Parası olana hayati tavsiye; “kredi bulabiliyorsan üzerine atla ve alabildiğin kadar al...” Parası dolarda olan; tutar, altında ise sabreder, lirada ise kaçar kurtulur ondan. Zira arkasından enflasyon koşuyordur ve negatif reel faiz, lirayı eriten asit gibi… Ya harca ya da başka bir şeye dönüştür…
Paradan para kazanmaya dair söylenecek şudur; TL, yakar top gibi. Eline geçen ondan kurtulmaya çalışıyor. Döviz mi? Döviz, enflasyona karşı UHT süt gibi. Tatsız ama dayanıklı… En azından enflasyon hararetinde çabuk bozulmuyor. Borsa ise taze günlük süt… Vitaminli ama dikkatli iç, çabuk bozulabilir.
LİRANIN BAHTI NE ZAMAN AÇILIR?
Karl Marks; “bir ülkeyi tek kurşun atmadan yok etmenin en iyi yolu, parasını eritmektir” der. Haklıdır da… Her ne kadar ekonomi, Marks’ın zamanından bu yana çok değişmiş, gelişmiş, serpilmiş olsa da ana fikir değişmemiştir. Ülkenin ekonomik namusu, parası üzerinden değerlenir, okunur, bilinir.
Liranın bahtına gelince… Liralaşma diye bir temennisi var ekonomi yönetiminin… Ancak bu yönde eylemi yok. Hatta ihracattaki gelişmeler; “lira aşırı değerlendi, 22-25 TL” olması gerektiğini savunanlar var. Görünen o ki liraya itibar iadesi, enflasyonla topyekûn mücadelenin başlayacağı seçim sonrasında…
İKİ SORU İKİ CEVAP
Peki ya enflasyon? Onunla nasıl mücadele edilecek?
Seçime kadar sadece market baskınları, etiket dövmeler, stokçulara gözdağı gibi zaptiye tedbirleriyle yol alacağız. İndirilecek KDV oranı kalmadı, üreticiye aktarılan kaynakların netice verip vermeyeceği de belli değil. Bu yüzden seçimi bekleyeceğiz. Enflasyon, seçimi kazananın uğraşı olacak.
Resesyon enflasyonu geriletmez mi?
Geriletir de durgunluk ABD ve AB için tehdit olsa da bizde buna izin verilmiyor. En azından seçime dek… Enflasyonla mücadeleyi durgunluk yapacak fakat seçim sonrasında… Bu sürede ağırlık, tekno-üretime kayabilir ve daha iyi bir şeydir.
NOT
YATIRIMA DAİR PAT ANİ SORUYA KÜT ANİ CEVAPLAR
Döviz bozulup araba alınır mı? Galerilerde bulabiliyorsan al!
Altın bozulup ev alınır mı? Altın tırmanma eğiliminde, ev fiyatları gerileme vaadinde… Bekle!
Altın mı, gümüş mü almalı? Gümüş daha heyecanlı olabilir. Altının geleceğinden yalnızca yaradan emin olabilir.
Peki ya borsa? Borsada yeni hikâyeleri halka arz olan şirketler mi yazıyor? Yatırımcı her halka arza “kazandıracak” gözü ile bakıyor. Elindeki parasını halka arzlara yığıyor. Zaten alabilirse az alıyor.
Biriktirmesek, harcasak? Zaten çoğu kişi böyle yapmaya başladı. Fiyatlar daha da artacak zihin yapısına evrilen fiyatlandırma anlayışı, lirayı eşyaya, mala, emtiaya çevirme yolunu seçiyor.