Bu sabah açıklanan sanayi üretim endeksi ve perakende satış endeksi, üretim ve tüketim tarafında yılı nasıl tamamladığımızı gösterdi.
Perakende satış hacim endeksi yıl içinde büyük dalgalanmalar gösterse de 2019'u yükselişle tamamladı. Eylül’den itibaren yükselmeye başlayan perakende satışlar bu sabah açıklanan Aralık verisi ile yüzde 11 artışla 132.9’a ulaştı. Bu şimdiye dek perakende satış hacim endeksinin gördüğü en yüksek düzey.
Yıl ortalama değeri ise 2018’e göre fazla değişmedi. 2018’de ortalama 109.6 olan endeks, 2019 yıl genelinde 109.4 olarak gerçekleşti.
Yıl genelinde perakende satışların yükselen sektörler yüzde 37 ile internet üzerinden yapılan satışlar, yüzde 11.6 ile tekstil ve hazır-giyim, yüzde 3.3 ile eczacılık ve kişisel bakım ürünleri; satışları en çok gerileyenler ise yüzde 15.8 ile elektrikli ev aletleri, mobilya, ses ve görüntü cihazları oldu. Tüm sektör ve ürünlerde yılın ilk yarısında düşüş görülürken, ikinci yarıda ve özellikle Eylül’den itibaren canlanma yaşandı.
Sanayi üretimi sıçradı
Üretim tarafında ana gösterge olan sanayi üretim endeksi, yılı ciddi bir sıçrama ile kapattı. Takvim etkisinden arındırılmış endeks, yüzde 8.6 artışla 127.8 seviyesine çıktı. Bu Aralık 2017’den beri görülen yani son 24 ayın en yüksek değeri.
Sanayi üretim endeksi Eylül 2018’de gerileme başlamış ve 12 ay boyunca düşmüştü. Eylül 2019’da artmaya başlayan endeks yılın son dört ayında yükseliş gösterdi.
Yıl genelinde sanayi üretim endeksi ortalaması 113.5 oldu. 2018’de endeks 114.2 ortalama değerini almıştı.
Aralık ayında en dikkat çekici yükselişlerden biri sermaye malı üretimindeki yüzde 12.4’lük artış oldu. Bu artışı değerli yapan şey, uzun süredir çok zayıf seyreden yatırım harcamalarında canlanmaya işaret ediyor olması. Aralık ayında makine ekipman kurulumunda yüzde 18, diğer ulaşım araçları imalarında yüzde 31, motorlu kara taşıtı imalarında yüzde 8, makine imalatında yüzde 14 artış gerçekleşti.
Yıl genelinde dayanıksız tüketim malları, ham petrol, mandencilik, tekstil, hazır giyim, deri, kağıt, rafine petrol, eczacılık ve plastikte sanayi üretiminde artış yaşandı. Üretiminde düşüş olan sektörler ise, dayanıklı tüketim malları, otomotiv, mobilya ve makine oldu.
Sanayi üretimi ve perakende satış endekslerini aynı anda gösteren bu grafik ikisindeki seyrin de birbiri ile çok yakın olduğuna işaret ediyor. Ancak son aylarda perakende satışlardaki hareketlilik, üretimdeki hareketlilikten daha canlı.
Hem üretim hem tüketim göstergeleri 2019’u iyi tamamladı. Bu iki veri son çeyrekte yüzde 5 ve üzerinde bir büyüme yakalanacağını gösteriyor.