Ekinoks, güneş ışınlarının Ekvator'a dik vurması sonucunda aydınlanma çemberinin kutuplardan geçtiği an… Gündüz ile gecenin eşit olması durumu... İlkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda iki kez tekrarlanır. Ekinoks=güntün denkliği. Gün ve gece eşitliği…
Dolar ile Euro eşitlenmesini ben; Parite Ekinoksu diye tanımlıyorum. Pek denk düşmezler, misal en son 20 yıl önce yaşanmıştı ve şimdilerde yine gerçekleşiyor. Bu durum, dış ticaret verilerimizi negatif etkiliyor. 2021’de pozitif etki veren parite, bu yılın ilk yarısında ihracatı 5,8 $, ithalatı 4,4 milyar $ aşağı çekiverdi.
Euro dolara karşı neden değer kaybediyor?
Sadece Euro değil, dolar kuru bütün para birimlerine karşı değer kazanıyor. Dolar Endeksi (DXY) 107,97 seviyesinde. Bunun en önemli nedeni, FED faiz artırırken ABD-Avrupa faiz makasını ABD lehine açılmaya devam etmesi... Para faizi daha yüksek olan güvenli limana yöneliyor.
Parite ekinoksunun zamanlamasına dikkat; İngiltere'de başbakan Johnson istifa etti. Sri Lanka'da halk isyanı yaşandı. Japonya'da eski başbakan Abe suikast sonucu hayatını kaybetti. Hollanda'da köylüler hükümetin iklim politikalarını protesto etmek için ayaklandı. Fitch, Türkiye'nin kredi notunu temerrüt seviyesinin iki kademe üstüne indirdi. Dünya petrol fiyatları sert dalgalandı.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Euro/dolar paritesinin eşitlenmesi ne anlama geliyor?
Euro/dolar paritesi 2002'den bu yana en düşük seviyeye geldi. Avrupa Merkez Bankası’nın geç aksiyon alması paritenin eşitlenmesine neden oldu. Hatta önümüzdeki dönemde dolar lehine aşağı eğilim sürebilir.
Türkiye bu dönemden nasıl etkilenir?
Türkiye’nin ihracat gelirlerini ağırlıklı olarak Euro oluştururken ithalat ve dış borç ödemelerinin ağırlığı dolar. Bu nedenle Euro’daki değer kaybı ekonomik aktiviteye olumsuz yansıyacaktır.
NOT
YAPRAK, AĞAÇTAN DÜŞMEYE GÖRSÜN; RÜZGÂRIN EĞLENCESİDİR ARTIK
Rüzgâr ile tartışan kaybedecektir. Ona tüküren, kendi yüzüne tükürmüş olacaktır. “Süleyman dahi olsan rüzgâra itimat etme” der eski bilgeler. Zira rüzgâra bel bağlayan, rüzgar dinince ortada kalandır.
Rüzgâr, hal değiştirendir, duranı uyaran, gidene yön veren, direneni yücelten, aldırmayanı savuran, kayıtsız kalanı kayda değmez kılan…
Yelkenini kendi rüzgârıyla dolduranlar fark yaratır. Türkiye yeni ekonomik model denemeleri ile uğraşırken; pandemi etkisi, Rusya Ukrayna savaşı, durgunluk, FED faiz artışı, kredi kuruluşlarının yüksek spekülatif seviyeye indirdikleri notu, parite etkisi derken küreden gelen dalgalanmaların tesiriyle enflasyon dalgasında savruluyoruz. Yaprak ağaçtan düşmeye görsün; rüzgârın eğlencesidir artık.