Diyarbakır Mermerciler ve Madenciler Derneği (DİMAD) Başkanı Fahrettin Çağdaş ve Başkan Yardımcısı Eren Yıldırım ile dernek binasında uzun uzun sohbet ettik. Özellikle mermer sektörüne ayrı bir ilgim ve sempatim var. Bunun başlıca nedeni ise Dimer Grup Yönetim Kurulu Başkanı Raif Türk... Diyarbakır’a geldiğimde tanıştığım ilk sanayiciydi kendisi. Bu nedenle mermeri ve mermerciliği çok iyi tanıma şansım oldu. Zaman içerisinde Dimer Grup ile bir aile bir bütün olduk. Tabi mermer sektörü de Diyarbakır’ın Türkiye’ye ve dünyaya açılan kapısıydı. Bu nedenle sektörün ve derneğin çalışmaları ile ilgili sohbet de uzun ve keyifli oldu.
Öncelikle rakamlarla Diyarbakır’ın doğal taş sektörü hakkında bilgiler vereyim. Diyarbakır’da ilk mermer ocak çalışmalarına Çermik ve Kulp ilçelerinde 1987 yılında başlanmış. Ekonomik anlamda blok mermer üretimi ancak 1995 yılında bin metreküp olarak gerçekleştirilmiş. Yeni mermer ocaklarının açılması, blok mermer ihracatına başlanması ve 1990’lı yılların sonunda mermer fabrikalarının da kurulması ile birlikte mermer sektörü Diyarbakır ve bölgedeki yatırımcıların dikkatini çekmiş ve hızlı bir gelişme göstermiş.
DİMAD ise 2002 yılında kurulan bir dernek. Şu anda 32 üyesi bulunuyor... 2020 yılında DİMAD’ın yaptığı envanter çalışması sonunda, 33 firma, bin 800 çalışan, 29 mermer ocağı ve 20 adet mermer işleme fabrikası ile 200 bin metreküp blok mermer 3 milyon metrekare işlenmiş mermer üretimi bulunuyor...
Mermercilik sektörünün gelişmesi ile birlikte Diyarbakır’da sanayi kültürü gelişmiş ve özellikle köyden kente göçü tersine çevirmiştir. Diyarbakır’da Tigre bej, Sahara, Fossillious, Lice bej, Crema Kulp, Sandwave, Orıent pink, Amedian bej, Çüngüş Taşı (Bottocino-Elyos), Chemgrey, Hani bej gibi 47 değişik mermer deseni bulunuyor. Bu mermerler uluslararası literatürde de “Diyarbakır mermerleri” olarak yer alıyor. Mermerin dışında 10 bin kilometre yayılıma sahip Karacadağ bazaltları yakın gelecekte Diyarbakır taşı olarak sektörde yerini aldı. Diyarbakır bazaltları; yapı taşı olarak surlarda, hanlarda, hamamlarda, camilerde, kiliselerde ve sivil mimari gibi onlarca tarihi yapıda kullanılmıştır. Günümüzde de dayanıklılığı ve klimatik özelliklerinden dolayı kentin meydan, kaldırım ve bordürlerinde yerini almaya devam ediyor.