Tıpkı şarkıdaki gibi… Bir şeye niyet ediyorsunuz ama akıbet, farklı olabiliyor. Ameller niyetlere göredir de o niyetin akıbete varması her zaman mümkün olamayabiliyor. Bu, sadece günlük eylemler için değil, hayatın her şubesi için geçerli… Zira pratik, daima teoriyi aşmıştır.
Niyetimiz, gıdada KDV’yi %8’den %1’e indirmek… Kamunun 27 milyar liralık vergiden vazgeçişi söz konusu ve bu kaynağın enflasyonun pençesindeki tüketiciye destek olarak ulaşmasını sağlamak. Niyet güzel, hem de zamanlaması da iyi. Fakat akıbetine dair ön bulgular, “ne oldu bak” dedirtecek cinsten…
İNDİRİM BEKLENTİSİ BOŞA ÇIKINCA
Pazar günü alışverişteydim. Zincir marketlerden açık esnafa dek, dolaştım durdum. Gördüğüm şu oldu; misal yumurtanın 22 liralık fiyatı 32 TL’ye çekilmiş ve KDV indirimine baz teşkil edecek şekilde, indirime hazır hale getirilmiş. Ve dün KDV indirimiyle esip gürleyenlere cevaben 24 lira oluvermiş.
Benzer olgu; balıkta yaşanmış… KDV’deki 7 puanlık indirimi “%7 ucuzluk” beklentisiyle yanlış anlamamız bir yana, etiketi denizin belirlediği ortamda fiyat düşmüş mü kalkmış mı belli bile olmadı. Diğer ürünler? Çoğu satıcı, “KDV indirimini etikete yansıtmayanı cezalandırırız” söylemine aldırmamış bile.
İKİ SORU İKİ CEVAP
KDV’deki 7 puanlık indirim, enflasyona yarar mı?
Eğer bu indirim etiketlere yansırsa şubat ve mart enflasyonunda 1,5 puanlık gerileme bekleniyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için satıcıların KDV indirimiyle fiyatları düşürmesi gerekir.
Denetimler işe yarar mı?
Kısmen ve o da birkaç gün için… Zira daha önce benzer denetimlerle gıda fiyatlarını indirme girişimleri oldu, işe yaramadı. Gıda Komitesi, etiketleri döverek ve soğan deposu basarak mücadele etmeyi denedi, olmadı.
NOT
YAPIŞKAN ENFLASYON GÜVENSİZLİK BAROMETRESİ
Ekonominin kanseri diyebileceğimiz enflasyon, bir kez zihinlerde yer etmeye görsün, onu oradan söküp atmak; hem zor hem de zaman alan zahmetli bir süreç… 18 lirayı aşan doların tüm etiketlere müsilaj gibi yapışıp kaldı. Dolar 13-14’e indi ama fiyatlar asılı kaldı.
Şimdi de KDV’de 7 puan indirimden beklenen ucuzluk gelebilir mi? Bekleyip görelim. Fakat bilinen gerçek şudur ki enflasyonun yakıtı olan güvensizlik giderilmedikçe KDV’yi sıfırlarsan ucuzluk gelmez, olan bütçendeki büyüyen açığa olur.