ARAŞTIRMACI İlaç Firmaları Derneği (AİFD) Başkanı ve AbbVie Türkiye Genel Müdürü Mete Hüsemoğlu, Ticaret Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Ürünleri Sektör Raporunu incelerken dünyada sektörün Ar-Ge harcamalarına baktı:
- Dünyada ilaç sektörünün Ar-Ge harcamaları yılda 180 milyar doları buluyor. Bunun yüzde 60’ını ilaçların klinik araştırmaları oluşturuyor.
Klinik araştırmalarda Türkiye’nin bulunduğu noktayı irdeledi:
- Türkiye, 108 milyar dolarlık dünya ilaç klinik araştırması pazarından 150-160 milyon dolarlık bir pay alabiliyor.
O anda şu hesabı yaptı:
- Türkiye, klinik araştırmadan ilaç pazarının yüzde 1’i düzeyinde pay almalı. Bu da yılda 600-700 milyon dolarlık klinik araştırmaya denk gelir.
AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli, ilaç sektörünün 2019-2024 dönemi Ar-Ge harcamalarına işaret etti:
- 2019-2024 döneminde dünyada ilaç Ar-Ge’sine toplam 1 trilyon dolar harcanması öngörülmüş. Dünyada Ar-Ge’ye en fazla kaynağı ilaç sektörü ayırıyor.
Mete Hüsemoğlu, dünya ilaç pazarının büyüklüğünü gözden geçirdi:
- Dünyada toplam ilaç pazarı 1.2 trilyon doları buluyor. Bunun 300-350 milyar dolarlık bölümünü bio ilaçlar oluşturuyor.
Türkiye ilaç sektörünü düşündü:
- Türkiye’nin ilaçta özellikle keşif, üretim ve ihracat için ortaklıklara ihtiyacı var.
Geçenlerde Hakan Güldağ ile birlikte Mete Hüsemoğlu, Ümit Dereli ve AbbVie Türkiye Kurumsal İletişim-Hasta İlişkileri Direktörü Figen Şamdancı ile buluştuk.
Hüsemoğlu ve Dereli, öncelikle şu noktanın altını çizdi:
- Türkiye’nin sağlık sistemi çok iyi…
Hüsemoğlu, “sağlık 2.0” üzerinde durdu:
- Bu işin birinci tarafı, ilaca erişimdir. İkinci aşaması da nitelikli erişimi sağlamaktır. En gelişmiş ilaçları, en yenilerini en hızlı şekilde ülkeye getirebilirseniz o zaman “sağlık 2.0” aşamasına geçmiş olursunuz.
Bu noktada şu mesajı verdi:
- Kısacası, yenilikçi ilaçların ülkeye giriş süreçlerinin hızlandırılması gerekiyor.
Türkiye ilaç pazarının büyüklüğüne vurgu yaptı:
- Ülkemizde ilaç pazarının büyüklüğü 5.5-6 milyar dolar dolayında bulunuyor.
Türkiye’deki üretim temposunu şu verilerle paylaştı:
- Kutu bazında ülkemizde tüketilen ilaçların yüzde 82’si Türkiye’de üretiliyor. Bu, muhtemelen dünyadaki en yüksek iç piyasada üretim oranları arasında yer alıyor.
- Değer bazında ülkemizde tüketilen ilaçların yüzde 49’u Türkiye’de üretiliyor.
Yenilikçi ilaçların Türkiye’ye geliş temposunu merak ettim, Hüsemoğlu anlattı:
- Yenilikçi ilaçlar Türkiye’ye 2-3 yıl rötarlı gelebiliyor.
İlaç sektörü temsilcileriyle zaman zaman sohbetler yapıyoruz. Her seferinde klinik araştırma konusu açılıyor. Türkiye’nin klinik araştırmalardan daha fazla pay alabileceği vurgulanıyor.
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) bu yöndeki isteğini, beklentisini dile getiriyor.
Türkiye İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası aynı yönde beklentisini ortaya koyuyor.
Başta Sağlık Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere hükümetten de aynı doğrultuda mesajlar veriliyor.
Öyleyse Türkiye ilaç klinik araştırmalarında yıllık 600 milyon dolarlık düzeye neden çıkamıyor?
İlaçların yan etkileri titizlikle izleniyor
AİFD Başkanı Mete Hüsemoğlu ve Genel Sekreteri Ümit Dereli ile sohbet sırasında ilaçların yan etkileri konusu açıldı.
Hüsemoğlu, şu bilgiyi verdi:
- İlaç şirketleri, ilaçların yan etkilerini titizlikle izliyor. Yan etkilerin hepsi not ediliyor. Alınan sonuçlara göre ilaç içeriği yeniden elden geçiriliyor.
Ümit Dereli şu noktanın altını çizdi:
- Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu da ilaçların yan etkilerini yakından izliyor.
İlacın Euro kuru yüzde 50’nin altına inme rekoru kırdı
AİFD Başkanı Mete Hüsemoğlu, Türkiye’de uygulanan ilaç fiyatı belirleme formülünü şöyle özetledi:
- Dünyada ortalama 100 Euro’ya satılan bir ilaç Türkiye’de uygulanan formül ile 25 Euro’ya iniyor.
İlaç sektörü için Euro kurunun her yıl şubat ayında belirlenip sabitlendiğini anımsattı:
- Şubat 2021’de ilaç için Euro kuru 3.81 TL’den 4.58 TL’ye çıktı. Ancak, ilaç için belirlenen Euro kuru, bu işin tarihinin en hızlı şekilde yüzde 50’nin altına inişini yaşattı.
Hüsemoğlu, Euro kuruyla ilgili yakınmasının ardından şu noktanın altını çizdi:
- Türkiye, ilaç şirketleri için rahatlıkla üretim, ihracat ve bölgesel yönetim merkezi olabilecek konumda.
Yeni ilaç keşifleri artık daha çok start-up’lardan çıkıyor
AİFD Başkanı Mete Hüsemoğlu, COVID-19 aşılarından Biontech’i örnek göstererek şu noktanın altını çizdi:
- Bugün Biontech’i hangi şirketin ürettiğinden çok ilk bulan, geliştirenin kim olduğuna bakılıyor. Çoğunluk, aşıyı geliştirenleri biliyor.
AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli, BioNTech’in Prof. Uğur Şahin ve Özlem Türeci’ye ait bir start-up olduğunu anımsattı:
- Dünyada son yıllarda yenilikçi ilaçlar çoğunlukla start-up’lar tarafından geliştiriliyor. Ardından BioNTech’de olduğu gibi büyük ilaç şirketleri start-up’larla anlaşıp üretimde devreye giriyor.
Bu konuda şu veriye işaret etti:
- Son dönemlerde FDA’in (Amerika Yiyecek ve İlaç İdaresi) onayladığı ilaçların yüzde 70’i start-up’lar tarafından geliştirildi.