Türkiye, ne doğalgaz ne de petrol zengini bir ülke. Tıpkı İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi. Ama bu ülkeleri Türkiye’den ayıran enerjide dünyaya yön veren markalara ve yatırımlara sahip olmaları. Oysa Türkiye, enerjinin doğduğu coğrafyaya yakın ve en önemli geçiş güzergahlarından birine sahip. Bir de buna petrokimya tesisleri eklenebilse, Türkiye’nin sadece bölgede değil, küresel anlamda da enerjide söz sahibi ülke olması içten bile değil. Düşünün, petrokimyanın en önemli ürünlerinden olan plastikte hem üretim hem de tüketim anlamında Türkiye, Almanya’nın ardından Avrupa’nın en önemli ülkesi. Ancak son dönemde yaşananlar, bu sektörün önünde büyük engel. Birçok firma hammaddede yaşadığı sorunlardan dolayı üretimlerini düşürdü, hatta tesislerini kapatmak zorunda kaldı.
Hammadde fiyatları 6 ayda yüzde 137 arttı
Petrokimyada yaşanan en önemli sorun, son bir aya kadar fiyattı. Konteyner bulmakta zorlanan sektör, son 6 ayda yüzde 137’ye varan fiyat artışları ile mücadele etti ve etmeye devam ediyor. Ancak son birkaç haftadır yaşanan, hammaddeye ulaşamamak. Yani bir anlamda paranız olsa bile ürüne ulaşamıyorsunuz. Petrokimya alanında yaşanan bu sorunun çözümü ise yeni tesis kurmaktan geçiyor. Zira bu alanda tek yatırım Petkim’e ait ve bu şirket ise tesislerinde Türkiye’nin ihtiyacının sadece yüzde 15’ini karşılayabiliyor. Geçtiğimiz hafta düzenlenen 2021 Türkiye Kimya Sektör Şurası’nda da bu konu masaya yatırıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın da katıldığı toplantıda sektör yetkilileri yaşanan sorunları anlattılar. Ancak bunlar arasında çözüm öneren isimlerden biri de Ambalaj Sanayicileri Derneği Başkanı Zeki Sarıbekir oldu. Türkiye’nin hammadde sorununu sık sık gündeme getiren ve “7 adet Petkim’e daha ihtiyacımız var. Üretimlerimiz ve pazar bunu kaldırabilir” diyerek, sektörü uzun zamandır uyaran Sarıbekir’in sözleri, şimdilerde daha anlaşılır oldu.
Sarıbekir’in, “TOGG bizler için önemli bir model olabilir. Sanayi Bakanımız Varank’ın büyük emek gösterdiği Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu yani TOGG modelini petrokimya alanında uygulamamız mümkün” sözlerini işittikten sonra kendisini aradım. Sarıbekir, “TOGG büyük bir adım olduğu kadar büyük bir model bizler için. Kamu kuruluşlarının desteği, özel sektörün katkılarıyla bir girişim grubu oluşturulabilir. Özel sektörün milyar dolarlık bu yatırımlara gücü yetmez. Ancak bizi bir araya getirecek güç, kamunun varlığı. ‘Türkiye Petrokimya Girişim Grubu’ çatısı altında oluşturulacak bu model ile bu yatırımların altında kalkmak mümkün” diyor. Benzer öneriyi EVSİD Başkanı Burak Önder’e sorduğumda da Zeki Sarıbekir’in önerdiği modelin başarılı olacağı kanaatinde. Tek gerekli olan babayiğitleri bir araya getirecek irade ve idarede.