İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi sürdürülürken, işçi tarafından yapılan devamsızlıkların geçerli bir mazerete dayanması gerekmektedir. Nihayetinde işçinin işe devam etmesi, işyerindeki işlerin sürekliliğinin sağlanması bakımından önem arz etmektedir. Bu bakımdan, işçinin keyfi devamsızlıkları işyerindeki sürdürülebilirliğe de zarar vermektedir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin II. Fıkrasının (g) bendinde “İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.” hükmü yer almaktadır.
Bu bağlamda mazeretsiz devamsızlık olarak nitelendirilen üç farklı durum ortaya çıkmaktadır:
1. Ardı ardına iki iş günü işe gelmemek,
2. Bir ay içerisinde iki defa, herhangi bir tatilden sonraki iş günü işe gelmemek,
3. Bir ayda üç iş günü işe gelmemek.
Bu şekilde yapılan mazeretsiz devamsızlıklar işverene haklı nedenle fesih yetkisi vermesine karşın, işverenin bu yetkiyi kullanıp kullanmaması kendi iradesine bağlıdır.
İş günü olarak ifade edilen kavram, işçinin fiilen çalışmakla yükümlü olduğu günleri ifade etmektedir.
İşçinin işe devamsızlığı, her durumda işverene haklı fesih yetkisi vermemektedir. Devamsızlığın haklı bir nedene dayanması halinde, işverenin derhal ve haklı nedenle fesih yetkisi bulunmamaktadır.
Dolayısıyla devamsızlık yapan işçinin, mazeretinin araştırılması gerekmektedir. İşçinin hastalığı, aile fertlerinden birinin ya da yakınlarının ölümü veya hastalığı, işçinin tanıklık veya bilirkişilik yapması gibi haller, işe devamsızlığı haklı kılan nedenler olarak örneklendirilebilir. Ancak ilgili durumların ortaya çıktığı hallerde işverene haber verilmesi de büyük önem arz etmektedir.
Mazeret araştırması neticesinde haklı bir nedeni olmayan ve yukarıdaki sayılı maddelerde yer alan sürelerde devamsızlık yapan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından altı iş günü içerisinde haklı nedenle feshedilebilir.
Altı iş günü geçtikten ve her durumda fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl içinde işveren haklı nedenle fesih yetkisi kullanmaz ise, işçinin iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilemeyecektir.
Mazeretsiz şekilde devamsızlık yapan işçinin iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilirken, işten ayrılış kodu “48 – İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.” olarak bildirilecektir.
Haklı nedenle iş sözleşmesinin feshedilmesi, “derhal” fesih olduğundan ihbar süresi işlemeyecek, dolayısıyla ihbar tazminatı gündeme gelmeyecektir. İşveren tarafından haklı nedenle fesih durumda işçinin kıdem tazminatı hakkı da doğmayacaktır. Buna karşın eğer işçinin bakiye yıllık ücretli izinleri varsa, yıllık izin ücretinin ödenmesi gerekmektedir.