Gazetemizde 2 Ocak 2023 tarihinde yayınlanan “Maliye kar yedekleriyle sermaye artırımında U dönüşü mü yapıyor?” başlıklı köşe yazımızda, Maliye’nin ilk defa yargıda kazandığı dava konusu bir düzenlemesinden, büyük bir aksilik olmadığı veya son anda vazgeçilmediği takdirde kendi isteğiyle vergi mükellefleri lehine vazgeçmeye hazırlandığını, bu durumun çok dikkat çekici olduğunu belirtmiştik.
Ancak, geçen süre içerisinde konuyu yeniden değerlendiren Maliye, taslak halindeki düzenlemesinden vazgeçerek, mevcut düzenlemesinin devamına karar verdi! Bir anlamda, U dönüşü yapmaktan vazgeçti!
Konu tam olarak ne ile ilgiliydi?
Konu, kar yedeklerinden karşılanan sermaye artırımları sonucunda ortaklara verilecek bedelsiz pay (hisse) senetlerinin, kar payı dağıtımı sayılıp sayılmayacağı ile ilgili!
Maliye’nin mevcut düzenlemesi nasıl?
Maliye’nin, bedelsiz olarak elde edilen pay senetlerinin satışından sağlanan kazançların vergilendirilmesiyle ilgili olarak 1 Sıra No.lu KVK Genel Tebliği’nde yer alan düzenlemesi şu şekilde:
“5.6.2.4.3. Bedelsiz olarak elde edilen hisse senetlerinin satışından sağlanan kazançların durumu
Sermaye yedekleri kullanılmak suretiyle sermaye artırımında bulunulması neticesinde sermaye artırımı nedeniyle verilecek bedelsiz hisse senetlerinin, bu şirkete iştirak edenler yönünden aktif ve pasiflerinde bir artışa neden olmaması gerekir. Dolayısıyla, bedelsiz hisse senetleri nedeniyle aktifte tutulan hisselerin sadece adedi değişecek, bedelinde değişme olmayacaktır.
Dönem kârından ayrılan yedekler kullanılmak suretiyle sermaye artırımında bulunulması halinde ise bu işlem sonucu ortaklara bedelsiz hisse senedi verilmesi ile fiilen kâr payı dağıtılması arasında fark bulunmamaktadır. Her iki halde de ortaklar, kurum bünyesinde oluşan kârlar üzerinde tasarrufta bulunma imkanına sahip olmaktadır. Dolayısıyla, kâr yedeklerinden karşılanan sermaye artırımları sonucunda ortaklarca bedelsiz iştirak hissesi iktisap edilmesi durumunda, alınan bu iştirak hisseleri nominal bedelle iştirak hesaplarında izlenecek ve iştirak kazançları istisnası nedeniyle kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktır.”
Bu düzenlemenin ikinci paragrafının iptali için dava açıldı!
Maliye’nin söz konusu düzenlemesinin ikinci paragrafının yürütmesinin durdurulması ve iptali için dava açıldı.
Dava süreci 7 yıl sürdü!
2013 yılında açılan bu dava ile başlayan süreç, 2019 yılı sonunda Danıştay 4. Dairesi’nin verdiği bir karar ile sonuçlandı. Yaklaşık 7 yıl süren bir süreç sonunda Danıştay, Maliye’nin Genel Tebliğ ile yaptığı bu düzenlemeyi onadı. Ancak, dava süreci çok agresif ve heyecanlı geçti, düzenlemenin iptali ve onanması arasında gitti geldi.
İlgilenenler için dava süreci!
1) Şirket karının nakden dağıtılmayıp sermayeye ilave edilmek suretiyle ortaklara bedelsiz pay senedi verilmesinin kar dağıtımı olarak değerlendirilemeyeceği, çünkü nakden bir kar verilmediği ve ortaklar tarafından da elde edilmiş bir temettü, kar payı vb. olmadığı, dolayısıyla beyan edilmesi gereken vergiye tabi bir gelirin de olmadığı, Tebliğin ikinci paragrafı ile aksi yönde yapılan düzenlemenin hukuka aykırı olduğu iddia edilerek, söz konusu ikinci paragrafın yürütmesinin durdurulması ve iptali istenildi. Bu dava 2013 yılında açıldı.
2) Danıştay 4. Dairesi, bu iddiaları yerinde görerek, söz konusu ikinci paragrafın yürütmesini durdurdu (Danıştay 4. Dairesi’nin 16.09.2013 tarih ve E:2013/2951 sayılı Kararı).
3) Maliye, Danıştay 4. Dairesi’nin yürütmeyi durdurma (YD) kararını temyiz etti.
4) Danıştay VDDK, Danıştay 4. Dairesi’nin verdiği YD kararını iptal etti (Danıştay VDDK’nın 28.11.2013 tarih ve E: 2013/9 sayılı Kararı).
5) Danıştay 4. Dairesi, YD iptal kararını dikkate almayarak, bu defa da yukarıda yer alan ikinci paragraftaki düzenlemeyi esastan iptal etti (Danıştay 4. Dairesi’nin 14.06.2017 tarih ve E:2013/2951 K:2017/5260 sayılı Kararı).
6) Maliye, Danıştay 4. Dairesi’nin esastan verdiği bu kararı da temyiz etti!
7) Danıştay VDDK, Danıştay 4. Dairesi’nin esastan verdiği bu kararı da bozdu (Danıştay VDDK’nın 07.02.2018 tarihli ve E.2017/626, K.2018/51 sayılı Kararı).
Bozma gerekçesi ise şu şekilde:
“Kâr yedeklerini kullanarak sermaye artışı gerçekleştiren şirketin ödenmiş sermayesi, artırılan tutar kadar artmaktadır. Ortaklar açısından bakıldığında, iştirak edilen şirketteki sermaye artışı nedeniyle sahip olunan hisse senedinin sayısı artacağı gibi iştirakin değeri de artacağından, bu durumun, ortaklara doğrudan kâr payı dağıtımından bir farkı bulunmamaktadır. Dolayısıyla; kâr payı niteliğini haiz olan bu iştirak kazançlarının, Kanunda sayılan istisnaya ilişkin kurallar dışında, vergiye tabi kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.”
8) Danıştay 4. Dairesi, VDDK’nın bozma kararına uyarak, Maliye’nin iptali istenilen söz konusu düzenlemesini onadı (Danıştay 4. D.nin 04.12.2019 tarihli ve E.2018/5022, K.2019/8373 sayılı Kararı).
Maliye’nin Tebliğ Taslağı’ndaki görüşü herkesi şaşırttı!
Herhangi bir yasal değişiklik söz konusu olmamasına rağmen, Maliye’nin 2022 yılının son günlerinde kendi internet sitesinde kamuoyu görüşüne açtığı 21 Seri No.lu Kurumlar Vergı̇sı̇ Genel Teblı̇ğı̇ (Serı̇ No: 1)’nde Değı̇şı̇klı̇k Yapılmasına Daı̇r Teblı̇ğ Taslağı’nda yer alan görüşü, herkesi şaşırttı! Çünkü, taslak halindeki bu görüş, Maliye’nin yıllardır uyguladığı Danıştay Kararı ile onaylı söz konusu düzenlemesinden vazgeçtiği anlamına geliyordu.
Maliye’nin Tebliğ Taslağında yer alan yeni görüşü şu şekildeydi:
“MADDE 1- 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nin “5.6.2.4.3. Bedelsiz olarak elde edilen hisse senetlerinin satışından sağlanan kazançların durumu” başlıklı bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Sermaye yedekleri ve kar yedekleri kullanılmak suretiyle sermaye artırımında bulunulması neticesinde sermaye artırımı nedeniyle verilecek bedelsiz hisse senetlerinin, bu şirkete iştirak edenler yönünden aktif ve pasiflerinde bir artışa neden olmaması gerekir. Dolayısıyla, bedelsiz hisse senetleri nedeniyle aktifte tutulan hisselerin sadece adedi değişecek, bedelinde değişme olmayacaktır.”
Taslak görüş, U dönüşü olarak yorumlandı!
Evet, Maliye’nin Tebliğ Taslağındaki bu görüşü U dönüşü olarak değerlendirildi. Çünkü, bu yeni görüş yürürlüğe girmiş olsaydı, kar yedekleri kullanılmak suretiyle yapılan sermaye artırımları nedeniyle ortaklara verilecek bedelsiz hisse (pay) senetleri, kar payı dağıtımı sayılmayacak ve vergilendirilmeyecekti!
Maliye son anda U dönüşünden vazgeçti!
Kamuoyundan gelen değerlendirmeleri dikkate alan Maliye konuyu yeniden değerlendirerek, kar yedekleri kullanılmak suretiyle sermaye artırımında bulunulması neticesinde ortaklara verilecek bedelsiz pay (hisse) senetlerinin kar payı dağıtımı sayılıp sayılmayacağı ile ilgili bölümü Tebliğ Taslağı’ndan çıkararak, dünkü Resmi Gazete’de yayınladı (21 Seri No.lu Kurumlar Vergı̇sı̇ Genel Teblı̇ğı̇ (Serı̇ No: 1)’nde Değı̇şı̇klı̇k Yapılmasına Daı̇r Teblı̇ğ, 1 Mart 2023 tarihli ve 32119 sayılı R.G.).
Sonuç olarak;
Maliye, 2022 yılının son günlerinde kendi internet sitesinde yayınladığı Tebliğ Taslağında yer alan, kamuoyunda büyük bir heyecana ve şaşkınlığa neden olan görüşünden daha taslak halindeyken vazgeçti. Yani, son anda U dönüşü yapmadı! Bu konu özellikle kar yedeklerini kullanarak sermayelerini artıran ve ortaklarına bedelsiz pay senedi veren işletmeler ve bunların ortakları açısından son derece önemliydi! Şimdi ne mi oldu? Değişen bir şey yok, mevcut uygulamaya devam: Kar yedekleri kullanılmak suretiyle sermaye artırımında bulunulması neticesinde ortaklara verilecek bedelsiz hisse (pay) senetleri, kar payı dağıtımı sayılacak ve vergilendirilecek!
Şimdi herkes merak ediyor, ortada hiçbir şey yokken neden böyle bir görüş değişikliğine gidilme ihtiyacı doğdu, neden bundan vazgeçildi?