85 yıl önce deri sektörüne Kazlıçeşme’deki tabakhane ile giren, 1992’de Tuzla’ya taşınan Uyguner Deri, sektörde katma değeri daha yüksek iş arayışındayken yolu jelatin üreticisi Jelyap’la kesişti.
Uyguner Deri, 15 yıldır jelatin ve türevleri üretimi üzerinde çalışan, Gebze Teknokent’te yer alan Jelyap’ın çoğunluğunu satın alıp, işleri büyütmek için kolları sıvadı. COVID-19 krizinin ilk aylarında, Mayıs 2020’de Balıkesir Gönen’de 22 bin metrekarelik alanda 10 bin metrekarelik fabrika inşaatına başladı.
Gelner Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner, yatırıma başladıkları günlerde hedefini şöyle belirledi:
- Amacımız deriyi daha iyi değerlendirmek ve çoğunlukla ithal edilen gıda hammaddesini ülkemizde üretmek.
Uyguner, Jelyap’a ortak oldukları günlerde dünya ve Türkiye pazarı verilerine de baktı:
- Dünyada yaprak jelatin ve kolajen sektörünün büyüklüğü 4 milyar dolar dolayında. Türkiye’deki pazar büyüklüğü ise 150 milyon dolar düzeyinde.
Gönen’de Mayıs 2020’de başlayan fabrika yatırımı Mart 2021’de tamamlandı. Üretimin başladığı ilk günlerde ABD’den sipariş alındı:
- ABD’den 18 konteynerlik sipariş geldi. Ayrıca yaprak jelatinde Fransa merkezli Carrefour’un resmi tedarikçisi olduk. Belçika’dan da Avrupa Birliği için uygunluk aldık.
Geçenlerde Burak Uyguner’le buluştuk, deri sektörü ve jelatin-kolajen üretimini konuştuk. Önce jelatinin üretim kaynağını anlattı:
- Jelatin ya kemikten ya da “kireç yarma” yöntemiyle üretiliyor. Yani, derinin beyaz kısmından elde ediliyor.
“Kireç yarma” yönteminde derinin 20 gün kireç havuzunda bekletildiğini belirtti:
- Sonra parçalayıp jelatin üretimine hammadde olacak bölümü alıyoruz.
Gönen’deki yatırımın parasal büyüklüğünü sordum, yanıtladı:
- 10 milyon doları buldu. Gelner markasıyla üretim yapıyoruz. Yıllık 3 bin 500 ton kapasitemiz var. Ek yatırımlarla kapasiteyi 9-10 bin tona çıkarmayı düşünüyoruz.
Mart 2021’den buyana ihracatlarının 1 milyon doları bulduğunu kaydetti:
- 5 yıl içinde jelatin-kolajen işimiz 70-80 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşabilir.
Kilo başına ihracat gelirini merak ettim, sıraladı:
- Yaprak jelatin: 11-12 dolar
- Kolajen: 8-10 dolar
- Jelatin: 5.5-7.5 dolar
Uyguner Deri’nin tabakhanelerinde işledikleri deriyi Gönen’deki fabrikaya yönlendirdiklerini ifade etti:
- Ülkemizde tabakhane altyapısı güçlü. Türkiye’de yılda 7 milyon sığır derisi tabakhanelerde işleniyor. Bu güçlü altyapı jelatin-kolajen üretimine girme konusunda bize cesaret verdi.
Türkiye’de yıllık büyükbaş hayvan kesiminin 10 milyon başa çıkması gerektiğini vurguladı:
- Devlet hayvancılık ihtisas OSB’leri kuruyor. OSB’lerin artması, Türkiye’yi yılda 10 milyon sığır işleme noktasında taşıyabilir.
Türkiye’de kayıtlı 937 tabakhane olduğunun altını çizdi:
- Bunların 500’ü daha aktif faaliyet gösteriyor. Aslında Türkiye, dünyanın derisinin işlendiği bir merkeze dönüşebilir. Bunun üzerinde çalışmakta yarar görüyorum.
Uyguner Deri, sektördeki 85 yıllık deneyim ve birikimini pandemi ortamında jelatin-kolajen üretimine de aktardı.
ABD ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere aldıkları siparişler, başarıya doğru yol aldıklarının işareti oldu…
Yüzde 99.9 protein dünya yoğurtta da kullanıyor, bizde yasak
GELNER Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner, jelatini anlatırken besleyici değerine işaret etti:
- Yüzde 99.9 protein. Bu özelliği nedeniyle dünyada yoğurt üretiminde de kullanılıyor. Ancak, Türkiye’de yoğurt üretiminde jelatin kullanmak yasak.
Jelatinin çikletten yumuşak şekerlemeye kadar çeşitli ürünlerde kullanıldığını kaydetti:
- Dünyada jelatinde de helal üretim öne çıkıyor. Bizim bu konuda da avantajımız söz konusu.
Kolajenin salam-sucuk kılıfı olarak kullanıldığını vurguladı:
- Jelatin “yara örtüsü” ve ameliyat ipliği olarak da kullanılabiliyor. Ayrıca ilaç kapsüllerinde de jelatinin kullanımı söz konusu.
Türkiye’de jelatin ihracatının kimya sektöründe yer aldığını belirtti:
- Ülkemizin 50 milyon dolar dolayında jelatin ihracatı var. 2023’te 100 milyon dolara ulaşabilir.
Chef TinTin
DÜNYA Gazetesi’nin bir organizasyonu için Haber Koordinatörümüz Mustafa Kemal Çolak ile birlikte İstanbul Taksim’deki Sofitel’in mülk sahibi Tuna Grubu Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Nuri Tuna ve otelin Genel Müdürü Soner Metin’i ziyaret ettik.
Sohbet sırasında bir ara yanımıza otelin mutfak şefi uğradı. Önlüğündeki isim bölümü dikkatimi çekti:
- Chef TinTin…
Merak ettik, anlattı:
- Benim adım Muhittin. 12 yıl Kanada’da çalıştım. Oradaki çalışma arkadaşlarım“Muhittin” demekte çok zorlanıyordu. Ben de işlerini kolaylaştırmak için “TinTin” formülünü buldum.
Soner Metin araya girdi:
- “TinTin”i burada şefimiz Muhittin’in lakabı olarak kabul ediyoruz. Chef TinTin, otelimizde gece gündüz şevkle çalışıyor. Özel lezzetlere imza atıyor.
Nuri Tuna, şefin “TinTin”i önlüğüne isim olarak yazmasını şöyle yorumladı:
- Şefimiz Muhittin’in kendine güvenini gösteriyor.