Ekonomik gidişatın gelecek açısından en kritik ayaklarından birisi olan yatırımlardaki büyüme hızını, sektörlerdeki seyrini ve kamu-özel ayrımını Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın açıkladığı verilerden izleyebiliyoruz. Ekonominin kritik bir süreçten geçtiği şu günlerde yatırımlardaki gelişmelere ilişkin verilerin önemi daha da artmış durumda. Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın yayınladığı verilere baktığımızda öne çıkan noktaları şöyle sıralayabiliriz:
- Ekonomi yönetimi, geçen yıl yüzde 1,27’ye kadar gerileyen yatırımlardaki büyüme hızının bu yıl yüzde 5,45’e çıkacağını tahmin ediyor.
- Negatif faiz politikasının yarattığı fırsatla özel sektör yatırımlarının hareketlendiği gözleniyor. 2022’de yüzde 0,62 daralan özel sektör yatırımlarında bu yıl yüzde 5,08’lik büyüme bekleniyor.
- Geçen yıl yüzde 18.86’lık bir büyüme hızına çıkarak özel sektör yatırımlarındaki durgunluğu dengeleyen kamu yatırımlarının, bu yıl biraz tempo kaybetse de yüzde 8,30 gibi yüksek bir düzeyde kalacağı tahmin ediliyor.
- Kamu yatırımlarında bu yıl madencilik, imalat, enerji ve diğer hizmetler sektörlerinde daralma bekleniyor. Ancak geçen yıl madencilik ve imalat sanayiindeki kamu yatırım büyümesinin yüksek hızlarda olduğu için bu iki sektördeki daralmanın negatif etkisi sınırlı kabul edilebilir.
- Kamunun enerji yatırımlarında bu yıl için yüzde 32,98’lik ciddi bir daralma bekleniyor. Ancak buradaki daralmayı özel sektör enerji yatırımlarındaki yüzde 51,05’lik olağanüstü büyüme fazlasıyla telafi ediyor. Böylece toplam enerji yatırımlarının geçen yılkı yüzde 9,87’lik büyümenin üstüne bu yıl da yüzde 22,46’lık bir büyüme daha gerçekleştireceği tahmin ediliyor.
- Madencilikte farklı bir durum var. Kamunun madencilik yatırımlarında bu yıl yüzde 15,77 daralma olduğu tahmin ediliyor. Ancak özel sektör yatırımları sadece yüzde 0,55 arttığı için toplam madencilik yatırımlarında yüzde 4,41’lik bir daralma olacağı tahmin ediliyor.
- Genel olarak süren konut sıkıntısını deprem felaketi daha da ağırlaştırdı. Buna rağmen konut yatırımlarında yüzde 4,23 gibi ihtiyaçlara göre çok cılız bir büyüme tahmin ediliyor. Geçen yılki yüzde 6,37’lik daralmaya rağmen özel sektör konut yatırımlarında bu yıl sadece yüzde 3,78’lik büyüme bekleniyor. Kamunun konut yatırımlarında derem faktörüyle yüzde 193,57’lik bir sıçrama var. Ancak bu geçen yılki yüzde 32,24’lük daralmanın üstüne geldiği için büyük bir artış ifade etmiyor. Depremin devasa yıkımına rağmen 2023 kamu yatırımları içinde konutun payında sadece 1,58 puanlık bir artış var.