KAVAKLIDERE Şarapları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Başman ve Yönetim Kurulu Üyesi Cevza Başman’la bir grup meslektaşımla birlikte sohbete başlarken, üretim miktarıyla ilgili son veriyi merak ettim. Ali Başman paylaştı:
- Yıllık 10 milyon litre civarında üretimimiz var.
Cevza Başman hemen araya girdi:
- Volümden çok çeşitlilik üzerinden değerlendirme yapmakta yarar var. Bizim Kavaklıdere olarak ülkemizin 8 bölgesinde, 7 bin 495 dönüm bağımız var. Kendi bağlarımızda 25’ten fazla çeşit üzüm yetiştiriyoruz. Bu çeşitlilik bize değer katıyor.
Bağlarının bulunduğu bölgeleri sıraladı:
• Manisa (Kemaliye)-Pendore (2 bin 184 dönüm), Kapadokya-Côtes d’Avanos (1883 dönüm), Kapadokya-Sofular (122.7 dönüm), Denizli-Güney (1360 dönüm), Kırşehir (846 dönüm), Ankara-Akyurt-Kalecik (579 dönüm), Elazığ (228 dönüm), Trakya-Kırklareli (291 dönüm).
Şarap Üreticileri Derneği Başkanı da olan Ali Başman’a Türkiye’nin toplam şarap üretimini sordum, yanıtladı:
- Türkiye’nin yıllık şarap üretimi 80-90 milyon litre civarında seyrediyor.
AK Parti’nin ilk iktidar dönemine, Kemal Unakıtan’ın Maliye Bakanı olduğu günlere döndü:
• Bir gün uçakta rahmetli Kemal Unakıtan ile karşılaştık. Vergi yükümüzün yüksekliğinden söz ettim. Sayın Unakıtan, sektörde kayıtlı üretimin 23 milyon litre dolayında olduğunu, bazı oyuncuların kayıtdışı üretim yaptığını düşündüklerini bildirdi.
• Sayın Unakıtan’a vergi yükünü biraz olsun düşürdükten sonra bandrol ve denetimle kayıtdışı üretimin önüne geçilebileceğini anlattım. Sayın Unakıtan, vergiyi düşürdü, Türkiye’nin yıllık kayıtlı şarap üretimi bir yılda 55 milyon litreye çıktı.
Türkiye’deki şarap üreticisi sayısıyla ilgili bir karşılaştırma yaptı:
- Türkiye’de şarap üreten şirket sayısı 147. Bizim biliyorsunuz Fransa’nın Bordeaux bölgesinde 100 dönüm bağımız ve şaraphanemiz var. Orada Castillon adlı köydeyiz. Sadece o köydeki şarap üreticisi sayısı 247.
Bağcılığın, özellikle şaraplık üzüm yetiştirmenin tarımda yarattığı fark üzerinde durdu:
• Öncelikle şaraplık üzüm asması örneğin buğdayın 10’da biri suya ihtiyaç duyar.
• Kıraç arazi ister. Teruar ne kadar zor ise şaraplık üzüm o kadar iyi sonuç verir.
• Bağcılık, üzüm üretimi buğdayın 10 katı işçilik ister, yani istihdam yaratır.
• Kilosu diyelim ki 1 lira olan üzüm, şaraba dönüşüp şişeye girince fiyatı 100 liraya da çıkabilir. Yani, katma değeri çok yüksektir.
Cevza Başman, Kavaklıdere’nin bağdan kadehe uzanan yolculuğunun 94 yıldır sürdüğüne işaret etti:
- Bağ yatırımları önceliklerimizden biri. Çünkü, şarabın kalitesini üzüm belirler. Profesyonel bağcılık ve fidancılık çalışmalarımızı sürdürürken ülkemizin dört bir yanında müstahsillerimizle de omuz omuza çalışıyoruz.
2022 yılının Şubat ayında bağ konusunda yeni bir yatırıma imza attıklarını belirtti:
- Istranca (Yıldız) Dağları’nın güney eteklerinde 162 dönümlük araziyi aldık. İlk adımda Cabarnet Franc, Merlot ve Cabarnet Sauvignon çeşitlerine ait asmalarımızın dikimini gerçekleştirdik.
Bu yıl da söz konusu alandaki bağlarını büyütmeyi sürdürdüklerini kaydetti:
- Bu yılın Mayıs ayı itibariyle Istranca eteklerindeki dikili bağ alanımız 290.6 dönümü buldu. Bölgede Chardonnay ve Sauvignon Blanc üzümlerini de yetiştirmeye başladık.
Ali Başman araya girip Trakya’ya da yönelmelerinin nedenini anlattı:
- Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi küresel kuraklık Türkiye’de de oldukça hissedilir hale geldi. Trakya bu anlamda coğrafi konumu ve iklimi ile en ön plana çıkan bölge oldu. Ancak, Trakya bölgesi de kuraklıktan etkileniyor.
7 bin 495 dönüm kendi bağı, 8 bölgeye ve 25’i aşkın farklı üzüme ulaşan çeşitliliği, Kavaklıdere’nin sektördeki gücünü ortaya koyuyor.
Üzüm üretiminde su tüketiminin düşüklüğü, şaraba dönüştüğündeki katma değer yüksekliği, Türkiye’nin tarımda bu alanı ihmal etmemesi gerektiğini gösteriyor…
KAVAKLIDERE Yönetim Kurulu Başkanı Ali Başman, Fransa’nın Bordeaux bölgesindeki “Maison Kavaklıdere”ye değindi:
- Danışmanımız Stephane Derenoncourt ile tanıştığımızdan beri aklımızda Bordeaux vardı. Konuyu Stephane’a da anlattık. Derken 2016 yılında“Maison Kavaklıdere” yolculuğumuz başladı.
Aldıkları bağ ve şaraphanenin ardından Bordeaux’da iş yapmanın zorluğunu gördüklerini bildirdi:
- Stephane olmasaydı çok para batırabilirdik. Bordeaux’ya yatırım yaparken oradaki üzümlerin, teruarın farkını görmek istedim.
Bölgedeki kuralları sıraladı:
• Bölgedeki bağları sökemezsiniz.
• Başka iş yapamazsınız.
• Bulunduğunuz bölgenin üzümünden başkasını yetiştiremezsiniz.
• O bölgenin üzümlerinin dışına çıkana kalite belgesi verilmez.
• Hektar başına 50 hektolitreden fazla şarap üretemezsiniz.
Bu noktada şu bilgiyi verdi:
- Biz hektar başına 30 hektolitreye indik.
Bordeaux’da ürettikleri şarap miktarını sorduk, yanıtladı:
- Orada 100 dönüm bağımız, iki şatomuz var. Yıllık üretim 50-55 bin şişe dolayında.
Ali Başman’a sorduk:
- Bordeaux yatırımınızdan memnun musunuz?
Şu yanıtı verdi:
- Ticari açıdan henüz değil. Ancak, bizim için marka değeri ve orada öğrendiklerimiz çok önemli.
ŞARAP Üreticileri Derneği Başkanı Ali Başman’a bu yılki hasat mevsiminin nasıl başladığını sordum, iklim değişikliğine işaret etti:
- Hem kuraklık, hem de şiddetli, dengesiz yağışlar oldu. Yağış sel gibi geldi. Toprak çamura döndü, bazı bağlarda rutubet hastalıkları riski ortaya çıktı.
Türkiye genelinde bağlarda ortaya çıkan kuraklık ve şiddetli yağış zararını merak ettim, yanıtladı:
- Ülkemiz genelinde bağların yüzde 15-20’si zarar gördü.
ŞARAP Üreticileri Derneği Başkanı, Kavaklıdere Şarapları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Başman, dünyada şarap ihracatının 30 milyar dolar dolayında olduğunu anımsattı:
- Bu pastadan en büyü payı 10 milyar dolar ile Fransa alıyor. Şili’nin şarap tarihi ve politikası Türkiye ile benzerlik gösterse de 1.8 milyar dolarlık ihracatı söz konusu.
Türkiye’nin şarap ihracatında 10 milyon doları aşamadığını belirtti:
- İhracatın yüzde 70’ini Kavaklıdere gerçekleştiriyor. 30 ülkeye şarap ihraç ediyoruz. Türk şarap sektörü olarak ihracatta etnik pazarın ötesine pek geçemiyoruz. Yani, Türk şaraplarını daha çok gönderdiğimiz ülkelerdeki Türk vatandaşları tüketiyor.
Şili’ye dikkat çekti:
- Şili gibi önemli ihracat rakamlarına ulaşmak için 10 yıllık bir yatırım planı ile ilerlemeliyiz. Türkiye’de şaraplık üzüm yetiştiriciliğinin geliştirilmesi gerekiyor.
Pandemiden şarap ihracatının da olumsuz etkilendiğini vurguladı:
- Şarap ihracatında pandemi öncesindeki sürecimize 2022 yılında büyük ölçüde ulaştık. Kavaklıdere olarak hedefimiz üretimimizin yüzde 20-25’ini ihraç etmek.
Türkiye’deki yerel üzüm çeşitliliği üzerinde durdu:
- Bölgesel çalışmalar yapmak ve ihracata dönük tanıtımları bu şekilde ilerletmek daha doğru olacaktır. Böylece her bölgenin kendine has Anadolu üzümlerine vurgu yapılarak dikkat çekilmesi sağlanabilir.