Yaşamda her yerde olan elektrik için insanın yolculuğu uzun oldu. Elektrifikasyon gündemde. Türk Dil Kurumu tanımı ile Elektrifikasyon elektrik enerjisini endüstri, ulaşım ve gündelik hayata uygulama, elektriklendirme olup, enerji sektörü değişmek için dönüşürken yenilenebilir kaynaklı elektrifikasyon, 3D (Dijitalleşme; Dağıtık Sistemler; Düşük Karbon Ekonomisi) yolunda enerjiyi üretirken ve tüketirken sürdürülebilirlik yönetimi için mühim. Ulaşımda elektrifikasyon elektrikli, hibrit elektrikli ve hidrojen yakıt hücreli araçlarla, E-mobilite (hareketlilik) sistemi ve teknolojileriyle sağlanır.
Güneş, rüzgâr, su ve biyokütleden elektrik üretimiyle elektrifikasyon yeşilleşir. Enerji kaynaklarının kökeni güneş, elektriğin keşfinde mistik bir gizemle, teknik güzellikle yer alır. Batı felsefesinin ilk filozofu olarak kabul edilen Thales (M.Ö. 600) kehribarı, nam-ı diğer amberi ipekle ovduğunda, tüy ve hafif nesneleri çektiğini fark ederek statik elektriği buldu. Kehribarın Yunanca karşılığı “Elektron” olup, İngilizcede “Elektrik” sözcüğünü manyetizmanın babası kabul edilen İngiliz bilim insanı Dr. William Gilbert (1544-1603) ilk kez kullandı. Amber bir çam türü olan Pinus Succinifera ağacının fosilleşmiş reçinesi olup, açık sarıdan kızıla değişen renklerde benzersiz bu taşın bitkisel yapısında değerine değer katan fosilleşmiş böcekler de vardır. Diğer deyişle amber güneş enerjisinin reçinede fotosentezle depolanmış hali, biyokütledir. Güneş ve elektrik en iyi eski dostlardır.
1705’te Francis Hauksbee ile başlayan keşifl erle çok kişi elektrik için emek verdi. Elektroliz, pil, batarya teknolojileri geliştirilirken, bir yandan da elektrikli araçların ve güneş elektriğinin uygulamaları ilerledi. Elektrikli araç için yerinde elektrik üretimi ve/veya depolanmış elektrik gerekir. Aracın seyrinde, yerinde güneş elektriği üretimi Fotovoltaik (PV) hücrelerde gerçekleşir. Depolanmış elektrik, araçta kimyasal enerji olarak seri veya paralel bağlı pil gruplarında (batarya) bulundurulur. Güneş enerjisi ve elektrikli araçların toplumda yaygın olarak bilinir olmasında güneş arabaları yarışları ve turları hep en iyi tanıtım yöntemlerinden biri oldu. Hans Tholstrup ve Larry Perkins “Quiet Achiever” adlı araçla Avustralya kıtasını 1982’de boydan boya geçerek güneş enerjisini tanıtmada öncü oldu. Üniversitelerin güneş arabaları, ulusal ve uluslararası yarışmalar önemli. 2004’te kurulan İTÜ ZES Güneş Arabası Ekibi on ARIBA tasarladı, imal etti ve yarıştı. İTÜ ZES Güneş Arabası Ekibi geçen hafta Türkiye Turu yaptı. İstanbul, Bursa, Eskişehir, Konya, Ankara yollarında ARIBA ZES X tekerleklerindeki güneş ve öğrencilerimin enerjisi en yeşil elektrifikasyonu tanıttı. Anadolu’da, nam-ı diğer Anatolia’da güneşin doğduğu yerde, test sürüşleri yapıldı. Güzelim ülkemiz zor günlerden geçerken umudumuz arttı. Bugünlerde acı ve tatlı, hüzün ve neşe türkülerimizdeki gibi bir arada. ARIBA ZES X, İTÜ’müzün lacivert, mavi, altın renkleriyle ışıklandırılmış Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde seyrederek yuvasına döndü. Köprüden geçti ARIBA ZES X… Köprüden geçti ARIBA ZES X…