Geçen Cuma sabahı Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç, Koç Holding CEO’su Levent Çakıroğlu, Otomotiv Grubu Başkanı Haydar Yenigün ve Ford Otosan Genel Müdürü Güven Özyurt’la birlikte Romanya’nın Craiova kentine gittik.
Havalimanından Ford Otosan’ın Craiova’daki tesislerine geçtik, önce fabrika turu yaptık. Ardından Romanya Başbakanı Marcel Ciolacu, Türkiye’nin Bükreş Büyükelçisi Özgür Burak Altan, Ford Motor Company Ticari Araçlar Direktörü John Davis’in de katıldığı törenle Ford Otosan’ın Craiova tesislerinde üretilen üç elektrikli aracın tanıtımı gerçekleşti:
Ford Otosan Genel Müdürü Güven Özyurt, Craiova fabrikasının Ford Otosan’ın ticari araç tasarımı, geliştirme ve üretim konusundaki kapsamlı uzmanlığı ile uyum içinde olduğunu belirtti:
- 2022’den bu yana Kocaeli ve Craiova fabrikalarımız arasında güçlü bir bilgi ve deneyim paylaşımı sağladık. Craiova fabrikamızı Avrupa’nın en verimli üretim tesislerinden biri olarak konumlandırdık.
Fabrikanın esnek üretim yapısına işaret etti:
- Binek araçları, ticari araçları, içten yanmalı motorları ve tam elektrikli araçları aynı üretim hattında üretebilen tek tesis olma ayrıcalığını taşıyor.
Ford’un stratejisinin merkezinde ikonik modellerini elektrikli hale getirmenin yer aldığını vurguladı:
- Ford Avrupa’nın elektrifikasyon yol haritasında kritik bir rol almaktan büyük gurur duyuyoruz.
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili Ali Y. Koç, törendeki konuşmasında bir asra yakın süredir otomotiv sanayine kararlılıkla yatırım yaptıklarını anımsattı:
- Otomotiv, Topluluğumuzun stratejik vizyonunun temel taşlarından biri. Sektörü sadece yurt içinde büyütmekle kalmayıp, istikrarlı ihracatımız ve yurt dışı yatırımlarımız sayesinde otomotiv sanayimizin bölgesel ve küresel rekabet gücünün artmasına öncülük ediyoruz.
Şu noktanın altını çizdi:
- Otomotiv sektörüne yaptığımız yatırımlar, bizim olduğu kadar global iş ortaklarımızın da Türkiye’ye duyduğu güveni yansıtıyor. Ford Otosan’da Koç Holding ve Ford Motor Company arasında uzun yıllardır süren köklü işbirliği bunun bir göstergesi.
Craiova’daki törenin ardından öğlenden sonra İstanbul’a dönerken uçakta Ali Koç’la sohbet fırsatı bulduk. Koç’a Ford Otosan’ı Romanya’ya yatırıma taşıyan vizyonu, etkenleri sordum, dedesi Vehbi Koç’un Ford’u Türkiye’ye ilk getirdiği günlere uzandı:
- Bir masa, bir kasa ile başlayan yolculukta Otosan, 1959’da Ford’un dünyada ilk montaj hattını kurma hakkı verilen ilk bayisi oldu. Çok iyi günler de gördük, sıkıntılı günlerimiz de oldu. 1997’de hisselerimiz eşitlendikten sonra şirketin kaderi değişti.
Ford Otosan’ın ciro, ihracat, istihdam, üretimde rekor üstüne rekor kırdığını kaydetti:
- Biz büyürken değer zincirimiz de büyüdü. Ülkemizdeki yan sanayi, Ford’un dünyadaki tesislerine tedarikçi oldu. Biz Ford’a mühendislik ihraç etmeye başladık. Avrupa sisteminde en kârlı operasyonların başında geldik.
Türkiye’deki başarılarını Romanya’da da hayata geçirmek üzere Ford Motor Company ile konuştuklarını aktardı:
- Craiova’daki tesisleri geçmişte Daewoo ve Citroen yönetmişti. Sonra Ford Motor Company (FMC) yüzde 100’ünü almıştı. FMC, bir dönem Craiova’daki tesisleri kendisi yönetti. Bir müddet sonra FMC ile ortak olduğumuz Ford Otosan tamamını devraldı.
FMC’nin Craiova’daki tesisleri Ford Otosan’ın yönetmesini istediğini bildirdi:
- Türkiye’de sağladığımız ekonomik başarıyı Romanya’da da hayata geçirmek için sınır ötesi bir operasyon yaptık. 10 tedarikçimiz de bizim geleceğimize inanarak Craiova’da yatırım yaptı. Bu, çok büyük bir olaydır.
Ford Otosan’ın tesisleri alım sonrası Craiova’ya 500 milyon Euro’luk yatırım yaptığını irdeledi:
- Ford Otosan’ın bu adımı için, “Koç Türkiye’den çıkıyor, Ford Türkiye’den çıkıyor” gibi haksız haberler, yorumlar yapıldı. Bizi tanıyanlar yaptığımız en büyük yatırımları en sıkıntılı günlerde hayata geçirdiğimizi gayet iyi bilir.
Konjonktürden ziyade ülkemizin potansiyeline ve geleceğine inanarak uzun vadeli yatırımlar yaptıklarını anımsattı:
- Şartlar ne olursa olsun, son 6 yılda sadece otomotivde 10 milyar dolarlık yatırım yaptık. Bunun yüzde 95’ini, yani 9.5 milyar dolarını Türkiye’deki işlerimize yatırdık. Buna biz ve bizim gibi şirketlerin, Türkiye’nin başarısı ve global açılımı olarak bakmak gerekir.
Craiova’ya yatırımı Ford Otosan’ın genişleme adımı olarak görmek gerektiğini yineledi:
- Craiova’ya açıldığımız için bir modelimizi aldık, Romanya’ya götürdük, kendi fabrikamıza yer açtık. Türkiye’de daha başka model getirdik. Bizim yurt dışında yaptığımız açılımların hepsi Türkiye’deki işlerimizin genişlemesi olarak görülmeli ve gurur duyulmalı.
Ardından ekledi:
- Bizim işlerimizin anası, danası, yatırımlarımızın çoğunluğu Türkiye’de, ülkemizde…
Sadece otomotivde 6 yılda 10 milyar dolarlık yatırımın 9.5 milyar dolarını Türkiye’ye yatırmışken Koç Topluluğu ve şirketleri için, “Türkiye’den çıkıyor” demek doğru olur mu?
Yıllar önce ürettiği Anadol için, “eşek, sığır kemiriyor” denen Ford Otosan’ın Romanya’daki tesisleri Ford Motor Company’den daha başarılı yönetmesinden gurur duymak gerekmez mi?
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç, önce Kocaeli’ndeki fabrikalarla ilgili verileri özetledi:
Ford Otosam Craiova’nın verilerini de paylaştı:
Ardından ekledi:
- Ford Otosan olarak üretim kapasitemiz 1 milyona çok yaklaştı. (934 bin 500 adet) Bu çok önemli. Craiova’nın cirodaki payı yüzde 25 oldu. Ford’un en çok satan otomobili burada üretiliyor.
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç’a Arçelik’in 2002 yılında Arctic’i alarak Romanya’ya girdiğini anımsattım:
- Arçelik’in zamanla büyüyen yatırımı Ford Otosan için bir gösterge oldu mu?
Arctic’i orta boy bir işletme iken aldıklarına işaret etti:
- Arçelik, o tesisi büyüttü, sonra yeni fabrika da açtı. O yatırım epey büyüdü. Müthiş ihracat yapıyor. Marka bir numaraya oturdu.
Arçelik-Beko’nun yatırımının ortamı tanımak açısından önemli adım olduğunu kaydetti:
- Romanya, sadece Koç Grubu şirketleri için değil, Türkiye için de doğal, stratejik genişleme alanı oldu. Romanya’da 19 bin Türk şirketi var. Yatırımları toplamı 8 milyar doları buluyor. Bu çok büyük bir rakam.
Şu noktanın altını çizdi:
- Sonuçta Romanya’ya girdiğin zaman Avrupa Birliği’ne adım atmış oluyorsun. Coğrafi yakınlığı var, maliyet avantajı var. Ayrıca yatırıma da dost bir yaklaşım söz konusu.
Koç Topluluğu’nun Romanya’daki yatırımlarını özetledi: