nın niyetini açık açık gösteriyordu aslında: “Türkiye’nin ilacı yok, altyapı yok. İnsanlarımıza Türkiye’ye gitmemeye ikna edelim. Türkiye, Rus turistlerden kazanç sağlıyor. Paramızla Türk ekonomisini beslememeliyiz. Türkiye NATO üyesi ve Kırım'ı Rusya'nın bir parçası olarak tanımıyor. Ukrayna ordusu için korvet ve saldırı uçağı üretimi Türk-Ukrayna anlaşması var. Bu drone’lar orada bizim paramızla üretiliyor. Halkımız, sağlıklarını düşünmek istemiyorlarsa, en azından tüm bunların paralarıyla ödeneceğini düşünsünler.”
RUSLARIN YÜZDE 41’İ, KARARI SİYASİ OLARAK GÖRÜYOR
Her ne kadar Kremlin, kararın siyasi olmadığını düşünse de Türkiye’ye gelmek için fırsat kollayan Ruslar böyle düşünmüyor. Rusya’nın en ünlü kamuoyu araştırma şirketlerinden Levada, Rusya'nın yaptığı araştırmada Ruslara Türkiye uçuşlarını 1,5 aylığına askıya alma kararı soruldu. Ankete katılan Rusların yüzde 41’i Moskova’nın aldığı kararın siyasi olduğunu düşünüyor. Yüzde 44’ü ise tek sebebin Moskova’nın vatandaşlarını pandemiden korumak olarak görüyor. Yüzde 13’ü ise fikir beyan etmiyor. Araştırmada yaş gruplarına göre ise genç ve orta yaşlıların bakışı daha da farklı. Ankete katılanlardan 18-39 yaş aralığındaki Rus vatandaşlarının yüzde 47’si kararın siyasi olduğu konusunda hemfikir.
MISIR’DA TEST SAYISI, TÜRKİYE’NİN 25’TE 1’İ
Gelelim Rusya’nın pandemi sürecini ekonomik bir silah olarak kullanıp kullanmadığına. Bu sorunun yanıtı ise Mısır’da gizli. Rusya’nın Türkiye’ye uçuş yasağı kararı almasının hemen bir hafta sonrasında yani 23 Nisan’da Moskova Yönetimi, ilginç bir adım attı. Rusya, 5.5 yıldır rafa kaldırdığı Mısır uçuşlarına başlama kararı aldı. Peki, Mısır, pandemi sürecinde Türkiye’den daha mı başarılı? Bu sorunun yanıtı ise rakamlarda gizli. Mısır’ın 103 milyonluk bir nüfusu var. Şu ana kadar 2.7 milyon adet test yapıldı. Yani 1 milyonda sadece 26 bin kişi. Vaka sayısı da yapılan test nedeniyle 236 bin. Peki Türkiye’de durum nasıl? 85 milyonluk nüfusu olan Türkiye’de şu ana kadar 50 milyon adet test yapılmış durumda. Yani nüfusun neredeyse yarısından fazlası. 1 milyon kişide 577 bin adet. Yani nüfusu Türkiye’den 20 milyon daha fazla olan Mısır’ın 25 katı daha fazla test yapmışız. Bu rakamlar Rusya'yı pek ikna etmemiş gibi görünüyor.
BULGARİSTAN’A DA BENZER YASAĞI KOYDULAR
Uzun zamandır Rusya ile sorunlar yaşayan, geçtiğimiz ay bazı Rus büyükelçilik görevlilerini sınır dışı ilan eden Bulgaristan içi Moskova Yönetimi ciddi bir karar aldı. 6 Mayıs’ta yani geçen hafta alınan bu kararla Rusya, Bulgaristan’a yönelik turistik uçuşlara yasak kararı getirdi. Bulgaristan’a getirilen uçuş yasağı, tıpkı Türkiye’ye getirilen uçuş yasağı gibi bir açıklamanın hemen ardından geldi. Bu kez sahnede uçuş yasağının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sadık destekçilerinden Vladimir Jirinovski var. Türkiye karşıtlığıyla da tanınan Jirinovski, bu kez Bulgaristan’a yönelmiş ve bu ülkeden mülk satın alınmasına ve Bulgaristan'a turistik gezilerin yasaklanmasına ilişkin çağrı yapmıştı. Peki Avrupa Birliği üyesi Bulgaristan, pandemi sürecinde Mısır’dan daha kötü durumda? Kesinlikle değil. 6.9 milyonluk nüfusu bulunan Bulgaristan’da yapılan test sayısı 3 milyona yaklaşmış durumda. Yani 7 milyonluk Bulgaristan ile 103 milyonluk Mısır benzer test sayısına sahip.Türkiye’ye uçuş yasakları 12 Nisan’da alındı. Hem de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin Ankara’ya yaptığı ziyaretin hemen ardından. Her ne kadar Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov’un alınan kararda bu gezinin veya siyasetin olmadığını söylese de rakamlar da Ruslar da buna inanmıyor.