Standard & Poor’s malumu ilam etti. Koronavirüse karşı alınan önlemler küresel ekonomiyi resesyona sokacak. Çifte krizle karşı karşıyayız. Bir tarafta insan hayatını tehdit eden virüs ve diğer tarafta bu tehdide karşı alınan önlemler nedeniyle resesyona sürüklenen ekonomiler. Birçok ülke sınırlarını kapattı, insanlar evden çalışmaya başladı, eğlence yerleri kapandı, toplantı ve organizasyonlar iptal edildi. Virüse karşı alınan önlemlerin gerekliliği konusunda kimsenin şüphesi yok. Pandemi ile ancak bu yolla baş edilir. Herkesin hayatını zorlaştırsa da destek büyük. Ancak Singapurlu bir bakanın dediği gibi “Enfeksiyon eğrisi yataylaştıkça, resesyon eğrisi dikleşecek.” Yatırım planları rafa kaldırılıyor, işe alımlar donduruluyor, mevcutlar bile azaltılıyor. Turizm, yeme-içme, seyahat, eğitim, eğlence gibi sektörler büyük darbe yiyorlar. Bunlar gençlerin en fazla istihdam edildiği sektörler. Bizim gibi genç nüfus işsizliği yüksek olan ülkeler için önemli bir tehdit bu. Buna karşın merkez bankaları ve hükümetler devreye giriyor. Küresel çapta sıradışı önlemler alınıyor. Mesela merkez bankaları çapı büyük adımlar atıyorlar; hükümetler destek programları açıklıyorlar. Özel zamanlar özel önlemler gerektirir. Virüse karşı atılan adımlar ne kadar doğruysa resesyona karşı alınan önlemler de o kadar doğrudur. İkisi at başı gitmeli; hükümetler destek paketlerini devreye sokmakta geç kalmamalılar. Tedarik zincirlerinin istikrarının korunmasına özen gösterilmeli.
Ancak beklentiyi de doğru oluşturmak gerekir. Bu önlemlerden kısa sürede güçlü etki beklenmemeli. Stiglitz’in dediği gibi en iyi ihtimalle piyasaları istikrara kavuşturmaya yardımcı olabilir ama küresel durgunluğa karşı etkisi daha uzun sürede görülecektir. Umutsuz olmamak gerekir. Salgın sürdükçe işler normale dönmeyecek ancak salgının sona ermesiyle şirketler ve ekonomiler güçlü bir performansa geçeceklerdir. Umutlu olmamızı gerektiren gelişmeler var. Ebola virüsünü bulan Peter Piot’la yapılan bir söyleşi iki gündür sosyal medyada elden ele dolaşıyor. Financial Times tarafından dünyanın en ünlü birkaç virüs avcısından biri olarak tanımlanan Profesör Piot’a sormuşlar “Sizi cesaretlendiren şeyler neler diye? Özetle demiş ki: “1) Modern biyoloji hızla ilerliyor 2) Liderler de en üst düzeyde tehdit üzerinde odaklanıyor. 3) Virüs günler içinde izole edildi ve genetik dizilimi hızla ortaya çıkarıldı 4) Kısa sürede bir tedavi bulunacağından eminim 5) Bir aşı üretileceğinden umutluyum 6) Modern iletişim çağındayız. Sahte ve tehlikeli haberlerin maskesini düşürebiliriz.