İstanbul Sanayi Odası, Ocak ayı PMI endeksi araştırma sonuçlarını duyurdu. Geçtiğimiz Mayıs ayından bu yana 50’nin üzerinde, büyüme yönünde, değer alan PMI, o zamandan bu yana en düşük değerine inmekle birlikte, 50,5 puan ile yine de eşik sınırın hafif üzerinde kaldı.
PMI araştırması on ana sektördeki faaliyetleri farklı başlıklar altında ölçüyor. 50,5 puanlık manşet değer bu on sektörün tamamını kapsıyor. Ancak PMI verilerine sektörel olarak baktığımızda on sektörün sadece dördünün 50 üzerinde değer aldığını görüyoruz.
Ocak ayında büyümeye devam eden bu dört sektör, giyim-deri, metalik olmayan mineraller, kimya-plastik ve taşıt üretimi. Karşı taraftan, gıda, tekstil, ağaç-kağıt, ana metal, makine ve elektrik-elektronik sektörleri küçülme yönünde değer aldılar.
PMI’ın en önemli bileşeni olarak kabul edebileceğimiz üretim başlığı altında, sadece bir sektörün (kimya-plastik) üretiminde artış olduğunu, diğer tüm sektörlerde üretimde azalma olduğunu görüyoruz. Üretimi en sert gerileyen sektör metalik olmayan mineraller. Bunun yanında tekstil ve elektrik-elektronikte de hızlı bir yavaşlama var.
Yeni siparişlerde de sektörlerin çoğunda daralma dikkat çekiyor. Giyim-deri ve kimya-plastik sektörlerinde toplam siparişlerde artış olmakla birlikte, diğer tüm sektörlerde kayıp var. Metalik olmayan mineraller ile makine sektörü siparişlerin en çok azaldığı iki sektör. Minerallerdeki gerileme uzun süredir devam ediyor ancak makine sektörü siparişlerinde son iki aydır düşüş yaşanıyor.
İhracat siparişleri, genel olarak siparişlerden daha iyi bir tablo çiziyor olsa da burada da güç kaybı var. Dört sektörün ihracat siparişleri artış yönünde, altısı azalış yönünde değer almış. İhracat siparişi artanlar: giyim, ağaç-kağıt, kimya, metalik olmayan mineraller. Bu olumlu bir gösterge olsa da genel ihracat içindeki paylarının kısıtlı olduğunu unutmamak gerekiyor.
Diğer tüm göstergelerin aksine, istihdam on sektörün yedisinde pozitif değer alan bir başlık. Tekstil, giyim-deri ve metalik olmayan mineraller haricindeki sektörlerde istihdam artışı devam ediyor. Üstelik genel olarak istihdam göstergesi 20 aydır artıyor.
PMI, beş ayrı alt endeksin ağırlıklandırması ile hesaplanıyor: Yeni Siparişler (%30), Üretim (%25), İstihdam (%20), Tedarikçilerin Teslim Süresi (%15) ve Girdi Alımları (%10). İlk üçünün detaylarını yukarı da gördünüz. Tedarikçi teslim süresi tüm sektörlerde 50’nin altında. Girdi stoku da taşıt araçları hariç tüm sektörlerde daralma bölgesinde.
Dolayısıyla, Ocak ayı PMI verisinin 50’nin üzerinde çıkmasını büyük oranda istihdamdaki güçlü duruşa borçluyuz. Ancak istihdamın diğerlerine göre daha geç tepki veren bir gösterge olduğunu gözden kaçırmamak gerekir.