Son dönemlerde paydaşların ve yatırımcıların artan beklentileri ile kurumların insan, çevre, toplum gibi konularda politikalarını iyileştirme ve buna yönelik uygulamalarını açıklama çabalarının arttığını fark ediyoruz. Burada sorgulanan, bu yöndeki girişimler sadece göstermelik ve kısa vadeli mi, yoksa istenen kalıcı değişim yaratabiliyor mu?
Asıl mesele, mevcut ekosistemde artan riskler ile birlikte kurumların hayatta kalabilmesinin tek yolunun iş yapma şekillerini değiştirmeleri olduğunun anlaşılması. Eski iş modelleri ile yeni beklentileri karşılamak artık olanaksız. Bu noktada, şüphesiz ki kurumların ihtiyacı olan makyaj değil, genetik değişim. Bu değişim sürecine başlayabilmek için yol gösterecek çözümlerin sayısı da gün geçtikçe artıyor. “B Corp”, “Benefit Corporations”, “Platform Cooperatives” ve “Zebra Corporations” bunlardan birkaçı.
B Corp’lar; Dünyanın en iyisi olmak mı, dünya için en iyi olmak mı?
Küresel ekonomiyi tüm paydaşlar için değer yaratacak şekilde şekillendirmeyi amaçlayan “B Corp”, sadece dünyanın en iyisi olmayı değil, “dünya için en iyi olmayı” amaçlayan şirketlerin gönüllü olarak bir araya geldiği bir topluluk. “B Corp”, tek başına kârlılıklarını artırmayı değil, sosyal ve çevresel sorunlara da çözüm üretmeyi amaçlayan şirketlere iş birliği olanakları ile etkilerini ölçme ve kıyaslama araçları sağlayan güçlü bir platform sunuyor. Belirlenen standartları karşılamaları durumunda “B Corp” statüsü verilen şirketlerin çok azı ilk denemesinde başarılı olabiliyor. 70'den fazla ülkede 3000'den fazla “B Corp” statüsüne sahip şirket arasında Türkiye'den dört kurum yer alıyor.
Sürdürülebilirlik taahhütleri güvence altında mı?
“B Corp”ların onaylı statüyü koruyabilmesi için standartlara uyması zorunlu olmakla birlikte, uyulmaması halinde bu statüyü kaybetmenin dışında yasal bir yaptırımla karşılaşılmıyor. Bununla birlikte, “Benefit Corporations” statüsündeki şirketlerin daha sorumlu, kapsayıcı ve sürdürülebilir işlere yönelik taahhütleri yeni bir CEO tarafından değiştirilemiyor. Bugün, dünya genelinde neredeyse tüm sektörlerden yaklaşık 5500 şirket “Benefit Corporations” olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
İş modeli, kurumların değerlerini gösteren önemli bir mesaj
Paydaş odaklılığı temel alan bir başka girişim olan “Zebra Corporations” ise kurumların iş modelleri ve nasıl çalıştıkları konusunda belirli etik değerle sahip olması gerektiğini savunan yeni bir küresel hareket. Bu tür oluşumlar “iyi iş” yapma konusunu tamamlayıcı yollarla ele almakla birlikte aynı zamanda abartılı basın bültenlerinin ve sözde kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarının ötesine geçerek kurumların paydaşlarına somut bir taahhüt vermelerini amaçlıyor. Zira tüm paydaşlar ve yatırımcılar şirketlerin uygulamalarında ne kadar samimi ve dürüst olduğunu yakından takip ediyor. Şirketlerin ihtiyacı olan ise sürdürülebilir değişim için bir an önce harekete geçmek!