Kriz dünyayı sardı, kavurdu ve ekonomileri silkeledi. Biz ihracatçılar da bunda payımızı ciddi bir biçimde hatta iç piyasada çalışanlardan daha fazla aldık dersek doğrudan fazla uzaklaşmamız oluruz derim.
Kriz bitti mi tabii ki hayır.
Ne zaman biter, kim bilir?
Çok kısa sürelerde ekonomilerin normale dönme şansı olmadığını artık herkes kabul ediyor. Ortalıkta dolaşan yeni normal sözlerine de artık alışmaya başladık. Zira eski iş modellerinin gözden geçirilerek yenilenmesi ve oluşan yeni gerçeklere uyum sağlaması kaçınılmaz oldu.
İhracatçı dostlarımıza uluslararası piyasalardaki çalışmaları konusunda salık verdiğimiz zaman “pazar çeşitlendirmesi” konusu önerilerimizin hep önde gidenlerindendir ki bu düşünceden de çok fazla uzaklaşamayacağımı düşünüyorum.
Sevdiğim özdeyişlerden birisi “yumurtaların hepsini aynı sepete koyma” der. Bu deyişten hareketle de bir tarafta oluşabilecek olumsuz hareketlerin, işlerimizi çok fazla etkilememesi için, ihracat pazarlarımızı farklı kıtalarda, ülkelerde, ekonomilerde, sistemlerde oluşturabilirsek, risklerden olabildiğince uzak kalmaya çalışabiliriz.
İyi de bu sefer yumurtaların içerisinde olduğu sepet bir hayli büyük.
Sepetin kendisi Dünyamız…
O zaman Mars’a mı gidelim ihracat yapmaya diyerek biraz gülümseyebiliriz.
Ara sıra, Pazar çeşitlendirmesi konusu üzerinde sohbet ettiğimizde, Afrika konusunu gündeme getirmişimdir. Özellikle Afrika için düşünülen ve son yıllarda hayata geçirilmeye çalışılan “African Continental Free Trade Area / AfCFTA, Afrika Kıtası Serbest Ticaret Sahası “çalışmasının önemini de vurgulamıştım (190115- Afrika, Tek ve Serbest Pazar).
Uluslararası basında dolaşıp son haberleri farklı pencerelerden görmeye çalışırken The Economist içerisinde rastladığım bir grafik oldukça dikkatimi çekti. Bu grafikte
Afrika ülkelerinin COVID-19 krizinden ne kadar etkileneceği belirtiliyordu. Özellikle Sahra Altı ülkeleri ile Orta Afrika ülkelerinin bu krizden daha fazla etkileneceği tahmin ediliyor. Grafiğe sohbetimizin sonundaki bağlantıdan erişebilirsiniz.
Pazar çeşitliliği demişken neden buralara geliyoruz diye sorarsanız, hedef ülkelerimizin COVID-19 krizinden ne kadar etkilendiklerini ve bu krizin ülke ekonomileri ile milli gelirleri üzerindeki etkilerini bilmekte fayda vardır derim.
Örneğin Goldman Sachs tarafından yapılan bir araştırmada İtalya Gayri Safi Milli Hasılası (GSMH) için %10 küçülme tahmin edilirken Güney Kore için bu küçülmenin %5 civarında olabileceği tahmini yapılıyor.
Öte yandan bazı ülkeler için tahminlerin sağlıklı yapılamama nedeni olarak buralardan alınabilen verilerin pek de güvenilir olamayışı vurgulanıyor.
Veri her yerde var ve bu internet ortamında herhangi bir veriye ulaşmak çok da zor olmuyor. Sözün özü şu ki pazar çeşitlendirmesine giderken bu COVID-19 meretinin oralarda yarattığı ve yaratacağı etkileri görmeden pazara atlamayalım.
Ekonominin büyüklüğü önemli amma istikbali daha da önemli. Attığımız taşlar ürküttüğümüz kurbağalara değsin.
https://www.economist.com/graphic-detail/2020/07/10/which-parts-of-africa-will-be-hit-hardest-by-covid-19