Kripto varlıklarda çöküş başladı mı? Bugünlerde en fazla merak edilen soru bu... Zira öncülerinden olan Bitcoin son 6 ayda %60 değer kaybetti. ABD’de enflasyon verilerinin beklentiler üzerinde gerçekleşmesinin ardından kripto varlıklarda kayıplar derinleşti. Bitcoin 17 ayın en düşüğünü gördü.
Riskli varlıklarda adeta tsunamiden kaçar gibi bir kaçış var. Mayıs ayı genelde “sat, git” eğiliminin hâkim olduğu bir aydır. Borsalarda “testere” olarak tabir edilen dar ve yatay bantlarda hareketler görülür. Oradan oraya savrulan yatırımcıların kayıpları artar. “Mayday” olarak ifade edilen bu aydaki hareketler radyo iletişiminde tehlike sinyali olarak kullanılan acil durum kelimesidir.
RİSKLİ VARLIKLAR NELERDİR?
Riskli varlık sınıfı; fiyat oynaklığına sahip varlıklar için ifade edilir. Hisse senetleri, emtialar, yüksek getirili tahviller, emlak ve forex gibi önemli derecede fiyat oynaklığına sahip varlıklar riskli diye adlandırılır.
Salgın döneminde dağıtılan hibeler, ucuz krediler; adres olarak riskli varlıkları seçti. Borsalarda rekor üstüne rekor görülürken Bitcoin gibi kripto varlıklarda hedefler ultra yükseltildi. Sonuç; elbette henüz bitmedi… Aslında kripto paranın küresel arenadaki macerası daha yeni başlıyor denilebilir.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Kripto varlıklarda dot.com krizi olur mu?
Şu anda dünyada 19.419 kripto para var. 526 Borsada işlem görüyor. Piyasa değeri de 1 trilyon 213 milyar 976 milyon 638 bin 329 dolar düzeyinde ve her an bu rakam değişiyor. Bu piyasada dot.com benzeri bir kriz yaşanmadı henüz. Ancak çocukluk hastalığı geçirmemiş kripto piyasasında böylesi bir risk, bir balon patlaması yaşanma ihtimali daima vardır.
Para güvenli limanlara park eder mi?
Dünyada akacak mecra arayan trilyonlarca dolar var. Nereye park edecekleri konusunda savaş bize şunu öğretti; “risk iştahı, küresel ekonominin sonunu getirebilir. Yüksek kazanç odağından, makul ama sürekli kazanç anlayışına geçilmeli. Bu da altın, emtiaya, gayrimenkule olan ilgiyi canlandırıyor.
NOT
YÜKSEK KAZANÇ SAĞLAYANLAR GEMİYİ TERK EDECEK Mİ?
Piyasalarda çok yüksek kârlılıklar oluştu. Peki, bu kârları sağlayanlar kriz döneminde gemiyi hemen terk edecekler mi? Yatırımcıların riski nedir? Kripto varlıklarda yaşanacak bir kriz reel sektöre nasıl yansır?
Piyasalar şimdiye dek sürekli para enjeksiyonu ile ayakta durdu. Peki, şimdi ne olacak? Sabit coinlerde de çöküş var. Küresel ödeme sistemlerine güç sağlamak için itibari para birimlerine sabitlenmiş bir blockchain protokolleri bile değer kaybetti. Böyle bir ortamda denge nasıl oluşur?
Aslında bu soruların cevabını bugünden vermek zor ama kriz dinamiği şudur; “Gemi su almaya görsün, ne fareler görürsün.”