FERDA BESLİ
BESFİN CEO’SU
Merkez Bankası tarafından uygulanan Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi şirket bilançolarında yabancı para yükümlülükleri azaltarak çok olumlu katkıda bulunuyor. 2023 yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi çerçevesinde yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayı artıran faaliyetler, 2023 yılında öngörülen enflasyon patikasıyla uyumlu bir şekilde, hedefli kredi politikaları ile destekleneceği Merkez Bankası’nca vurgulanmıştır. 2022 yılında şirketler “Liralaşma Stratejisi” ile kullandıkları krediler YP’dan TL’na dönüştü.
2021 yılı sonu itibariyle 157 milyar dolar olan yurt için bankalardan kullanılan krediler 25 milyar dolar ve % 16 azalarak 132 milyar dolara gerilemiştir. Buna karşın TL kredilerdeki artış % 93 olup 1,847 milyar TL’den 3,572 milyar TL’na çıkmıştır. Bu trendin Merkez Bankasının selektif kredi uygulamaları ile devam edeceğini düşünüyorum. Bilindiği üzere şirketler kullandıkları YP krediler yüzünden 2018-2021 yılları arasında açık pozisyonları nedeniyle yüksek kambiyo zararlarına maruz kaldılar ve öz kaynaklarını yitirdiler.
Pik yıl olan 2017 yılında reel kesimin net açık pozisyonu 188 milyar dolar ve açık pozisyonun 1,977 milyar TL olan şirket öz kaynakları içindeki payı % 36’dır. 2021 yılı sonu itibariyle şirketlerin açık pozisyonu 122 milyar dolar ve öz kaynakları 3,901 milyar TL olup dolar bazlı öz kaynak 300.7 milyardır.
Açık pozisyonun öz kaynaklara oranı % 41’dir. 2022 Ekim itibariyle açık pozisyon 84 milyar dolara inmiştir. Bizim projeksiyonumuz yılsonu itibariyle aynı seviyelerde kalacağı yönündedir. Çünkü tüzel kişilerin döviz mevduatlarında da azalma oldu son iki ay içinde. Bu durumda şirketlerin 84 milyar dolar olan açık pozisyonunun öz kaynaklara ( 2021 yılındaki 300.7 milyar dolar öz kaynağın korunduğu varsayılmıştır) oranı % 41’den % 28’e gerilemiştir. Öte yandan yüksek enflasyon düşük TL kredi faiz oranları da şirketlerin ödediği faizin gerilemesinde önemli rol oynamıştır.
2021 yılında 798 milyar TL olan toplam finansman giderlerinin 14,7 trilyon TL olan toplam satış gelirleri içindeki %5.4 olan payının 2022 yılında % 5’in altına gerileyeceğini düşünüyoruz. Sonuç olarak, şirketlerin yükümlülükleri içinde önemli yer tutan YP kredilerin payının azalması ve TL kredilerin artması şirket bilançolarına olumlu yansımaya 2023 yılında da devam edecektir.