Ülkemizde diğer bütün üretim alanlarında olduğu gibi mobilya üretiminde de ciddi bir tedarik zinciri oluşmuş, üretim tesisleri kurulmuş, pazarlama ve satış birikimi sağlanmıştır. Mobilya ve aksesuarları üretiminin daha da büyütülmesi ve küresel pazarlarda söz sahibi olmasının beş “gerek şartı” olarak değerlendirdiğimiz hususları tartışmaya açalım:
Durum değerlendirmesi ve planlı ayıklama stratejisi
Ülkemizde mobilya ve aksesuarları üretiminde bugünkü yapının yerelden küresele belirgin bir atılım yapma aşamasına geldiğini düşünüyoruz. Sektörde ciddi bir atılım yapabilmek için öncelikle kapsamlı bir “durum değerlendirmesi” yapılarak, uzun soluklu geleceği güven altına alacak “stratejiler” belirlenmesi ilk adım olmalı. Bu strateji sektörde oluşmuş yapının gelişme ve ilerlemeyi önleyici yönlerini ayıklayarak, atım potansiyellerini teşvik edecek politikalar üretilmeli. Herkesin bilgi sahibi olduğu, değer katmak için katıldığı strateji gelişmenin itici gücü olabilir. Diğer üretim alanlarında olduğu gibi mobilya sektöründe de bünyenin iyi analiz edilerek bozuk ve işlemeyen yönlerinin saptanması, gerekli onarımların yapılması kaçınılmaz bir sorumluluktur. Ülkemizde sektörü ayıklayarak, onararak daha sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için hepimizin sorumlulukları vardır. Sektör piyasanın “vahşi ayıklamasının insafına” bırakılamayacak kadar önemlidir. Sektörde alışkanlıklarımızı “doğru” sanma tuzaklarına düşülmemeli, varsayımları sürekli sorgulanan zihni modellerle kararlar üretilmelidir.
Üretimde ölçeklendirme, teknoloji ve yönetim yetkinliğinin geliştirilmesi
Sektörü konsolide ederek büyütmenin yol ve yöntemleri aranmalıdır. Mobilya ve aksesuarları üretimde “akıllı ihtisaslaşma” ile üretkenlik, etkinlik ve verimlilik artırılmalı; uluslararası rakiplerle serbest ve adil piyasalarda rekabet edecek yap oluşturulmalı, işlevler geliştirilmeli ve kültür oluşturulmalıdır. Rekabet edebilir ölçek, teknoloji ve yönetim anlayışına ulaşmadan sektörü vasatlıktan çıkarmak mümkün olmaz.
Ülke olarak karşılaştırmalı üstünlük alanlarının netleşmesi
Mobilya sektöründe yerelden küresele bir atılım yapabilmek için karşılaştırmalı üstünlük alanlarımız net bir biçimde ortaya konmalıdır. Pazarın genişliği, merkezi konum olabilme, nitelikli işgücü, yüksek yaratıcı girişimcilik, gelişmiş altyapı, yüksek düzeyde hukuki güvence, gelişmiş bir orta sınıfı olan ülkelere yöneliş, küresel marka yaratma, ülke imajı ile pekiştirilen sektör imajı ve sektörde kurumsal bir merkezi aklın sürekli öngörme ve önlem alma yanında, ödünsüz sistem gözetim-denetimi gibi geniş anlamlı karşılaştırmalı üstünlükleri hakkında net bilgi sahibi olunmalıdır.
Mobilya satışlarında yeni eğilimlerin değerlendirilmesi
Pandemi sonrasında pazarlama ve satış algılarında değişme gözlenmektedir. Büyük satış merkezleri yanında kent merkezlerinde mağaza eğilimi de gözlenmektedir. Ayrıca, geridönüşlü mobilya ticareti, karbon ayak izi sosuyla süslenerek yeni bir alan olarak sunulmaktadır. Yapay zekanın yaşam biçimi ve yaşam tarzlarında yaratacağı değişmeler giyim sektöründe olduğu gibi mobilyada da yeni tarzlar ortaya çıkarabilir. Ayrıca dünya genelince yaşlanan nüfusun mobilya ihtiyacı ayrı bir kesim olarak önem kazanmaktadır. Sektörle ilgili algıları yönlendiren etkenleri sık bir biçimde gözleyen, izleyen, değerlendiren ve erken uyarı mantığıyla sektör ilgilerini bilgilendiren mekanizmalara olan ihtiyaç artacaktır. Yeni ihtiyaçlara göre sektörde konumlanma yapılabilirse, küresel değer zincirinde doğru bir yer edinmek mümkündür.
Bilgi gücü yaratmanın kurumsallaştırılması
Mobilya sektöründe dünya genelindeki gelişmelerin açık kaynaklara yansıyan bilgilerini sürekli izleyecek bir kurumsal mekanizmaya ihtiyaç vardır. Yapay zekada büyük dil modellerinin bir sonraki aşaması olan iki ve üç boyutlu görsel verilerin yayılması insanları ikna etmede büyük sıçramalar yaratacaktır. Bu gibi konuları “fantezi” olarak değerlendirme tuzaklarına düşülmemelidir. Savunma alanında, bankacılık kesiminde yeni teknolojilerin yaratacağı fırsat ve tehlikeler ne kadar özenle izleniyorsa; mobilya gibi insana dokunan, insan algısı ve davranışlarına bağımlı olan sektörde gelecekte olacakları kavramak için kurumsallaşmış çabaya ihtiyaç vardır. Sözde değil, gerçek anlamda, büyük katılımlı ve örgütsel yapısı, uzmanlık donanımı bir enstitü aracılığıyla sektörün beslenmesi hayati önemdedir.
Sonuç olarak giderek yaygınlaşan, yoğunlaşan ve derinleşen “hakimiyetçi rekabet anlayışını” içselleştirmeliyiz. Bu anlayış, rakibinizin bütün hatlarına saldırın, bütün potansiyellerini yok edin; rakibinizle baş edemiyorsanız ortak olun, anlayışı üzerine kuruludur. Ar-Ge, tasarım ve inovasyon odaklı gelişin etkili alanlarından biri olan mobilya sektörünü farklı açılardan değerlendirerek alternatif yollar oluşturma zamanıdır