Veriler açısından zayıf fakat, “kooperatif marketleri” başlığı altında hareketli bir haftayı geride bıraktık. Lehte ve aleyhte birbirinden değerli görüşler dile getirilen bu konuyu toparlamak ve özetlemek için birkaç basit soruya cevap arayalım.
1-Gıda fiyatlarındaki artışın nedeni ne?
En önemli neden tarım politikasındaki yetersizlik. Üretim alanlarının etkili kullanılamayışı başta olmak üzere, teşviklerin ve destekleme alımlarının doğru yönetilememesi, fiyatları aşağı çekmek için serbest bırakılan ithalatın dengeleri bozması yıllardır şikayet edilen konular. Bunların üzerine döviz kurlarındaki ve emtia fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle üretim maliyetlerinin artması, lojistik maliyetlerinin yüksekliği ve birçok neden ilave edilebilir. Yani, artışın büyük kısmı yönetilebilir iç faktörlerden kaynaklanıyor.
2-Fiyat artışında zincir marketlerin rolü ne?
Zincir marketlerin fiyat artışlarında rolü elbette var ama diğer faktörlere göre çok daha düşük. Aşağıdaki tablo, TÜİK verilerine göre Eylül 2019’dan bu yana fiyatı en çok artan gıda ürünlerini gösteriyor. Siz bu listeye bakınca hangi marketin bu artışa nasıl neden olduğu hakkında bir yorum yapabilir misiniz?
3-Kooperatif marketlerinin sayısının artması fiyatları kalıcı olarak aşağı çeker mi?
Birkaç yıl önce benzer bir artış dönemi yaşandığında, kamyon kasalarında indirimli meyve-sebze satıldığı günleri hatırlıyor olmalısınız. O uygulama kalıcı bir çözüm getiremedi. Bugünkünün getirmesi de mümkün değil. Çünkü yapılan uygulama kaynamaya devam eden bir kazana su dökmeye benziyor. Önerilen çözüm, sorunu ortadan kaldırmaya değil; sorunun neden olduğu algıyı yönetmeye yönelik.
Gelelim bu haftaya…
Bu sabah Ağustos ayı ödemeler dengesi ve işgücü istatistikleri açıklanacak. Yılın ikinci yarısında cari dengenin pozitife döneceği beklentisi Temmuz’da gerçekleşmemişti. Ağustos’ta durumun ne olduğunu sabah 10’da öğreneceğiz.
Salı sabahı Ağustos ayı sanayi üretimi ile perakende ve ciro endeksleri açıklanacak. Bu veriler de pozitif seyrin devam ettiğini görmemiz kuvvetle muhtemel.
Çarşamba sabahı, Eylül ayındaki konut satışları verisi gündemi belirleyecek. Öğleden sonra ise gözler ABD’de açıklanacak olan enfl asyon verisine dönecek. Bu haftanın dış piyasalar açısından en kritik günü, FED tutanaklarının da açıklanacağı Çarşamba olacak.
YURTİÇİ
Pazartesi 10:00: Ağustos ayı işgücü göstergeleri
Pazartesi 10:00: Ağustos ay ödemeler dengesi
Salı 10:00: Ağustos ayı sanayi üretimi
Salı 10:00 Ağustos ayı perakende ve ciro endeksleri
Çarşamba 10:00: Eylül ayı konut satışları
Cuma 10:00: Ekim ayı TCMB piyasa katılımcıları anketi
Cuma 11:00: Eylül ayı merkezi yönetim bütçe sonuçları
YURT DIŞI
Çarşamba 09:30: Almanya Eylül enflasyonu
Çarşamba 15:30: ABD Eylül enflasyonu
Çarşamba 21:00: ABD FED tutanakları