Koray Kaya - SERBEST KÜRSÜ
Kredi, birçok kişinin hayallerini gerçekleştirmesine veya acil ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olan bir finansal üründür. Ancak, krediyi kullanırken geri ödenecek taksitlerin tutar ve vadelerinin nakit akışına uygun olmasına dikkat edilmesi gerekir. Aksi takdirde kredi borcu, faiz yükü, gecikme cezası veya yasal takip gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Kredi geri ödemesinin nasıl yapılacağına krediyi kullanırken karar verilmelidir. Bunun için kendi gelir düzeninize göre farklı alternatifleri bankadan talep edebilirsiniz. En sık kullanılan ödeme planı alternatifleri şunlardır:
- Aylık eşit taksitli ödeme planı
En sık ve sorunsuz kullanılan ödeme planı budur. Kredi taksitleri her ay krediyi kullanılan güne denk gelecek şekilde planlanır. Bu yöntemin olası bir dezavantajı aylık düzenli bir geliriniz olmadığında veya maaş günü ile taksit günü arasındaki süre uzun olduğunda taksiti ödeyecek nakdinizin olmaması ihtimalidir. Krediyi kullanırken ilk taksitin ayın hangi günü olmasını istediğinizi seçebilirsiniz. Örneğin maaş gününüz ayın 1’i ise taksit ödemelerinin de aybaşlarına denk gelmesi daha avantajlı olacaktır.
- Ara ödemeli ödeme planı
Aylık ödenecek taksit tutarlarını düşürmek için ara ödemeler ekleyebilirsiniz. Örneğin 3 ayda bir çift maaş alan birisi, çift maaş aldığı aylarda ekstra ödeme koyarsa diğer aylardaki taksit tutarları buna bağlı olarak düşecek ve nakit akışı açısından daha kolay ödenebilir hale gelecektir. Ara ödeme tutarları ne kadar yüksek olursa taksit tutarları da o kadar düşük olur. Hatta farklı dönemler için farklı ara ödeme tutarları da tercih edilebilir.
- 2 veya 3 ayda bir ödemeli plan
Aylık eşit taksitli ödeme yerine bankanızın kabul etmesi durumunda 2 veya 3 ayda bir taksit ödeme seçeneğini sunabilirsiniz. Bu tip bir ödeme planı dönemsel olarak düzenli ikramiye alan veya aylık geliri düzenli olmayan kişiler için daha kolay bir ödeme imkanı sağlayabilir.
- Artan taksitli ödeme planı
Ödeyeceğiniz taksit tutarlarının dönemsel olarak artmasını talep ederek ilk yıllarda daha düşük, sonraki yıllarda ise daha yüksek tutarlı taksit ödemesini tercih edebilirsiniz. Bu şekilde bir ödeme planı ile ödenecek olan taksitler aylık eşit ödemeli seçilen bir plana göre ilk yılda daha düşük olacak, ilerleyen yıllarda ise kademeli olarak artacaktır. Enflasyonun etkisi düşünüldüğünde ileriki yıllarda ödenen tutarların reel değerleri de yine düşmüş olacağından uygun bir ödeme planı alternatifi olacaktır.
- Balon ödeme planı
Bu geri ödeme şeklinde kredinin son taksiti olarak yüklü bir miktar bırakılır ve bu sayede aylık taksitler önemli ölçüde azaltılır. Taksitin inebileceği en düşük tutar taksitin içindeki faiz miktarı kadardır. Bu tip ödeme planları örneğin bir araç alıp 3 yıl sonra satarak kredinin kapatılmak istenmesi gibi durumlarda aylık taksit ödemelerinde avantaj sağlayabilir ancak toplamda ödenen faiz miktarını önemli ölçüde arttıracaktır. Ayrıca bu tip bir ödeme planı için bankanın ilave bir risk değerlendirmesi yapması gerektiğini de hatırlamakta fayda var.
- Esnek ödeme planı
Esnek ödeme, taksit tarihi ve tutarının tamamen kişiye özel olarak belirlendiği ödeme planıdır. Eğer ileriye yönelik düzensiz ama tarihleri belli bir gelir öngörüsü varsa bu tip bir ödeme planı oldukça kolaylık sağlayacaktır.
Kredi taksitlerini zamanında ödemek önemli bir kredibilite göstergesidir. Zaman zaman da olsa istem dışı oluşabilecek aksaklıkları önlemek için kredinin ne şekilde geri ödeneceğini bütçenize göre en baştan belirlemek çok önemlidir. Bu nedenle kişiye uygun ödeme planı tercihi krediyi kullanırken yapılmalıdır. Kredi kullandıktan sonra da bankanıza müracaat ederek tercih edilen ödeme planını değiştirmek mümkün olabilmektedir ancak bu değişikliği taksit gecikmesini yaşamadan öngörmek ve yapmak gerekmektedir.
Eğer elinize toplu bir para geçerse veya bütçenize uygun olursa kredi borcunuzun tamamını veya herhangi bir taksitini vadesinden önce ödeyebilirsiniz. Böylece, faiz maliyetlerinden de tasarruf edebilirsiniz.