Kasım ayında Glasgow’da gerçekleştirilecek COP26 iklim değişikliği konferansı kapsamında, British Council global olarak ‘Hedef Sıfır Yenilik Yarışması’ düzenledi. Yarışma, gençlerin yenilikçi fikirlerini sergilemesine fırsat yaratırken, finalistlere fikirlerini hayata geçirmek için 5 bin sterlin fon sağlandı. 43 ülkeden 243 kişinin katıldığı yarışmanın birincisi Türkiye’den Aysel Abasova oldu. Aysel Abasova, şehirlerde oluşan tek kullanımlık plastik atıkları geri dönüştürerek gıda atıkları için kullanılan kompost kutuları (Bokashi kovaları) oluşturuyor. Bokashi kovasını kullananlar, özel bir maya sayesinde, koku veya böcek endişesi duymadan sadece 15 gün içinde yiyecekleri kompost edip tekrar doğaya dönüştürme imkanına sahip olacaklar. Böylelikle plastik, bu kovayla birlikte geri dönüştürülürken; gıda atıkları da bu kovanın içinde geri dönüştürülecek ve atıklar minimize edilmiş olacak.
Abasova, şu sıralar Birleşik Krallık’tan uzman mentörlerle birlikte, kazandığı 5000 Sterlinlik fonu kullanarak fikrinin prototipini oluşturmak üzere çalışıyor.
İstanbul St. Joseph Lisesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde mimarlık lisans eğitimini tamamlayan Abasova, Yüksek lisans için gittiği IaaC Barselona’da yeni nesil tasarım ve üretim teknolojileri üzerine uzmanlaşmış.
Sürdürülebilir tasarım ve ‘maker’ kültürünü çalışma modeli olarak benimseyen Abasova, tasarım ve üretim çalışmalarına kendisi gibi yeni nesil tasarımcılarla kurduğu The Back Lab şirketinde devam ediyor. Tasarımda sürdürülebilir inovasyonu kendine misyon edinen The Back Lab ise bu yolculuğa şehrin plastik sorununa çözüm arayarak başlıyor ve şehrin atık plastiğini yüksek kalite tasarım ürünlerine dönüştürüyor. Abasova ile, sürdürülebilir tasarımdan plastik atık sorununa, girişimcilikten inovasyonu birçok konuda sohbet ettik:
Tasarımda sürdürülebilir inovasyon
“Tasarımda sürdürülebilir inovasyon, açık kaynak bilgiler ve demokratikleşmiş teknoloji ile beslenen bir tasarım akımı diyebiliriz. Ofisi kurduğumuzda sürdürülebilir tasarım başlığı altında çalışmalar yapmaya başladık. Geri dönüştürülmüş plastik de bu çalışmaların büyük bir parçasını oluşturuyordu. Böyle bir yapı içerisindeyken Kokopelli Şehirde bize geldi ve ürettikleri Bokashi kovasının malzeme ve tasarımını yeniden düşünmek istediklerini söyledi. Kokopelli Şehirde, ekoloji ve sürdürülebilir yaşam üzerine çocuk ve yetişkinlere yönelik öğrenme ve deneyimleme alanı ve özellikle bokashi kompostu konusunda uzman. Biz bu ürünü, geri dönüştürülmüş plastik bilgimizle birleştirerek yarışmaya katıldık. Kazandıktan sonra geri dönüştürülmüş plastik tasarımları hayata geçirebilmek adına atölye kurmaya başladık. Uzun çabalar sonunda, şu an geri dönüştürülmüş plastikten panel yapmayı başardık. Bu panellerden üreteceğimiz kovaların tasarımlarını önümüzdeki aylarda tamamlamayı planlıyoruz.”
Amacımız plastiği uzun ömürlü değerine layık alanlarda kullanmak “Günümüzde atığa karşı toplumda algının değiştiğine şahit oluyoruz. Özellikle plastiği, son zamanlarda çevremizi zehirlediği gerekçesiyle sıkça duyuyoruz. Fakat plastik, aslında değerli bir malzeme. Esnek, dayanıklı ve hafif olan plastik, birçok sektör için vazgeçilemez bir ürün oluyor. Sorun plastiği yanlış kullanmakta ve bu denli değerli bir malzemeyi tek kullanımlık yaratmakta. Bizim amacımız ise plastiği uzun ömürlü değerine layık alanlarda kullanmak ve bunu yaparken de ne kadar kaliteli ve güzel olabileceğini kanıtlamak.
British Council’in “Hedef Sıfır Yenilik” yarışmasında 1. oldu
British Council’ın dünya çapında düzenlediği ‘Hedef Sıfır Yenilik’ yarışmasında, 43 ülkeden 243 kişinin arasından birinci seçilen Aysel Abasova, yarışmanın sağladığı faydayı şöyle anlatıyor: “Yarışmayı kazandığıma çok mutlu oldum. Mutluluğumun asıl sebebi paradan veya ödülden ziyade, oluşturduğumuz projeye British Council’ın inanması ve bize destek olmasıydı. British Council’ın sunduğu imkanlar ve 5 bin sterlin ödüllü desteği benim için çok kıymetli. Bunun yanı sıra, iş kurmak ve yürütmek üzerinde Birleşik Krallık’ta çalışan uzmanlarla altı ay boyunca görüşmeler gerçekleştirme şansı elde ettim. Şu an birçok platformda bizi tanıtma inceliğini gösteriyorlar. Tüm bunlara ek olarak, Kasım ayında Glasgow’da düzenlenecek olan 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP26) katılma fırsatı bulacağım. Bu birlikteliğin çok daha büyük yerlere kapılar açacağına inanıyorum.”
Fikirlerinizi paylaşmaktan çekinmeyin
“Genç girişimcilere fikirlerine bağlanmamalarını ve fikirlerini paylaşmaktan çekinmemelerini öneririm. Girişimciler, fikirlerine bazen gereğinden fazla değer yükleyebiliyor ve fazlaca korumacı olabiliyorlar. Durum böyle olunca hem fikirlerini yeterince sorgulamaktan geri kalıyorlar hem de fikirlerini sır gibi saklıyorlar. Fikirlerinizi devamlı sorgulamanız ve paylaşmaktan korkmamanız, sizi ve fikrinizi hiç tahmin edemeyeceğiniz şekilde geliştirecektir. Özellikle de sürdürülebilirlik gibi bir konuda herhalde bu daha da geçerli. Birçok kişi ve kuruluş farklı bir yerinden tutup dünya için bir şeyler yapmaya çalışırken birbirleriyle iletişimde kalıp gelişmeleri takip etmek çok önemli.”