1976’da Romanya hükümeti ve Citroen ortaklığıyla (Olt nehri ile Citroen isimlerinden) Oltcit markası yaratılmış ve Craiova’da kurulan fabrikada iç ve Doğu Bloğu pazarları için Oltcit Club ve Citroen Axel modelleri üretilmeye başlanmıştı. 15 yıl sonra Fransızların çekilmesiyle Automobile Craiova olarak Oltena tabelalarının asıldığı Craiova tesisleri, 1994’te Koreli Daewoo Heavy Industries ile (Romania ve Daewoo isimlerinden) Rodae Automobile ortaklığında bantlarına önce Cielo ve Espero girdi. Daewoo Automobile Romania olarak yeni bir motor ve şanzıman tesisiyle yatırımları büyütülen fabrika, Tico Leganza, Nubira, Matiz ve Nubira modellerini bile üretmeyi başardı. Artık, tedarikçilerini de fabrika duvarlarının içine toplayarak dev bir otomobil üretim üssüne dönüşen Craiova, 2002 yılında Avrupa’dan çekilen Daewoo Motors’un General Motors tarafından satın alınıp Chevrolet’leştirilmesiyle, diğer modellerini ve Tacuma’yı eski halleriyle ürettimde tuttu.
2006’da ise Romanya hükümeti, girişimdeki Daewoo’nun yüzde 51 hissesini 60 milyon dolara üstüne aldı ve 14 yıl önce tam bugün 21 Mart 2008'de Automobile Craiova’nın yüzde 72.4’ünü Ford’a 57 milyon Euro’ya teslim etti. Ertesi yıl Ford, Otosan’ın Türk mühendisliğinde doğmuş Transit Connect’i Craiova’ya taşırken yeni yatırımlar karşılığında şirketteki çoğunluk hissesini yüzde 95.63’e, 2010’da da yüzde yüze yükseltti.
Neredeyse bir milyar Euro yatırımla modernleştirilen Ford Romania, 2012 yılında B-Max’in üretimine başladıktan sonra AutoBest 2013 ödülü vesilesiyle ziyaret ettiğim Craiova’da 1.0 Fox ve 1.5 Sigma serisi motorların robotize üretimlerini de hayranlıkla incelemiş idim.
2017’de EcoSport ile birlikte ve 2019’da modern Puma’nın bantlara konulmasıyla 200’er milyon Euro’luk ekstra yatırım daha alan, yeni pres atölyeleri için 30 milyon Dolar da harcanan ve Ford’un toplam yatırımının 2 milyar Euro’yu bulduğu, 6 bin çalışanlı 250 bin kapasiteli Craiova araç üretim ve motor üretim tesislerinin sahipliği, 575 milyon Euro’ya Ford Otosan’a, yani “biz”e geçti!.. Gelecekteki kapasite kullanım oranına göre 140 milyon Euro ek yatırım da yapılabilecek olan “Otosan Craiova”da yenilecek Puma’nın ve yeni nesil Courier’in 2023 yılında önce içten yanmalı versiyonları ve 2024’te tam elektriklileri de üretime girecek. Mild hibrit versiyonu da olan Puma’nın, 60 yıllık Consul, Anadol, STC, Taunus ve Escort serisinde 23 yıllık aradan sonra ilk Otosan damgalı binek otomobil olacağını da hatırlatalım.
İsmi belki artık Courier olmayacak olsa da, Türkiye’de üretilen ilk nesli gibi Ford Otosan mühendislerince geliştirilen yeni küçük LCV’nin Craiova üretimi EcoBoost Fox benzinlilerine İngiltere Dagenham’dan EcoBlue Panther dizel motorlar ve Halewood’tan da şanzımanlar katılacak.
Eskişehir’de Ford kamyonlar ve Rakun e-scooter’lar, Kocaeli’de 1 tonluk VW Transporter ve yeni Custom ile diğer Transit’ler ve ilk tam elektrikli e-Transit’i de saydığımızda, hepsi için Ford Otosan’ın çalışan sayısı 20 bini ve üretim kapasitesi de 900 bini aşacak. Otomotiv ana sanayimizin ilk yurt dışı fabrika satın alması olarak, çok önemli!..