Türkiye genelinde konut satışları eylül ayında yüzde 9,5 azalarak 102 bin 656 oldu.
Eylülde ilk el konut satışları, yüzde 15,2 azalarak 30 bin 488’e gerilerken, toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29,7 oldu. İkinci el konut satışları ise yüzde 6,8 geriledi.
İpotekli satışlardaki gerileme ise çok daha sert. İpotekli konut satışları eylül ayında yarı yarıya azaldı ve 8 bin 446 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 8,2’ye indi. 8446 ipotekli satışın sadece 1971'i yeni konut satışlarında gerçekleşti.
Uzun dönemli ortalamalarda Türkiye genelinde ipotekli satışların payı yüzde 30 civarında iken bugünlerde yüzde 10’un altına düşmüş olması, konut kredilerinin gayrimenkul satışlarındaki fi nansman rolünün neredeyse bittiğini gösteriyor.
Konut piyasasında dikkat çeken başka bir gelişme ise fi yatlardaki değişim.
Konut fiyatlarındaki artış genellikle enfl asyonla uyumlu bir seyir izlerdi. Bu ilişki pandemi ile bozulmaya başladı. Sahil bölgelerinde ve az katlı konutlara talep patlaması, fi yatların hızla yükselmesi ile sonuçlandı. Ardından 2021 sonbaharında başlayan negatif reel faiz dönemi, mevduat, bono-tahvil gibi TL faiz veren enstrümanlara ilgiyi azaltınca, otomobil ve gayrimenkul birer yatırım aracı haline dönüştü ve fi yatlar sıçradı.
Ocak 2020-Ağustos 2023 arasındaki 44 ayın 40’ında konut fi yat artışı aylık enfl asyonun üzerinde gerçekleşti. Ancak son zamanlarda bu trend kırılmaya başlamış gibi görünüyor. Konutlar kimileri için alınamayacak kadar, kimileri içinse daha fazla prim yapmayacak kadar yükseldiği için satışlarda gerileme başladı. Fiyatlar ise artmaya devam ediyor. Ancak bu artış son iki ayda enfl asyonun altında kaldı. Eylül ayı konut fi yat endeksi açıklandığında bunun devam ettiğini muhtemelen göreceğiz.
Önümüzdeki aylarda konut fi yatları düşer mi? Bence hayır. Çünkü konut inşa maliyetleri hızla yükselmeye devam ediyor. Ancak 2019’da olduğu gibi fi yatlardaki artış bir süre daha enfl asyonun altında kalabilir. Bunun tek nedeni fi yatların konut almayı zorlaştıracak ölçüde artmış olması değil. Konut kredi kullanımının çok düşük seyrediyor olması da fi yat artışını baskılıyor.
YURTİÇİ
23 Ekim 10:00: Ekim ayı tüketici güven endeksi 25 Ekim 10:00
■ Ekim ayı Reel kesim güven endeksi
■ Ekim ayı perakende güven endeksi
■ Ekim ayı hizmet sektörü güven endeksi
■ Ekim ayı inşaat güven endeksi
26 Ekim 10:00: PPK faiz kararı
YURTDIŞI
25 Ekim 17:00: ABD Eylül ayı yeni konut satışları
26 Ekim 12:00: ECB faiz kararı