Dünya Antep fıstığı bahçelerinin yüzde 35’ine sahip olan Türkiye, yüzde 38’lik paya sahip olan İran’ın ardından ikinci sırada yer alıyor. Türkiye’nin fıstık üretimindeki payı ise sadece yüzde 12.
Fıstığımız Bol Olsun Projesi de, bilimsel bilgi ile üreticinin birbirine kavuşamamasından kaynaklanan bu verim düşüklüğüne sürdürülebilir bir çözüm getirmek amacıyla 2011 yılında Nestlé Damak ve TEMA Vakfı iş birliğinde hayata geçirildi.
Gaziantep ve Şanlıurfa İllerinde Antep fıstığında verim ve kalitenin artırılmasını, çeşitliliğin korunmasını ve doğal varlıkların sürdürülebilir kullanımını amaçlayan proje, çiftçilerin bilgi ve bilinç düzeyinin yükseltilmesini ve kırsal ekonomiye katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmaları kapsıyor.
Nestlé Türkiye Çikolata ve Şekerleme İş Birimi Genel Müdürü Umut Tavaşoğlu ile TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç’tan aldığımız bilgilere göre, projenin 2011-2019 yıllarını kapsayan ilk iki fazı kapsamında çalışılan 177 bahçede, komşu bahçelere oranla tam yüzde 149 üretim artışı sağlanmış durumda. 2019- 2023 yılları arasında devam edecek 3. fazda ise, yeni üreticilerle yapılacak çalışmalara ve eğitime ağırlık veriliyor.
210 bin kişinin geçim kaynağı
Umut Tavaşoğlu’nun ifade ettiği gibi, yaklaşık 210 bin kişinin geçim kaynağı olan projenin yaratacağı etki, Antep fıstığının geleceği açısından büyük bir önem taşıyor.
Projenin devam etmekte olan üçüncü fazında, mevcut çalışmalara ek olarak, kazanımların yaygınlaştırılması ve geleceğe taşınması hedefleniyor. Bu çerçevede, projeye dâhil olan 150 yeni üretici ile çalışmalar devam ederken 100 üreticiyle de iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması üzerinde çalışılıyor.
Üretimin gelişmesi 2-6 milyar TL ek ulusal hasıla yaratabilir
İlk 2 Fazda elde edilen toplam yüzde 149’luk verim artışına ek olarak, proje kapsamında toplamda yaklaşık bin 500 çiftçiye eğitim verilmiş, hastalık ve zararlı popülasyonlar yüzde 80 oranında azaltılmış.
Bu arada, projeden doğrudan yararlanan çiftçilerin yüzde 59,1’i proje ile aile işgücü kullanımının, yüzde 50’si dışarıdan işgücü temininin, yüzde 86,4’ü antepfıstığı üretimlerinin arttığını belirtiyor.
Çiftçilerin yüzde 63,6’sı ise, projenin köy ekonomisine artırıcı yönde katkıda bulunduğunu kaydediyor. Projeden doğrudan yararlanan çiftçilerin yüzde 81,8’i ise, diğer çiftçilere ve diğer yerleşim yerlerine göre ürünlerinin fiyatında yüzde 10-30 oranında artış olduğunu ifade ediyor.
Projenin önemli sonuçlarından biri de; Fıstığımız Bol Olsun ile elde edilen üretim gelişimi sonucunda ulusal hâsılanın en az 1 kat daha artabileceği öngörüsü.
Proje kapsamındaki faaliyetlerin Türkiye’deki tüm Antep fıstığı bahçelerinde uygulanması ve uygulamalar ile üretimde yüzde 50 artış sağlanması halinde, Antep fıstığından 2 milyar – 6 milyar TL arasında ek ulusal hasıla elde edilebileceği öngörülüyor.
Çocuklara fıstığın değeri anlatılıyor
Genç kuşağın tarım sektöründen uzaklaştığını ifade eden TEMA Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, bu kapsamda Fıstığımız Bol Olsun projesinin 2019 yılında başlayan 3. fazında Gaziantep’te ilkokul çocuklarına yönelik eğitim çalışmaları başlatıldığını söylüyor. Ataç’ın verdiği bilgilere göre, eğitim çalışmalarının hedefi, çocukların fıstığın sadece kendi yaşamları için değil, Gaziantep, Türkiye ve dünya için önemini fark etmelerini sağlamak, çocukları anne ve babalarının üretimini yaptığı yerel ürünün değeri hakkında bilgilendirmek ve bu ürüne sahip çıkmalarını ve üretime devam etmelerini özendirmek. Proje sonunda eğitimlerle 4 bin 500 çocuğa ulaşılması amaçlanıyor.