Limited şirketlerde yönetim ve temsil organı müdür veya müdürlerden oluşuyor. Türk Ticaret Kanunu’nda müdürlerin görev süresine ilişkin herhangi bir alt ve üst sınır bulunmuyor. Dolayısıyla müdürün görev süresi şirket sözleşmesinde belirlenebileceği gibi hiç belirlenmeyebilir. Ancak, müdürün istifa etmesi yoluyla müdürlük sıfatını sona erdirmesi her zaman mümkün. İşte bu halde, istifa işleminin üçüncü kişilere bildirilebilmesi amacıyla, müdürlük sıfatının sona ermesine ilişkin değişikliğin yetkili ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekiyor. Bu tescil ve ilan işlemine ilişkin başvurular uygulamada bazı sorunlara ve uyuşmazlıklara konu olabiliyor.
İstifa, tek taraflı olarak karşı tarafa ulaşmakla sonuç doğuran bir hukuki işlem. Bu kapsamda, limited şirkette bir müdürün istifa etmesi halinde, şirketin bu istifayı kabul etmesi veya onaylamasına ihtiyaç bulunmuyor ve müdürlük sıfatı istifa ile birlikte geçerli bir şekilde sona eriyor. İlgili mevzuat çerçevesinde, istifa eden müdürün istifa beyanını yazılı veya sözlü olarak yapmasına ilişkin herhangi bir şekil şartı bulunmuyor. Ancak, ispat kolaylığı açısından istifa beyanının şirkete ve varsa diğer müdürlere yazılı olarak iletilmesinde fayda var. Ayrıca, sicil başvurularının dilekçe ile yazılı olarak yapılması gerektiğinden ve sicil tarafından talep edilen belgelerden biri de istifa beyanı olduğundan bu beyanın yazılı olması önem taşıyor.
İstifa eden müdürün, istifası hemen sonuç doğurduğundan istifa bildirimi sonrası şirketi temsilen yapacağı herhangi bir işlem aslen geçersiz oluyor. Ancak, istifanın tescilinden önce bu geçersizlik iyi niyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemiyor. Bunun sebebi, istifa beyanının müdür ve şirket arasındaki iç ilişkide hemen sonuç doğurması fakat tescile kadar geçen sürede bu beyanın üçüncü kişiler tarafından bilinmiyor olması. Dış dünyaya bildirim için yapılan bu tescilin, geçerli bir şekilde yetkili kişiler tarafından yapılması önem arz ediyor.
Tescil başvuruları, ilgililer, temsilciler veya hukuki halefler tarafından yapılabilir. Ticaret Sicili Yönetmeliği’nde, limitet şirketlerde temsile ilişkin konulardaki tescil başvuruları için yetkili kişiler müdürler olarak belirleniyor. İstifa eden müdürlerin istifa işlemine ilişkin olarak tescil başvurularında bulunmaları ise uygulamada tartışmalara neden olabiliyor.
Ticaret sicil müdürlüklerinin çoğu, müdür istifasının tescil ve ilanına ilişkin başvurularda, dilekçe, istifa beyanı ve ortaklar kurulu kararını talep ediyor. Ortaklar kurulu kararının başvuruda istenen belgelerden biri olması istifa kurumunun tek taraflı olarak sonuç doğurma özelliğini zedeliyor. Ayrıca, bu kararın talep edilmesi ile istifa eden müdürün sicile başvuru yapma imkânı kendiliğinden ortadan kalkmış oluyor. Bu konuda Yargıtay’ın da farklı uygulamaları mevcut. Yargıtay, 2019 tarihli bir kararında, şirket müdürlerinden birinin istifa etmesine rağmen, şirketin buna ilişkin tescil başvurusunda bulunmamasının hakkın kötüye kullanımı teşkil ettiğini ve bu nedenle istifa eden müdürün başvuru imkanının bulunduğunu içtihat ediyor. Buna karşın, 2018 yılındaki bir kararında ise ilgili mevzuat çerçevesinde, müdürlük görevinden istifa eden kişinin, istifaya ilişkin tescil ve ilan isteyebilecek ilgililer arasında yer almasının kabulünün mümkün olmadığını belirtiyor. Aynı şekilde, 2017 yılında verdiği bir başka kararında, istifa eden müdürün, müdürlük sıfatı sona erdiğinden istifa işlemine ilişkin tescilin istifa eden müdür tarafından değil, şirketin diğer müdürü tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini içtihat ediyor.
Sonuç olarak, tescil başvurularında, istifa işlemine ilişkin olarak ortaklar kurulu kararının talep edilmesi istifa beyanının hukuki niteliği ile bağdaşmıyor ve istifa eden müdürünün başvuru imkanını elinden alıyor. Bu nedenle, tescilde yaşanan ve uyuşmazlıklara konu olan bu durumun etkili bir şekilde çözümlenmesi adına, Yargıtay’ın bu konuda istikrarlı bir içtihat oluşturması önem arz ediyor.
Av. Cansu DUMAN’ın katkılarıyla