MEHMET YURDAL SAHİN
Mys danışmanlık
Ülkemizde uygulanan teşvik sistemleri içerisinde yatırımcılarımıza müzakere imkânı veren ve ülkemizin dışa bağımlılığının ve cari açığın azaltılmasını hedefleyen daha çok orta yüksek ve yüksek teknolojili yatırımların ülkemizde yapılmasını hedefleyen kamuoyunda süper teşvik olarak bilinen proje bazlı teşvik sisteminde bazı değişiklikler yapılmıştır. Hem uygulamada hem de Karar’ın genel çerçevesini oluşturan konularda yapılan değişiklikler 11.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, “Yatırımlara Proje Bazlı Destek Verilmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” ile yürürlüğe girmiştir.
Yapılan değişiklik ile daha önce söz konusu program kapsamında desteklenecek yatırımlar için aranan asgari yatırım tutarı şartının 1 milyar TL den 2 milyar TL ye çıkarılmasıdır. Bu kapsamda münferiden yapılacak Ar- Ge yatırımları için de yine asgari 2 milyar TL yatırım şartı aranacaktır. Ülkemizin Ar-Ge kapasitesinin artması açısından önemli olan söz konusu düzenleme ile sadece Ar-Ge yatırımları da asgari yatırım şartının sağlanması ve Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde bu kapsamda desteklenebilecektir.
Bununla birlikte, asgari yatırım tutarı ile ilgili bir diğer değişiklik ise Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda yapılmış olup, söz konusu yatırımlarda 50 milyon TL olan asgari yatırım tutarı 100 milyon TL olarak güncellenmiştir.
Söz konusu değişikliklerin yanında özellikle uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi ya da uygulamanın pratikleştirilmesi amacıyla düzenleme yapılmıştır. Bunlardan ilki söz konusu programın yatırımcılar tarafından en çok tercih edilen desteklerinden olan enerji desteği uygulamasını kapsamaktadır. Program kapsamındaki yatırımlar için öngörülen enerji desteğinin yatırım dönemindeki kısmının daha kısa sürede yatırımcılar tarafından kullanımı için makina teçhizatın gerçekleşme şartı ve oranı kaldırılmıştır.
Yatırım döneminde söz konusu desteğin %50’sinin kullanım süresi kısaltılmış ve uygulama pratikleştirilmiştir. Yine uygulamaya yönelik olarak, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında yatırım bütünlüğünün sağlanması ile ilgili olarak komiteye yetki verilmiştir.
Yapılan değişikliklerin içinde en dikkat çeken değişiklik ise, bundan sonra Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında desteklenecek yatırımlara ilişkin Destek Kararlarının artık Resmi Gazete’de yayımlanmayacak olması.
Bilindiği üzere destek kararlarında hem yatırımın karakteristik özellikleri hem de söz konusu yatırımlara devlet tarafından verilecek destekler ve bunların oran ve süreleri ile uygulamanın nasıl yapılacağı yer almaktadır. Bundan sonra Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında hangi yatırıma hangi desteklerin hangi şartlarda verildiği hususları Resmi Gazete’de yayımlanmayacaktır.
Söz konusu düzenlemeler ile programı uygulamasının pratikleştirilmesi ve güncellenmesini içermektedir. Ülke sanayimizin gelişmesini, yüksek teknolojili ve orta yüksek teknolojili yatırımların sanayi ve ihracatımız içindeki payının artmasını, aynı zamanda cari açığın azaltılmasını ve Ar-Ge içeriği yüksek yatırımların desteklenmesini hedefleyen programdan çok daha fazla yatırımcımızın ya da uluslararası yatırımcıların yararlanması programdan beklenen yararı sağlayacaktır.
Özellikle uluslararası sermayenin çekilmesinde önemli bir unsur olan söz konusu programın hem yurt içi hem de yurtdışında etkin bir tanıtımın yapılması programdan beklenen yararı daha kısa sürede sağlayabilecektir.