Doç. Dr. Duygu HIDIROĞLU
Son dönemde piyasalarda beliren karmaşıklık, hızla düşen kripto fiyatları ve blok zincirindeki gelişmeler; kripto para piyasasındaki girişimcileri yeni bir bilinmeyene sürükledi. Ethereum ve Bitcoin, 2021 yılsonunda tüm zamanların en yüksek seviyelerini gördü. 2022’nin ilk yarı sonunda ise Ethereum ve Bitcoin fiyatlarında hemen hemen %50 düşüş yaşandı ve değer kaybetmeye de devam ediyor.
Temmuz 2022 itibariyle neredeyse tüm kripto para birimlerine ait piyasa değeri yaklaşık %70 oranında azaldı. Kripto para birimlerinin piyasa değerinin 2022 sonunda ise yaklaşık 3.2 trilyon dolardan 1.5 trilyon dolara düşeceği öngörülüyor. Kripto para piyasasının aktif oyuncuları ise çeşitli stratejiler geliştirerek bu durumun v erebileceği olası zararları elimine etmeye uğraşıyor. Örneğin; 2022 yılının ikinci yarısından itibaren oldukça popülarite kazanan bir kripto kredi platformu, aşırı değişken piyasa koşullarını gerekçe göstererek kripto kredi temini işlemlerini durdurdu. Aynı zamanda kripto piyasasının önemli oyuncularından olan bu kredi platformu, 2022 yılı ilk çeyrekte aldığı teminatların karşılığı olan 300 milyon dolarlık borcunun da geçen aylarda geri ödemesini tamamladı.
Yakın zamana kadar 10 milyar dolarlık varlık yöneten bir kripto yatırım fonu, borç verenlerinden gelen marj çağrılarını karşılayamadığı için ifl asını duyurdu ve bu ifl as diğer kripto varlıklar için aşağı yönlü bir ödeme gücü sorunsalı doğurdu. Milyarder kripto girişimcilerin tehlikede olan kripto varlıklarını kurtarmak için kendi şirketlerini kullanarak sağladıkları krediler vb. çabaları sonuçsuz kaldı. Üstelik kripto varlıkları kurtarmak için kendi şirketlerinden sağladıkları kredilerin miktarı ise bir hayli yüksekti (tahmini 300 milyon dolar ile 550 milyon dolar arası). Tüm bu gelişmeler gösteriyor ki, her ne kadar 2022’nin ikinci yarısında olağanüstü değerlemelerin beklentisi olsa da, kripto piyasasındaki değerlemelerin 2022 yılında 2021’de ulaştığı zirve noktasına ulaşması oldukça güç ve hatta neredeyse imkansız.
Yeni dönemde kripto ve blok zinciri için çok farklı bir gelecek öngörülüyor ve maalesef bu gelecek içinde çok da olumlu beklentiler barındırmıyor. Kripto paralar pandemi döneminde piyasada bulunan aşırı kaldıraç ve düşük likidite nedeniyle birçok girişimci için oldukça cazip bir seçenekti. 2021’de yaşanan toplu işten çıkarmalar, işe alımlardaki aksaklıklar, dünya devlerinin yaşadığı finansal sıkıntılar ve ekonomilerdeki genel belirsizlikler vb. mevcut koşullar değerlendirildiğinde kripto para piyasası oldukça idealdi ve birçokları için yatırımlarını gerçekleştirebilecekleri eşsiz bir fırsat niteliğindeydi. Son günlerde ise kripto meraklısı birçok girişimci kripto piyasasında rol almak için sahip oldukları ilk heyecanını kaybetti. Öte yandan, teknolojiye tutkulu olan kripto girişimci için tünelin sonunda hala bir ışık var ve kripto piyasada belki de tahmin ettiklerinden daha da uzun sürecek bu oyunu oynamaya istekliler. Peki, ya siz tam da bu dönemde kripto para piyasasında bir oyuncu olsanız ne yapardınız?
Kripto para piyasasında bir girişim ya da yatırım için bu dönemde ne kadar risk alırdınız?
Cevap vermeden size küçük bir uyarı: Kripto piyasada daha bilinmeyen pek çok şey var; pek çok belirsizlik. Kripto piyasalar aslında her ne kadar piyasada bulunan aktif oyuncuların ifadelerine göre anlaşılabilir olsa da; işin içine girdikten sonra kripto para piyasalarının adeta çok bilinmeyenli bir denklem olduğunu keşfediyorsunuz. Tabi bu söylediklerim; en çok da bilinmeyenler ve belirsizlik lehinize de olabilir aleyhinize de… Kripto piyasada her şey mümkün: Kazanmak kadar kaybetmek de… Seçim sizin…
Bu piyasalarda bir rolünüz olsun istiyorsanız sadece şunu unutmayın: Henüz kartların hepsi açılmadı...